08/06/2024 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Dự kiến NHNN sẽ tăng lãi suất chính sách trong tháng 6

Dự báo NHNN sẽ tăng lãi suất chính sách 50 điểm cơ bản trong tháng 6, nhằm mục đích ổn định VND đang trượt giá và chủ động kiềm chế lạm phát

Kinh tế tháng 5: Tăng tốc

Với sự tăng vọt 29,9% của nhập khẩu (so với 18,8% trong tháng 4), cán cân thương mại (-1 tỷ USD) ghi nhận lần đầu tiên bị thâm hụt kể từ tháng 5/2022.

Tăng trưởng sản xuất công nghiệp tăng tốc tháng thứ hai liên tiếp, đạt +8,9% (so với +6,3% trong tháng 4). Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi sản lượng sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực máy tính và thiết bị điện tử và thiết bị điện. Đây là mức tăng trưởng nhanh nhất kể từ tháng 9/2022, không tính tháng 1/2024 (bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng kỳ lễ Tết).

Dựa trên cơ sở so sánh theo tháng, sản xuất công nghiệp tăng 3,8%. Ước tính sơ bộ cho thấy sự mở rộng rộng rãi trong xuất khẩu sang các thị trường chính, dẫn đầu là Mỹ, kế đến là Hàn Quốc, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc chậm lại ở mức +1,6% (so với +24,5% trong tháng 4), do hiệu ứng mức nền thuận lợi từ các tháng trước đó đã biến mất.

Xuất khẩu hàng điện tử tiếp tục thúc đẩy sự phục hồi. Gỗ và sản phẩm từ gỗ vẫn là một điểm sáng, trong bối cảnh nhu cầu về đồ nội thất tăng cao. Xuất khẩu gạo tăng vọt 56,5% về giá trị, với khối lượng xuất khẩu tăng 35,3%. Ngược lại, dệt may và may mặc (-8,2%) lần đầu tiên giảm kể từ tháng 12/2023 (không tính tháng 2 do Tết), do mức nền cao. Xuất khẩu tăng 4% so với tháng trước, đạt mức cao nhất kể từ tháng 1/2024, phù hợp với việc các đơn đặt hàng được cải thiện.

Tương tự, xuất khẩu thủy sản cũng giảm 3,5%. Xuất khẩu cà phê giảm 3,9% n/n về sản lượng, do thời tiết khô hạn ảnh hưởng đến sản xuất. Về giá trị, xuất khẩu cà phê tăng 3,9%. Việt Nam là nước sản xuất hạt robusta lớn nhất thế giới, việc giảm sản lượng đã khiến giá cà phê quốc tế tăng vọt.

Sự phục hồi của xuất khẩu và sản xuất phù hợp với kỳ vọng của chúng tôi. Sự chậm lại của tăng trưởng xuất khẩu trong tháng 4 chỉ là điểm nhấn tạm thời, phản ánh sự khác biệt về ngày làm việc. Sản xuất đang dần bắt kịp với xuất khẩu, do các đơn đặt hàng mới được cải thiện và hàng tồn kho giảm.

Sự gia tăng nhập khẩu chủ yếu được thúc đẩy bởi sự gia tăng rộng rãi các nguyên liệu đầu vào sản xuất, cho thấy các doanh nghiệp sản xuất vẫn lạc quan về triển vọng phục hồi. Tuy nhiên, việc chi phí vận chuyển tăng vọt trở lại có nguy cơ làm giảm nhu cầu toàn cầu nếu kéo dài. Chỉ số Drewry World Container đã vượt qua mức cao nhất trong năm, tăng 142% so với cùng kỳ năm trước trong tuần của ngày 23 tháng 5.

Cán cân thương mại (-1 tỷ USD) lần đầu tiên thâm hụt trong 2 năm do nhập khẩu tăng vọt 29,9%, bù đắp cho sự cải thiện của xuất khẩu (+15,8%) trong tháng 5. Đây cũng là dấu hiệu đáng lưu ý với tỷ giá tuy nhiên sự tăng trưởng của xuất khẩu thời gian tới sẽ tiếp tục bù đắp lại. (Nguồn: MIBG)

Tiêu dùng của hộ gia đình dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh hơn trong nửa cuối năm, khi nền kinh tế tăng tốc và niềm tin được cải thiện. Tuy nhiên, lạm phát ở mức cao vẫn là một mối lo ngại, vì điều này làm suy giảm sức mua. Và sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch đang hỗ trợ tiêu dùng.

Theo quốc gia, vốn FDI đăng ký được thúc đẩy bởi Hàn Quốc (+62,8%), Singapore (+28,2%) và Trung Quốc và Hồng Kông (+13,8%). Singapore là nhà đầu tư lớn nhất trong năm nay (chiếm 29,3% tổng vốn đăng ký), tiếp theo là Trung Quốc và Hồng Kông (23,3%). Tính riêng tháng 5, tổng số vốn đăng ký chứng kiến tháng giảm thứ ba liên tiếp (-9,1%), trong khi vốn đăng ký sản xuất giảm 15% n/n. Một số thay đổi cấp cao trong nền kinh tế có thể đang làm chậm các thủ tục phê duyệt.

Tương tự, đầu tư công cũng đang chậm tiến độ, chỉ đạt 26,6% kế hoạch cả năm trong 5 tháng đầu tiên (5 tháng đầu năm 2024: +5% n/n, tháng 5: +3,1%).

Lạm phát tăng, dự kiến điều chỉnh lãi suất điều hành

Theo tính toán cả năm, lạm phát thực phẩm tăng lên 2,9%, từ mức 2,5% trong tháng 4. Giá điện tăng 2,1% so với tháng trước, do thời tiết nắng nóng kéo dài dẫn đến nhu cầu sử dụng điện tăng cao.

Chỉ số nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,4% t/t, tăng 5,3% n/n (so với +6% trong tháng 4). Lạm phát vận tải hàng năm có sự tăng vọt đáng kể (+5,6% so với 4,2% trong tháng 4), do mức nền thấp, mặc dù chi phí vận tải giảm 1,7% so với tháng trước do giá nhiên liệu giảm.

Dự báo lạm phát toàn phần năm 2024 ở mức 3,7%.

Có thể nói nhà điều hành sẽ không thể để VND mất giá quá mức, cần có các biện pháp cụ thể và chính sách tài khoá để giảm thiểu tác động của việc tăng lãi suất điều hành.

Giống với các NHTW khác, NHNN lo ngại rằng việc VND mất giá không kiểm soát sẽ đẩy lạm phát lên cao, điều này vốn đã ở mức gần sát mục tiêu 4,5%. Tiền có thể tiếp tục mất giá nếu không được kiểm soát chặt chẽ, do ngày càng nhiều người dân trong nước chuyển đổi tiền sang đô la để phòng ngừa VND mất giá thêm.

VND mất giá cũng đẩy cao chi phí sản xuất cho các nhà đầu tư FDI, đa số phụ thuộc vào việc nhập khẩu nguyên liệu đầu vào. Đến cuối tháng 5, VND đã mất giá khoảng 4,7% kể từ đầu năm.