17/11/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Dòng tiền tự do của doanh nghiệp - Khái niệm và cách sử dụng

DÒNG TIỀN TỰ DO CHO DOANH NGHIỆP LÀ GÌ?

Để xác định được FCFF của một doanh nghiệp có khá nhiều công thức, đây là một công thức thông dụng:

FCFF = Dòng tiền từ HĐKD + [chi phí lãi vay x (1 – Thuế suất TNDN)] – Chi phí vốn



Trong đó:

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh sẽ là chỉ tiêu trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ của công ty, cụ thể là khoản mục “lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh”.

Điều chỉnh lãi suất là [chi phí lãi vay x (1 – Thuế suất thuế TNDN)]

Chi phí lãi vay là chỉ tiêu trên báo cáo kết quả kinh doanh.

Thuế suất thuế TNDN hiện hành ở Việt Nam là 20%.

Chi phí vốn (capex) là chỉ tiêu trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, cụ thể là khoản mục “tiền chi để mua sắm, xây dựng tài sản cố định”.

TẠI SAO PHẢI BIẾT ĐỂ DÒNG TIỀN TỰ DO CHO DOANH NGHIỆP ?

Đây là một chỉ số tài chính quan trọng nhưng lại không được tính toán rộng rãi. Kể cả các trang thông tin điện tử lớn cũng không tính sẵn, do đó mà nhà đầu tư ít có cơ hội được tiếp xúc và sử dụng.

FCFF sẽ nói lên giá trị cổ phiếu của một doanh nghiệp. Theo lý thuyết, giá trị thực của một cổ phiếu sẽ là sự chiết khấu về hiện tại của tổng các dòng tiền mặt ước tính trong tương lai của doanh nghiệp. Dễ hiểu hơn là người ta ước tính dòng tiền mặt của mỗi năm trong tương lai, sau đó cộng lại và chiết khấu về giá hiện tại sẽ được giá trị thực của công ty.

Chúng ta sử dụng FCFF giống như các chỉ số tài chính khác, tức là so sánh nó ở hiện tại với các năm trước để xem chiều hướng của nó như thế nào, đang tăng hay đang giảm.

Nếu FCFF tích cực thì doanh nghiệp vẫn còn tiền mặt sau khi đã trừ đi các chi phí cũng như tiền đầu tư dự án. Nhờ đó mà khả năng trả cổ tức cho cổ động hoặc mua lại cổ phiếu quỹ làm tăng giá cổ phiếu là rất cao. Nhờ có FCFF tích cực, doanh nghiệp sẽ có thể có khả năng trả các khoản nợ vay, hoặc là tái đầu tư để nâng cao quy mô doanh nghiệp.

==> FCFF tích cực, sẽ có lợi rất lớn đối với doanh nghiệp.

Ngược lại, FCFF tiêu cực thì doanh thu tạo ra không đủ để trả các khoản chi phí và tiền chi cho dự án đầu tư. Doanh nghiệp sẽ và đang khá khó khăn, và chắc chắn là chuyện trả cổ tức hay mua là cổ phiếu quỹ là rất khó.

==> FCFF mà tiêu cực thì đừng nghĩ đến việc giá cổ phiếu sẽ tăng.

Lúc này, điều cần làm đối với ndt là nghiên cứu xem doanh nghiệp mà bạn đang mua tại sao lại có dòng tiền FCFF tiêu cực, từ đó mới xem xét là có nên giữ hay không, hoặc có nên mua mới hay không.

Đó là chiến lược mua - bán đầu tư cổ phiếu dựa vào FCFF.

MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA VIỆC TÍNH TOÁN DÒNG TIỀN TỰ DO

Có rất nhiều phương pháp để đánh giá dòng tiền tự do của một doanh nghiệp, do đó mỗi NĐT sẽ có một cách tính riêng và con số khác nhau.

Có những người thường lập luận dòng tiền tự do là tiền mặt còn lại sau khi đã trừ các chi phí tài chính. Cũng có người cho rằng nó lại là tiền mặt còn lại sau khi đã trả lãi các khoản nợ và chi trả cổ tức cho cổ đông...

Với đó chúng ta có 3 cách hiểu về dòng tiền tự do như sau:

Dòng tiền tự do - Free Cash Flow

FCF = Dòng tiền từ HĐKD – Chi phí vốn

​Đây là cách hiểu đơn giản nhất tức là bắt đầu từng dòng tiền cho hoạt động kinh doanh cốt lõi trừ đi phần chi phí vốn sẽ ra được dòng tiền tự do.

Dòng tiền tự do cho doanh nghiệp - FCFF

Tức là cũng như trên nhưng chúng ta sẽ cộng thêm phần điều chỉnh lãi suất. Điều chỉnh lãi suất được tính bằng CP lãi vay x (1 – Thuế suất thuế TNDN). Do đó dòng tiền tự do theo cách này phải bao gồm cả thuế vào nữa. Công thức tổng quát:

FCFF = Dòng tiền từ HĐKD + [chi phí lãi vay x (1 – Thuế suất TNDN)] – Chi phí vốn

​

Dòng tiền tự do cho vốn chủ sở hữu - Free Cash Flow to Equity

FCFE = Dòng tiền từ HĐKD – Chi phí vốn + Các khoản đi vay – Các khoản trả nợ

​

Theo định nghĩa này thì giống như cách hiểu đơn giản nhưng phải cộng thêm các khoản đi vay và trừ các khoản trả nợ.

Nói cách khác, tiền bạn liệu có thì có phải là một phần bạn nhận được từ việc đi vay đúng không, và phải bỏ đi các khoản bạn phải đã trả cho chủ nợ. Số tiền còn lại chính là tiền tự do cũng chính là dòng tiền của người sở hữu, nên mới gọi nó là dòng tiền tự do cho vốn chủ sở hữu.

Như vậy, để tính dòng tiền tự do của một doanh nghiệp chúng ta có tới ba khái niệm và ba cách quan điểm khác nhau FCF, FCFE và FCFF.