Động thái lạ kỳ của Thổ Nhĩ Kỳ: Giảm lãi suất dù lạm phát gần 80%

Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ gây chấn động thị trường trong ngày 18/08 vì hạ lãi suất chuẩn dù lạm phát gần 80%.

Lãi suất chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ được cắt giảm 100 điểm cơ bản xuống 13%, trái ngược hoàn toàn với động thái của các NHTW trên thế giới. Đồng Lira giảm 0.9% so với USD, dao động ở mức 18.1 Lira đổi 1 đồng bạc xanh sau thông tin trên.

“Động thái ngu ngốc”

Trước động thái lạ kỳ của Thổ Nhĩ Kỳ, nhiều chuyên gia cảm thấy khó hiểu và không đánh giá cao.

“Lại thêm một động thái ngu ngốc”, Timothy Ash, Chiến lược gia thị trường mới nổi cấp cao tại BlueBay Asset Management, cho hay. “Thật điên rồ khi lạm phát gần 80% mà NHTW lại hạ lãi suất tới 100 điểm cơ bản”.

“Thật nực cười. Rõ ràng họ có tiền mặt từ Nga và vùng Vịnh, rồi nghĩ họ có thể giảm lãi suất và giữ vững tỷ giá Lira”, ông nói.

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ vừa thực hiện các động thái ngoại giao với nhiều quốc gia dầu mỏ ở vùng Vịnh, hàn gắn lại mối quan hệ từng rất căng thẳng giữa đôi bên. Mục tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ là thu hút các khoản đầu tư cần thiết từ các nước vùng Vịnh. Đồng thời, nước này cũng cởi mở giao thương với Nga bất chấp các lệnh trừng phạt từ phương Tây.

Các chuyên viên phân tích trước đó kỳ vọng NHTW không thay đổi lãi suất. Vì vậy, động thái hạ lãi suất của NHTW khiến thị trường hoàn toàn bất ngờ. Chỉ số chứng khoán BIST quay đầu giảm 0.8% sau quyết định trên, nhưng hồi phục trở lại sau đó.

Trong tháng 7/2022, lạm phát của Thổ Nhĩ Kỳ tăng lên mức 79.6%, cao nhất trong 24 năm. Đất nước này đang chật vật ứng phó với đà tăng của giá thực phẩm và năng lượng cũng như những chính sách đi ngược lẽ thường của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan. 5 năm trước, đồng Lira dao động ở mức 3.5 đổi 1 USD, giờ thì lên tới 18 Lira đổi 1 USD.

“Cội nguồn của mọi tội ác”

Lạm phát leo thang đang gieo rắc nỗi sầu cho 84 triệu người dân Thổ Nhĩ Kỳ và chẳng có mấy ai kỳ vọng mọi thứ sẽ sớm cải thiện trong bối cảnh Nga-Ukraine đang chiến tranh, giá thực phẩm, năng lượng leo thang và đồng Lira suy yếu.

Nhiều năm trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ chứng kiến đà tăng trưởng nhanh và mạnh, nhưng khi lạm phát tăng mạnh, Tổng thống Erdogan lại từ chối thắt chặt chính sách tiền tệ. Ông cho rằng lãi suất là “cội nguồn của mọi tội ác”.

Chính động thái bất thường này đã đẩy đồng Lira lao dốc không phanh và túi tiền của người dân bị bào mòn. Lira giảm 26% so với USD tính từ đầu năm và giảm 80% so với USD trong 5 năm qua.

Chính ông Erdogan đã chỉ đạo NHTW Thổ Nhĩ Kỳ liên tục giảm lãi suất trong năm 2020 và 2021, bất chấp đà tăng của lạm phát. Nếu không giảm, Thống đốc NHTW sẽ bị sa thải. Tính tới mùa xuân năm 2021, NHTW Thổ Nhĩ Kỳ đã trải qua 4 đời Thống đốc chỉ trong vòng 2 năm.