Doanh nghiệp xây lắp: 6 tháng đầu năm 2023 có sự phân hoá, điểm sáng nằm ở nhóm có quy mô lớn

Theo thống kê của Doanh nghiệp & Kinh doanh, doanh thu thuần của 9 doanh nghiệp xây dựng hạ tầng 6 tháng đầu năm 2023 có sự phân hoá, điểm sáng nằm ở nhóm có quy mô lớn.

Tổng công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex - Mã: VCG) là đơn vị có quy mô nhất, báo cáo doanh thu thuần 6 tháng tăng tới 85% so với cùng kỳ, với mảng xây lắp tăng 3,4 lần lên 3.922 tỷ đồng, đồng thời mảng bất động sản bắt đầu ghi nhận doanh thu 1.659 tỷ (cùng kỳ chưa ghi nhận).

Tương tự, mảng xây lắp của CTCP Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (Mã: HHV) tăng trưởng 100% lên 328 tỷ đồng và giúp cho HHV báo doanh thu thuần tăng trưởng 26% . Trong khi đó, mảng thu phí BOT mang về 792 tỷ đồng doanh thu và tăng 9%.

Ngược lại, nhóm doanh nghiệp gồm Fecon (Mã: FCN), Tập đoàn Đạt Phương (Mã: DPG), Cienco4 (Mã: C4G) hay CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP HCM (Mã: CII) báo cáo doanh thu thuần giảm sút hai chữ số.

Riêng với CII, mảng hoạt động xây dựng ghi nhận doanh thu chỉ bằng 1/4 cùng kỳ, tương đương 66 tỷ đồng. Trong khi các mảng thu phí, bất động sản, cung cấp nước sạch đều ghi nhận tăng trưởng.

Chi phí nguyên vật liệu tăng cao được nhìn nhận là một trong những lý do dẫn đến chậm giải ngân tại nhiều dự án hạ tầng trong giai đoạn đầu năm 2023, điều này cũng tác động đến biên lãi gộp của nhóm xây dựng hạ tầng vốn đã mỏng.

Dù Chính phủ đã có những biện pháp tháo gỡ, như thông qua cấp phép khai thác các mỏ mới, giúp giảm giá nhiều mặt hàng vật liệu xây dựng như cát, sỏi, đá, xi măng,... nhưng vẫn chưa tác động tức thời đến kết quả của doanh nghiệp.

Trong 6 tháng đầu năm, giá vốn hàng bán của doanh nghiệp nhìn chung vẫn tăng cao so với cùng kỳ, khiến biên lãi gộp của nhóm xây lắp thu hẹp, trừ hai trường hợp của Cienco4 và Lizen (Mã: LCG).

Tại ĐHĐCĐ thường niên của Vinaconex hồi tháng 4, ông Đào Ngọc Thanh, Chủ tịch HĐQT công ty cho biết: “Giá trị đầu tư công rất lớn nhưng nhà thầu mang tinh thần “ăn no vác nặng” nên lợi nhuận không cao. Nhưng phải làm vì đó là một trong những trụ cột chính của Tổng Công ty. Không phải làm lấy lỗ nhưng lợi nhuận về đầu tư công không cao, làm 10.000 tỷ đồng nhưng lợi nhuận chỉ đạt 2-3%”.

Dù vậy trong nhóm thống kê, HHV tiếp tục giữ vững vị trí đầu bảng về biên lợi nhuận gộp với con số gần 47%, bỏ xa các doanh nghiệp khác do đóng góp lớn từ mảng BOT.

Nguồn: Vietnambiz

Ngoài ra, nửa đầu năm, doanh nghiệp còn chịu áp lực từ chi phí tài chính, chủ yếu là chi phí lãi vay. Cienco4 cho biết, mức lãi suất 6 tháng 2023 nhìn chung cao hơn so với cùng kỳ, đồng thời phí bảo lãnh thực hiện hợp đồng và bảo lãnh tiền tạm ứng 2023 cao hơn do trúng một số gói thầu lớn đã bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp như Vinaconex báo lãi giảm 80% hay kết quả lợi nhuận của Lizen giảm 77% còn do hụt thu từ mảng đầu tư tài chính.

Theo báo cáo mới công bố tháng 7 của SSI Research, doanh nghiệp hưởng lợi từ các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng sẽ là các doanh nghiệp đầu ngành, có tiềm lực tài chính đủ mạnh (quy mô tài sản, vốn chủ sở hữu), có lợi thế cạnh tranh. Yếu tố quan trọng khác là có kinh nghiệm tham gia các dự án xây dựng hạ tầng trọng điểm, hàm lượng kĩ thuật cao.

Cùng với việc đẩy mạnh đầu tư công, doanh thu mảng xây dựng của những doanh nghiệp đã dần cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ bắt đầu từ năm 2021 - 2022 và sang 2023. Doanh thu được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong giai đoạn 2023 - 2025 theo chu kì đầu tư công.

Tuy nhiên, với đặc thù ngành xây dựng hạ tầng với biên mỏng và các khoản phải thu lớn, đa số sử dụng đòn bẩy tài chính ở mức cao và chịu áp lực chi phí tài chính tăng trong môi trường lãi suất leo thang. Điều này dẫn đến mức độ tăng trưởng lợi nhuận theo doanh thu sẽ chưa thể hiện rõ trong ngắn hạn, minh chứng bằng việc kết quả kinh doanh nửa đầu năm 2023 chưa thực sự khởi sắc trên diện rộng.