MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Chứng khoán

24HMONEY đã kiểm duyệt

Doanh nghiệp Việt và "bài toán" tồn vong giữa biến động giá gạo

Giá gạo thế giới đang lao dốc không phanh, đẩy nhiều doanh nghiệp Việt vào thế "tiến thoái lưỡng nan": dù sản lượng xuất khẩu tăng, nhưng lợi nhuận lại bị bóp nghẹt. Giữa vòng xoáy dư cung, chi phí leo thang và tín dụng siết chặt, bài toán sống còn không còn nằm ở con số xuất khẩu, mà là khả năng bứt phá, chuyển mình sang hướng phát triển bền vững dựa trên chất lượng.

Quý I/2025, bức tranh xuất khẩu gạo Việt Nam hiện lên đầy mâu thuẫn và nghịch lý. Theo Tổng cục Hải quan, sản lượng xuất khẩu tăng 5,82% lên gần 2,31 triệu tấn, nhưng kim ngạch thu về chỉ đạt 1,21 tỷ USD, giảm sâu 15,5%. Giá xuất khẩu bình quân tụt xuống mức 522 USD/tấn – thấp nhất trong hơn hai năm qua, mất hơn 20%. Con số này không chỉ phản ánh sự biến động thị trường quốc tế, mà còn tố cáo những cơn “sóng ngầm” ngày càng sâu sắc đang quấn chặt ngành từ ruộng đồng tới nhà máy xuất khẩu.

Doanh nghiệp gạo Việt ‘ngập trong thua lỗ’. Áp lực giá giảm kéo theo tổn thất nghiêm trọng cho nhiều doanh nghiệp đầu ngành. Angimex (AGM) báo doanh thu quý I chỉ còn chưa đến 21 tỷ đồng, sụt gần 64%, tiếp tục thua lỗ 19 tỷ đồng – quý thứ 6 liên tiếp. Lỗ lũy kế vượt 482 tỷ, vốn chủ âm trên 300 tỷ, hậu quả kéo dài từ cú sốc Louis Holdings. Trung An (TAR), từng được xem là “viên ngọc sáng” xuất khẩu gạo cao cấp, cũng lao đao với doanh thu giảm 63%, quý lỗ thứ 4 liên tiếp. Vinafood II và Foodcosa không tránh khỏi cuộc khủng hoảng tương tự khi lỗ lũy kế lần lượt lên tới 2.794 tỷ và 195 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu teo tóp nghiêm trọng.

Giữa “biển đỏ” vẫn có những điểm sáng le lói. Vinaseed (NSC) tăng doanh thu 5%, lợi nhuận tăng 4%, nhờ chiến lược kiểm soát chi phí chặt chẽ và định vị sản phẩm rõ ràng. Kigimex (KGM) dù doanh thu giảm 15% vẫn báo lãi 3,7 tỷ đồng, thể hiện khả năng xoay xở linh hoạt giữa bão giá.

Trên thị trường chứng khoán, nhóm cổ phiếu ngành gạo đang mất hút sức hấp dẫn. TAR bị hủy niêm yết, AGM rơi vào diện kiểm soát, cổ phiếu Lộc Trời (LTG) lao dốc dưới mệnh giá, thanh khoản gần như đóng băng.

Áp lực giá, nhưng cơ hội vẫn hiện hữu. Giá gạo thế giới đang ổn định sau đợt giảm sâu đầu năm, song triển vọng tăng giá ngắn hạn bị hạn chế bởi nguồn cung dư thừa, đặc biệt sau khi Ấn Độ mở cửa lại xuất khẩu. Giá gạo 5% tấm của Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam lần lượt ở mức thấp kỷ lục 387, 393 và 396 USD/tấn. FAO dự báo sản lượng gạo toàn cầu vụ 2024-2025 đạt kỷ lục 543,6 triệu tấn, vượt nhu cầu gần 4 triệu tấn, đẩy thị trường vào vòng xoáy dư cung và giảm giá.

Tuy nhiên, gạo Việt vẫn giữ được giá xuất khẩu cao hơn các đối thủ trong khu vực nhờ tập trung vào dòng gạo thơm, đặc sản – phân khúc đang được thị trường Nhật Bản, Mỹ, EU đón nhận mạnh mẽ. Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), nhấn mạnh: "Việt Nam đang chuyển mình từ xuất khẩu gạo trung bình sang phân khúc trung cao cấp, tận dụng khoảng trống lớn từ nhu cầu gạo thơm, đặc sản trên các thị trường tiềm năng."

Để bứt phá trong bối cảnh đầy sóng gió, doanh nghiệp Việt cần quyết liệt nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu quốc tế vững chắc. Đồng thời, sự hỗ trợ về chính sách tín dụng, logistics và giảm chi phí là điều kiện tiên quyết để tăng sức cạnh tranh.

Tóm lại, dù ngành gạo đang đối mặt áp lực giá và thách thức nội tại, chiến lược đúng đắn và sự đồng hành của các chính sách sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam giữ vững vị thế, tiếp tục đà tăng trưởng trên thị trường xuất khẩu toàn cầu.