Doanh nghiệp nước ngoài lo 'sốt vó' việc cắt điện ở Việt Nam

Tại hội nghị do Thủ tướng chủ trì sáng nay (19/3), đại diện các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài đề nghị Chính phủ có phương án cung cấp điện thông suốt trong các khu công nghiệp. Nhu cầu của tất cả doanh nghiệp, hay bất kỳ nhà đầu tư nào trong tương lai là sự ổn định của nguồn cung cấp năng lượng.

Đảm bảo điện trong các khu công nghiệp

Sáng 19/3, Hội nghị Thủ tướng Chính phủ gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên năm 2024 đang diễn ra tại Hà Nội.

Năm nay, lần đầu tiên VBF được tổ chức kết hợp với Hội nghị Thủ tướng gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp FDI.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Nguyễn Chí Dũng - Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) - chia sẻ, thành tựu của kinh tế Việt Nam trong những năm qua không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của khu vực FDI. Năm 2023, Việt Nam thu hút được 36,6 tỷ USD vốn FDI đăng ký, tăng 32,1% so với năm trước, trong đó vốn giải ngân ước đạt 23,18 tỷ USD, mức cao nhất trong 5 năm qua.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, việc lựa chọn chủ đề “Doanh nghiệp FDI tiên phong thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh” cho hội nghị lần này thể hiện mạnh mẽ quyết tâm của Chính phủ, cũng như khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp FDI trong triển khai tăng trưởng xanh. Với Việt Nam, tăng trưởng xanh không chỉ là lựa chọn tất yếu, mà còn là cơ hội để trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu khai mạc diễn đàn.

Tại diễn đàn, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp nước ngoài đã thảo luận, đưa ra khuyến nghị chính sách gửi tới Chính phủ, các bộ, ngành. Việc đảm bảo cung ứng điện liên tục được các doanh nghiệp FDI nhắc đến, có đề xuất cụ thể với Chính Phủ.

Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Kocham) đề nghị Chính phủ có phương án cung cấp điện thông suốt trong các khu công nghiệp để các doanh nghiệp FDI trong đó có doanh nghiệp Hàn Quốc có thể duy trì hoạt động sản xuất ổn định".

Ông Hong Sun - Chủ tịch Kocham - chia sẻ, trong thời gian từ tháng 6-7/2023, nhiều khu vực ở miền Bắc Việt Nam (Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nam, Phú Thọ, Vĩnh Phúc ...) xảy ra tình trạng bị cắt điện do thiếu điện và ở một số khu công nghiệp cũng đã tiến hành cắt điện có báo trước với tần suất khoảng 1-2 lần/tuần.

Theo Chủ tịch Kocham, các doanh nghiệp Hàn Quốc mong muốn đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt các doanh nghiệp công nghệ cao như bán dẫn đang chỉ ra rằng hiện tượng thiếu điện của Việt Nam là một trong những yếu tố lớn khiến họ chần chừ trong việc đưa ra quyết định đầu tư.

Ông Hong Sun cũng cho biết, doanh nghiệp Hàn Quốc hiện rất quan tâm đến các ngành sử dụng nhiều công nghệ, phù hợp với xu hướng thân thiện môi trường như điện mặt trời áp mái, tuy nhiên họ đang ngần ngại việc tiến hành đầu tư do việc cung cấp điện không ổn định và các quy định pháp luật liên quan chưa rõ ràng.

Hiệp hội, doanh nghiệp FDI trao đổi tại hội nghị.

Cũng về vấn đề điện năng, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản (JCCI) cho biết, tình trạng thiếu điện nghiêm trọng xảy ra ở khu vực phía Bắc khiến các doanh nghiệp khó khăn trong việc lập kế hoạch sản xuất và dự báo ngày giao hàng.

"Thực trạng này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mô hình just in time - yếu tố cốt lõi của chuỗi cung ứng. Một số công ty hội viên JCCI cho biết, đang cân nhắc xem xét lại hệ thống sản xuất toàn cầu của mình", ông Muto Shiro, Phó Chủ tịch JCCI cho biết.

Trong lần đề xuất này, JCCI gửi tới Chính phủ Việt Nam 3 đề nghị, với mục tiêu để các doanh nghiệp sản xuất hoạt động suôn sẻ. Đó là, ổn định nguồn điện cho các khu công nghiệp; đưa ra thông báo trước về việc cắt điện và các yêu cầu tiết kiệm điện để có đủ thời gian điều chỉnh và đưa ra cơ chế ưu đãi khuyến khích các công ty tiết kiệm điện và sản xuất điện.

Hoàn thành cơ chế mua bán điện trực tiếp

Ông Joseph Uddo - Chủ tịch Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) - cũng cho biết, một trong các nhu cầu chính của tất cả doanh nghiệp, hay bất kỳ nhà đầu tư trong tương lai là sự ổn định của nguồn cung cấp năng lượng, và khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo ngay lập tức.

Chủ tịch Amcham hoan nghênh việc Chính phủ tập trung vào tăng trưởng chuỗi cung ứng, thu hút đầu tư và sản xuất công nghệ cao. Nếu không có nguồn điện ổn định, giá cả phải chăng, và nguồn cung cấp điện bền vững, nhiều mục tiêu được thảo luận hôm nay sẽ khó có thể đạt được.

Amcham khuyến khích tiếp tục đối thoại giữa Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các bên liên quan trong khu vực tư nhân để có thể đưa ra các giải pháp khả thi ngắn hạn và dài hạn để Việt Nam đáp ứng nhu cầu an ninh năng lượng, bao gồm thúc đẩy phê duyệt các dự án khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) quy mô lớn nhằm hỗ trợ an ninh năng lượng.

Trên 600 thành viên VBF, hiệp hội, doanh nghiệp nước ngoài tham gia hội nghị hôm nay.

Amcham cũng cho rằng, cơ sở hạ tầng năng lượng không thể được thiết lập trong một sớm một chiều và việc lập kế hoạch cho sự tăng trưởng bền vững của Việt Nam cần phải được thực hiện ngay từ bây giờ. Hiệp hội khuyến nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh các thỏa thuận mua bán điện (PPA) theo tiêu chuẩn quốc tế.

Các nhà đầu tư hiện tại cần các quy định hợp lý hơn để có thể cung cấp năng lượng tái tạo. Những vấn đề then chốt bao gồm việc triển khai Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, xây dựng Nghị định về phát triển điện mặt trời trên mái nhà, tiếp cận năng lượng tái tạo trong các khu công nghiệp và hướng dẫn cơ chế Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA).

"Chúng tôi rất vui và được khích lệ bởi những tín hiệu cho thấy DPPA có thể được triển khai vào ngày 1/7/20-24. Các thành viên của Hiệp hội chúng tôi – cùng với các nhà đầu tư luôn sẵn sàng hỗ trợ triển khai sớm nhất chương trình đáng mong đợi từ lâu này," ông Joseph Uddo nhấn mạnh.

Ông Denzel Eades - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam (Britcham) - khuyến nghị triển khai nhanh chóng Quy hoạch Phát triển Điện VIII, đặc biệt liên quan đến phát triển LNG, năng lượng mặt trời và gió cùng với việc xây dựng các quy định pháp lý cho phép việc thực hiện, ví dụ như các quy định liên quan đến DPPA.

“Để hỗ trợ thêm cho sáng kiến này, chúng tôi khuyến nghị triển khai phối hợp Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) phù hợp với Quy hoạch Điện VIII và đảm bảo tính sẵn sàng của các dự án thí điểm cụ thể, đặc biệt là về năng lượng gió ngoài khơi”, ông Denzel Eades khuyến nghị.