Doanh nghiệp muốn biết tình hình Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương nói gì?

Tại hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư nước ngoài do Chính phủ tổ chức cuối tuần qua, đại diện nhiều doanh nghiệp, hiệp hội đầu tư nước ngoài đã kiến nghị hàng loạt vấn đề liên quan Quy hoạch điện VIII. Bộ Công Thương cho biết đang cùng với tư vấn gấp rút hoàn thiện và dự kiến trình Thủ tướng phê chuẩn Quy hoạch điện VIII chậm nhất là trung tuần tháng 5 năm nay.

Đánh giá rất cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc cải thiện môi trường chính sách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, ông Greg Testerman - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa kỳ tại Việt Nam (Amcham) - cho biết, các doanh nghiệp thuộc Amcham mong muốn Việt Nam sẽ thúc đẩy sớm đầu tư vào điện gió, điện mặt trời ngoài khơi cũng như hệ thống pin lưu trữ.

“Các doanh nghiệp thành viên của chúng tôi vẫn có những quan ngại về sự chưa ổn định trong chính sách về điện của Việt Nam và mong muốn Việt Nam đẩy nhanh quá trình cấp phép cho các dự án năng lượng sạch. Chúng tôi cũng mong muốn Việt Nam sẽ sớm thông qua Quy hoạch điện VIII, hiện có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang chờ đợi việc này”, ông Greg Testerman nói.

Ông cũng cho biết, các doanh nghiệp Mỹ mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ ưu tiên phát triển hệ thống pin dự trữ điện trong Quy hoạch điện VIII; thông qua việc mua bán điện trực tiếp và có kế hoạch cho phép các công ty có cam kết cao trong việc giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch tham gia vào quá trình này.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Gabor Fluit cũng cho rằng, các mục tiêu đầy tham vọng của Việt Nam về chuyển đổi năng lượng xanh đã được ghi nhận rõ ràng. Tuy nhiên, việc thực hiện chiến lược này chưa đáp ứng được kỳ vọng.

Theo ông Gabor Fluit, trong thời gian qua, việc chưa đáp ứng được nhu cầu này đã khiến một số dự án đầu tư phải tạm ngưng mở rộng. Để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai, cần đẩy nhanh việc hoàn thiện và triển khai Quy hoạch phát triển điện VIII.

“Việt Nam nên có các hợp đồng mua bán điện trực tiếp để khuyến khích các nhà sản xuất năng lượng tái tạo, đặc biệt cho phép các nhà máy trong khu công nghiệp được tham gia hơp đồng mua bán điện trực tiếp. Chúng tôi đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà máy có nhu cầu sử dụng năng lượng tái tạo để đáp ứng các yêu cầu tuân thủ từ EU”, ông nói.

Ông Michael Michalak, Phó Chủ tịch cấp cao, Giám đốc điều hành khu vực ASEAN, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) cũng cho hay, các doanh nghiệp thuộc hiệp hội mong muốn Việt Nam đơn giản hoá và rút ngắn thời gian xem xét và phê duyệt các dự án điện. Cùng đó, cần ưu tiên phê duyệt sớm những dự án đã hoàn thành các thủ tục cần thiết cũng như sớm ban hành Quy hoạch điện VIII.

“Việt Nam đang thu hút được ngày càng nhiều nhà đầu tư chất lượng cao và nhiều trong số họ đã cam kết thực hiện lộ trình trung hoà carbon nên cần được tiếp cận năng lượng tái tạo sớm. Đề nghị chính phủ sớm phê duyệt kế hoạch thí điểm thực hiện cơ chế bán điện trực tiếp từ nhà sản xuất điện đến hộ tiêu thụ công nghiệp, ông Michael Michalak nói.

Về kiến nghị của nhiều doanh nghiệp, hiệp hội đầu tư nước ngoài xung quanh việc triển khai Quy hoạch điện VIII tại Việt Nam trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, điện, giao thông bao giờ cũng phải đi trước một bước. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp, vừa phải khắc phục tồn tại trong quy hoạch, tổ chức thực hiện quy hoạch trước đó, đến nay, quy hoạch cơ bản mới được hoàn thiện.

Theo Bộ trưởng Công Thương, Quy hoạch điện VIII là một trong số ít quy hoạch ngành, quốc gia của Việt Nam được triển khai từ năm 2019, đến nay đã gần 4 năm, qua 4 lần dự thảo. Bản Quy hoạch điện VIII mới đã được xây dựng theo hướng quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là giá thành điện năng đáp ứng được khả năng thanh toán của các đối tượng sử dụng điện.

Theo đó, Quy hoạch điện VIII có ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, cả điện mặt trời, điện gió cả trên bờ và ngoài khơi, rồi điện sinh khối, cũng như các nguồn điện Việt Nam có lợi thế. Bộ Công Thương cũng đang triển khai xây dựng các cơ chế phát triển điện mặt trời áp mái, cơ chế mua bán điện trực tiếp đi kèm thực hiện mục tiêu chuyển đổi nhiên liệu của các nhà máy nhiệu điện than, nhiệt điện khí.

“Bộ Công Thương đang cùng với tư vấn gấp rút hoàn thiện và dự kiến trình Thủ tướng phê chuẩn chậm nhất là trung tuần tháng 5 năm nay. Về điện gió ngoài khơi, tiềm năng của Việt Nam là rất lớn, nhưng để khai thác phát triển còn tuỳ thuộc vào quy hoạch không gian biển, tuỳ thuộc vào sự điều chỉnh để có sự thống nhất trong các quy định của luật hiện hành, xem xét các yếu tố an ninh quốc phòng, cảnh quan môi trường. Sau khi Quy hoạch điện VIII được duyệt, Bộ Công Thương sẽ xây dựng kế hoạch, đề xuất các chính sách triển khai thí điểm để thực hiện”, ông Diên cho biết.

Về cơ chế mua bán điện trực tiếp, theo Bộ trưởng Công Thương, quyền mua bán điện trực tiếp giữa khách hàng lớn và đơn vị phát điện cũng được quy định rất rõ trong Điều 47 của Luật Điện lực. Bộ Công Thương đã xây dựng cơ chế, đang lấy ý kiến thông qua Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Cổng Thông tin điện tử Bộ Công Thương và đang tiếp thu để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.