06/09/2023 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Doanh nghiệp hậu soát xét: Phiền muộn vì lợi nhuận đánh rơi

Trong hàng trăm doanh nghiệp công bố BCTC soát xét bán niên 2023, đa phần không có gì thay đổi. Tuy vậy, các doanh nghiệp “nhảy số” chia thành 2 mảng sáng tối đan xen. Có doanh nghiệp tăng lãi hàng trăm tỷ đồng thì ngược lại cũng có những cái tên giảm lãi nặng nề, thậm chí đánh rơi gần hết lợi nhuận trong kỳ.

Phiền muộn vì giảm lợi nhuận

Đợt soát xét bán niên 2023 khiến không ít doanh nghiệp phiền muộn vì giảm lãi.

Các doanh nghiệp giảm lợi nhuận sau soát xét

Tập đoàn F.I.T (HOSE: FIT) nằm trong số những cái tên muộn phiền nhất sau nửa đầu năm 2023. Theo BCTC soát xét bán niên, lợi nhuận ròng của FIT từ 226 tỷ đồng giảm còn 7 tỷ đồng, tương ứng mức giảm hơn 97%. Với mức giảm này, FIT mới chỉ thực hiện được hơn 8% kế hoạch ĐHĐCĐ 2023 thông qua, thay vì vượt kế hoạch 166%.

FIT cho biết, nguyên nhân khiến lợi nhuận giảm mạnh sau soát xét là vì điều chỉnh các bút toán hợp nhất kinh doanh trong nửa đầu năm. Trong đó, tác động lớn nhất là việc hủy các bút toán hợp nhất đánh giá lại khoản đầu tư đang là công ty liên kết, liên quan đến khoản đầu tư vào CTCP Cap Padaran Mũi Dinh, khiến lợi nhuận giảm gần 225 tỷ đồng.

Cụ thể hơn, trong quý 1 và quý 2/2023, FIT đã hợp nhất khoản đầu tư vào Cap Padaran Mũi Dinh là công ty con, sau khi nâng phần vốn đầu tư vào đây từ 50% lên 50.82% hồi đầu tháng 1/2023. Nhưng đến cuối tháng 07/2023, FIT có thông tin chuyển nhượng cổ phần của Cap Padaran Mũi Dinh. Đánh giá đây là sự kiện trọng yếu, Doanh nghiệp đã thông tin đến đơn vị kiểm toán là Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C để ghi nhận điều chỉnh, qua đó không còn hợp nhất kết quả của Cap Padaran Mũi Dinh vào BCTC soát xét bán niên 2023.

ABS (Dịch vụ Nông nghiệp Bình Thuận) cũng giảm lãi mạnh sau soát xét. Lợi nhuận ròng chỉ còn gần 24 tỷ đồng (giảm 62%). Doanh nghiệp cho biết, nguyên nhân vì có thêm khoản trích lập dự phòng bổ sung cho khoản nợ phải thu tiềm ẩn rủi ro cao, trong đó phần lớn là khoản trích lập dành cho CTCP Đầu tư Xây dựng BIRA (gần 41 tỷ đồng).

Một cái tên gây chú ý khác là Sotrans (Kho vận Miền Nam, HOSE: STG). Doanh nghiệp báo lãi hậu soát xét giảm 21% so với báo cáo tự lập, còn 93 tỷ đồng. Theo Doanh nghiệp, lý do chủ yếu vì thực hiện bút điều chỉnh khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản ở thời điểm STG mua lại cổ phần của Vietranstimex (UPCoM: VTX). Khoản điều chỉnh này liên quan đến các tài sản VTX đã thanh lý ra khỏi tập đoàn vào tháng 5/2023, làm tăng chi phí thanh lý và dẫn đến giảm lợi nhuận trong kỳ.

Tập đoàn Điện Quang (HOSE: DQC) cũng rơi mất gần 56% lợi nhuận ròng sau soát xét, còn hơn 1.2 tỷ đồng, do các công ty con điều chỉnh số liệu sau kiểm toán, dẫn đến kết quả kinh doanh hợp nhất bị thay đổi. So với cùng kỳ, kết quả này thấp hơn 81%.

Những cái tên “tổn thương sâu sắc”

Đó là những doanh nghiệp biến động từ lãi thành lỗ sau kỳ soát xét bán niên 2023 hoặc phải chịu mức lỗ đậm hơn.

Các doanh nghiệp lỗ nặng sau soát xét

Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HOSE: HBC) là cái tên gây chú ý nhất nhóm này khi “quay xe” từ mức lãi hơn 103 tỷ đồng về lỗ hơn 713 tỷ đồng, tương ứng chênh lệch 816 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là vì khoản mục lợi nhuận khác giảm từ 658 tỷ đồng còn hơn 5 tỷ đồng (tương ứng chênh lệch 652 tỷ đồng) do điều chỉnh giảm lợi nhuận từ việc bán tài sản.

So sánh số liệu trên BCTC tự lập và BCTC soát xét, dù HBC ghi nhận tăng giá trị thanh lý phương tiện vận tải từ 28.6 tỷ đồng lên 371.8 tỷ đồng, nhưng mức chênh lệch giảm từ 1,294 tỷ đồng xuống chỉ còn 102.2 tỷ đồng giá trị thanh lý, nhượng bán máy móc thiết bị đã khiến lợi nhuận thanh lý, nhượng bán tài sản bị ảnh hưởng mạnh mẽ.

Trước đó, ngày 17/06, HBC đã thông qua nghị quyết bán 100% vốn tại Công ty TNHH Máy Xây dựng Matec - công ty con 100% vốn của HBC, phụ trách quản lý, khai thác toàn bộ máy móc thiết bị của Tập đoàn - cho nhà đầu tư Ashita Group. Nghị quyết cho thấy, Ashita Group mua lại một phần số máy móc, thiết bị trên với giá 1,100 tỷ đồng, gần như tương ứng với khoản chênh lệch giá trị thanh lý, nhượng bán tài sản giữa BCTC soát xét và tự lập của HBC. Đồng thời, BCTC soát xét bán niên 2023 vẫn ghi nhận Matec là công ty con của HBC tại ngày 30/06/2023. Như vậy, khả năng HBC chưa hoàn tất thương vụ chuyển nhượng công ty con này tại thời điểm nêu trên.

Cadovimex (UPCoM: CAD) tăng lỗ sau kỳ soát xét, từ 26 tỷ đồng thành 87 tỷ đồng, do phải điều chỉnh lại chi phí lãi vay từ gần 26 tỷ đồng lên hơn 88 tỷ đồng. Trong giải trình, CAD cho biết từ năm 2008, Doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ khủng hoảng tài chính toàn cầu và bị khách hàng chiếm dụng vốn nhiều năm chưa thể thu hồi. Từ 2009 - 2015, do thua lỗ nên các khoản lãi vay, lãi phạt đều treo lại. Dù sau đó được kiểm toán lập dự phòng nợ không có khả năng thanh toán vào năm 2015 với số tiền 189 tỷ đồng, trong 6 tháng đầu năm 2023, CAD phải gánh chịu các khoản lãi vay, lãi phạt lên tới 87 tỷ đồng.

Các khoản lãi cũng là nguyên nhân khiến CAD liên tục thua lỗ suốt nhiều năm, dẫn đến bị âm vốn chủ sở hữu, tính đến thời điểm 30/06/2023.

“Đóa hoa trăm tỷ” hiếm hoi

Kỳ soát xét bán niên 2023 cũng mang lại những “đóa hoa trăm tỷ” cho một số doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp tăng lãi hậu soát xét bán niên 2023

Với mức tăng trên, HND đã hoàn thành hơn 60% kế hoạch lợi nhuận của cả năm, thay vì chỉ 34% như bản tự lập.

Không chênh quá mạnh như trên, CMS (Tập Đoàn CMH Việt Nam) ghi nhận mức lợi nhuận tăng 300 triệu đồng, lên 1 tỷ đồng, tức gấp 3 lần trước soát xét. Doanh nghiệp cho biết, kiểm toán đã tính lại và giảm chi phí tài chính trả chậm cho hợp đồng mua thiết bị, đồng thời phân loại lại khoản mục chi phí khấu hao và xác định lại các khoản tăng giảm thu nhập tính thuế, qua đó làm lợi nhuận gia tăng.

PTD là một trong những cái tên hiếm hoi chuyển lỗ thành lãi sau soát xét với mức lợi nhuận đạt 12 tỷ đồng (lỗ 2 tỷ đồng trên BCTC tự lập). Nguyên nhân chủ yếu vì giá vốn hàng bán giảm hơn 9%, còn 185 tỷ đồng, do Doanh nghiệp hủy bút toán trích lập dự phòng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.