Điều tra các gói thầu liên quan chống dịch có dấu hiệu ‘thổi giá’ gần 80 tỷ tại TPHCM

Thanh tra Chính phủ chuyển tài liệu sang cơ quan điều tra hai vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong mua sắm thiết bị y tế phòng chống dịch COVID-19 tại TP.HCM.

Một số gói thầu có dấu hiệu vi phạm pháp luật

Ngày 23/12, Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo Kết luận thanh tra việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vắc xin và thuốc phòng, chống dịch COVID-19 tại TP HCM, (thời kỳ thanh tra là 12 tháng trong năm 2020).

Theo kết luận, một số gói thầu qua thanh tra phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đấu thầu, cần phải xem xét, xử lý theo quy định.

Cụ thể, có 2 gói thầu mua khẩu trang y tế, trang phục phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona theo Kể hoạch số 236/KH-TTKSBTTP ngày 10/02/2020 do HCDC làm chủ đầu tư, qua thanh tra đã phát hiện Chủ đầu tư xác định giá gói thầu trái với quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 11 Thông tư số 58/2016/TT-BTC, có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng (được quy định tại Điều 222 BLHS 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017) với số tiền thiệt hại hơn 6,3 tỷ đồng đồng.

Cạnh đó, hai gói thầu mua sinh phẩm xét nghiệm do Bệnh viện PHCN-ĐTBNN làm chủ đầu tư, qua thanh tra đã phát hiện Chủ đầu tư có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây thiệt hại ngân sách nhà nước (Gói thầu “Mua khay thử xét nghiệm kháng nguyên virút Sars-CoV-2 phục vụ bệnh viện dã chiến thu dung điều trị Covid-19 số 06 Từ ngày 13/09/2021 - 20/09/2021”; Gói thầu “Mua khay thử xét nghiệm kháng nguyên virút Sars-CoV-2 phục vụ bệnh viện dã chiến thu dung điều trị Covid-19 số 06 từ ngày 21/9/2021 - 5/10/2021). Tuy nhiên, số tiền thiệt hại nhỏ, chưa đủ cơ sở để kiến nghị xử lý hình sự theo Điều 179 BLHS 2015.

Riêng hai gói thầu này, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP HCM cần chỉ đạo xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân theo quy định.

Ngoài ra, cơ quan Thanh tra kết luận, Công ty BBA và nhà thầu Công ty BNC có dấu hiệu thông thầu, vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013 tại các gói thầu: Mua sắm Bộ trang phục phòng chống dịch cấp 1 năm 2021 (07 món); Mua sắm Bộ trang phục phòng chống dịch cấp 1 năm 2021- lần 2 (07 món) do Bệnh viện Từ Dũ làm chủ đầu tư và Gói thầu “Mua sắm vật tư y tế phục vụ công tác phòng chống và điều trị dịch Covid -19 lần 10 năm 2021 (04 món)” do Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố làm chủ đầu tư.

Một số gói thầu có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh để nâng giá

Đáng chú ý, quá trình thanh tra còn phát hiện một số gói thầu có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh, mua bán qua nhiều khâu trung gian để nâng giá bán cao bất thường, cần phải xem xét để xử lý theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, có 4 nhà thầu cung cấp một số loại trang thiết bị y tế thuộc các gói thầu do Sở Y tế làm chủ đầu tư, có giá trúng thầu cao bất thường so với giá vốn nhập khẩu. Điển hình là mặt hàng Máy X – quang di động DR, do Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ kỹ thuật TNT trúng thầu thuộc Gói thầu số 03, kết quả xác minh cho thấy giá trúng thầu cao gấp 4,67 lần so với giá vốn nhập khẩu (bao gồm giá CIF và các loại thuế, phí khi nhập khẩu), với giá trị chênh lệch 18,9 tỷ đồng.

Tương tự, một số gói thầu mua sắm vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm và thuốc chữa bệnh Covid-19 có sự mua bán qua nhiều khâu trung gian, có chênh lệch lớn giữa giá trúng thầu với giá vốn nhập khẩu, hoặc giá bán của nhà sản xuất đối với hàng hóa sản xuất trong nước.

Điển hình là một số Gói thầu “mua sắm Kit hoá chất dùng trong xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp PCR” do Bệnh viện Nhi Đồng 1 làm chủ đầu tư; sản phẩm Kit tách chiết acid nucleic Virus do QiaGen GmbH/Đức sản xuất, Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông là nhà thầu trúng thầu, có giá trúng thầu cao gấp 2,59 lần so với giá vốn nhập khẩu, với giá trị chênh lệch hơn 6,6 tỷ đồng

Gói thầu mua thuốc Generic điều trị bệnh nhân Covid-19 tại nhà (lần 1) do Bệnh viện Nhi Đồng 1 làm chủ đầu tư, đối với mặt hàng thuốc Xelostad 10mg, bệnh viện mua 300.000 viên của Công ty CP Gonsa với đơn giá 35.000 đồng/viên. Tuy nhiên, Công ty CP Gonsa mua lại thuốc của Công ty TNHH GSPHARM với đơn giá 21.000 đồng/viên, thuốc do Công ty TNHH liên doanh Stellpharm - Chi nhánh 1 sản xuất, Công ty TNHH GSPHARM cũng là một đơn vị trung gian. Như vậy, chỉ tính một khâu trung gian mua, bán của Nhà thầu Công ty CP Gonsa, trong thời gian 5 ngày, số tiền chênh lệch do tăng giá là 4,2 tỷ đồng.

Còn gói thầu mua sắm 20.000 test xét nghiệm chống dịch Covid-19 lần 1 theo hình thức chỉ định thầu rút gọn; gói thầu mua sắm sinh phẩm – hoá chất xét nghiệm điều trị và phòng dịch năm 2021 theo hình thức chỉ định thầu rút gọn và gói thầu mua sắm sinh phẩm – hoá chất xét nghiệm – hoá chất sát khuẩn và oxy y tế cho phòng chống dịch năm 2021 do Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới làm chủ đầu tư, cơ quan thanh trac ho rằng, Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật Kiến Đức là đơn vị trúng thầu và cung cấp: LightCycler 480 multi-well plate 96; Proteinase K, rec., PCR grade, solution; LC Multi RNA Virus Master, 200….Các vật tư, hoá chất này do Hãng Roche Diagnostics International Ltd và Hãng Tib MolBiol (Đức) sản xuất, Công ty TNHH Roche Việt Nam nhập khẩu, Công ty TNHH MTV Vimedimex Bình Dương và Công ty TNHH DKSH Việt Nam bán cho Công ty TNHH Khoa học kỹ thuật Kiến Đức.

Kết quả xác minh cho thấy, sản phẩm LC Multi RNA Virus Master 200, giá trúng thầu cao gấp 2,61 lần so với giá vốn nhập khẩu, với giá trị chênh lệch hơn 4,8 tỷ đồng; sản phẩm LightMix Modular Wuhan CoV RdRP-gen, giá trúng thầu cao gấp 2,84 lần so với giá vốn nhập khẩu, với giá trị chênh lệch hơn 1 tỷ đồng; sản phẩm LightMix SarbecoV E-gene plus EAV control, giá trúng thầu cao gấp 2,89 lần so với giá vốn nhập khẩu, với giá trị chênh lệch hơn 14,8 tỷ đồng.

Từ những dấu hiệu sai phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ đã chuyển Bộ Công an điều tra hai vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật gồm: Vụ việc có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM; chuyển thông tin các vụ việc có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và các vụ việc có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh để nâng giá bán cao bất thường đến Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định.

Tổng số tiền chênh lệch của các gói thầu bị xác định có dấu hiệu nâng giá lên đến gần 80 tỷ đồng.