menu
24hmoney
Install 24HMoneyTải App
copy link
Nguyễn Hà Ngọc Linh

Đấu thầu là 'mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng, trục lợi'

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu 5 chiêu trục lợi trong đấu thầu, đề nghị quản lý chặt chẽ, tránh trở thành mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng, trục lợi.

Sáng 8/11, thảo luận tại Quốc hội về công tác phòng chống tội phạm, thi hành án, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp) đúc rút 5 chiêu trò lách luật phổ biến sau khi theo dõi các vụ vi phạm về đấu thầu thời gian qua.

Thứ nhất là chia nhỏ các gói để chỉ định thầu. Nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn, nhất là trường hợp đặc cách hoặc những khoản chi nhỏ, Luật Đấu thầu đã quy định những trường hợp về chỉ định thầu, quy định hạn mức để áp dụng chỉ định thầu gồm các dự án dưới 100 triệu, dưới 500 triệu và dưới một tỷ đồng.

Tuy nhiên, bà Thủy cho rằng quy định này dễ dàng bị lợi dụng trong thực tế. Đơn cử như vụ việc xảy ra tại một bệnh viện đa khoa, tổng giá trị hàng hóa mua sắm là 95 tỷ đồng, song giám đốc bệnh viện đã ban hành 1.165 quyết định chỉ định thầu, với giá trị mỗi gói thầu đều dưới 100 triệu đồng.

Lợi dụng các quy định về chia tách, gộp gói thầu, có trường hợp chia nhỏ gói thầu như kiểu chia phần, để mỗi nhà thầu thân cận chiếm một phần; hoặc gom nhiều gói thầu nhỏ lại để tạo thành gói thầu rất phức tạp mà chỉ có một doanh nghiệp cụ thể có thể đáp ứng được.

Thứ hai là cài cắm điều khoản mớm thầu nhằm "cài người quen, chèn người lạ". Đại biểu Thủy cho biết đã có trường hợp lợi dụng điều kiện mời thầu để làm chốt chặn, loại bỏ những nhà thầu không mong muốn. Chủ đầu tư đã cài cắm các điều khoản để hướng đến những nhà thầu thân hữu và loại bỏ sự tham gia của những nhà thầu khác. Từ đó biến đấu thầu rộng rãi thành đấu thầu hạn chế.

Nhiều vụ án, các đối tượng đã "bắt tay, đi đêm" để chuyển cho nhau thông tin những thiết bị cần bán; thông đồng về tiêu chí kỹ thuật, thậm chí cùng nhau xây dựng hồ sơ mời thầu. Không chỉ cài cắm tiêu chí kỹ thuật, có những gói thầu còn đưa ra tiêu chí "phải có bằng khen của Bộ Tài chính về hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế". "Như vậy, gần như họ đã chọn sẵn doanh nghiệp trúng thầu", bà Thủy nói.

Thứ ba là thiết lập liên minh quân xanh, quân đỏ để thông thầu. Có nhà thầu chuyên dự thầu chỉ để trượt, nhằm lót đường cho nhà thầu đã định sẵn trúng thầu. Vì vậy, thực tế có cuộc đấu thầu trở thành "vở kịch" với sự tham gia của rất đông quân xanh, quân đỏ rồi để quân đỏ đường đường chính chính trúng thầu.

Theo nữ đại biểu tỉnh Bắc Kạn, hệ lụy của tình trạng này là khiến dư luận nghi ngại, doanh nghiệp làm ăn chân chính không thể cạnh tranh sòng phẳng, mất đi cơ hội đầu tư kinh doanh. Nghiêm trọng hơn, tiền của Nhà nước sẽ bị thiệt hại, để lại công trình, dự án kém chất lượng.

Thứ tư là móc ngoặc với cơ quan thẩm định giá để nâng không giá trị gói thầu. Ở một số vụ án, khi đi sâu điều tra, cơ quan chức năng mới phát hiện sự móc ngoặc tinh vi giữa chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn, thẩm định giá, trúng thầu. Giá trị gói thầu tăng gấp nhiều lần so với giá trị thực.

Bà Thủy dẫn chứng, vụ án tại Bệnh viện Tim Hà Nội, giá mỗi sten nhập khẩu từ Ấn Độ là 8-11 triệu đồng, trong khi đó giá thẩm định, trúng thầu vọt lên 38-42 triêu đồng, tăng 300-400%. Đến nay, cả tổng giám đốc, phó tổng giám đốc của đơn vị thẩm định giá đã bị khởi tố. Ngoài ra, trong nhiều vụ án khác, các cá nhân liên quan đến quy trình thẩm định giá cũng bị tuyên phạt tù với vai trò đồng phạm.

Thứ năm là hoạt động nhũng nhiễu, tiêu cực khác trong đấu thầu. Theo khảo sát của VCCI, 25% doanh nghiệp chủ động chi trả chi phí không chính thức để tham gia đấu thầu; 10% chi trả theo gợi ý của cán bộ phụ trách đấu thầu và 59% doanh nghiệp cho biết việc chi trả chi phí không chính thức khi tham gia đấu thầu là luật bất thành văn, mà doanh nghiệp phải tự hiểu khi tham gia.

"Nếu hoạt động đấu thầu không được quản lý và quy định chặt chẽ, sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng, trục lợi", Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nói, kiến nghị cơ quan thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử hướng hoạt động vào mảng đấu thầu; nhất là vụ việc dư luận có nhiều phản ánh để kịp thời phát hiện xử lý nghiêm các vi phạm.

Bên cạnh đó, khi sửa Luật Đấu thầu, Chính phủ cần công khai điều kiện dự thầu, danh sách năng lực của nhà thầu, điều kiện trúng thầu, quá trình chấm thầu, kết quả thách thầu và kết quả giải quyết khiếu nại của nhà thầu.

Đấu thầu là 'mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng, trục lợi'
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: Hoàng Phong

Cùng quan tâm đến những sai phạm trong lĩnh vực kinh tế, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị cơ quan chức năng tập trung đấu tranh với tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực kinh tế; tội phạm tham nhũng trong cơ quan công quyền, doanh nghiệp Nhà nước; phát hiện xử lý hành vi móc nối để trục lợi trong quản lý, sử dụng đất đai; đấu thầu, đấu giá; miễn, giảm thuế.

Ông Hòa cũng đề nghị Chính phủ giám sát chặt chẽ lĩnh vực: chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, thu hồi tài sản thất thoát và đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho cơ quan tư pháp trong hoạt động tố tụng và thực thi công vụ.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đánh giá, một số quy định trong phòng chống tham nhũng còn sơ hở, chồng chéo, dễ bị lợi dụng, dễ làm nảy sinh tham nhũng tại lĩnh vực như đấu thầu; đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công; quản lý doanh nghiệp nhà nước và vốn nhà nước tại doanh nghiệp...

Ủy ban Tư pháp đề nghị Chính phủ đánh giá, nhận diện đầy đủ hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống có hiệu quả. Quốc hội, Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao, Kiểm toán Nhà nước tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, tập trung vào lĩnh vực đấu thầu, đấu giá, quản lý, sử dụng đất đai, chứng khoán, quản lý thuế...

"Cần khắc phục triệt để tình trạng cơ quan thanh tra, kiểm toán không phát hiện vi phạm, sau đó, cơ quan có thẩm quyền khác lại phát hiện có vụ việc vi phạm về cùng một nội dung", Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị.

Theo báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2022, cơ quan điều tra đã phát hiện hơn 5.100 vụ phạm tội về quản lý kinh tế. Số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ tăng hơn gần 41%.

Báo cáo cho hay, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu "diễn ra rất phức tạp", nổi lên là lĩnh vực chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp; sai phạm trong đấu thầu, đấu giá, mua sắm công, trong đó có thông đồng chia nhỏ dự án, gói thầu, để chỉ định thầu; dùng quân xanh, quân đỏ để thao túng giá trúng thầu; mua bán lòng vòng để nâng giá nhiều lần.

Theo dõi 24HMoney trên GoogleNews
Nhà đầu tư lưu ý
24HMoney đã kiểm duyệt

Từ khóa (bấm vào mỗi từ khóa để xem bài cùng chủ đề)

Bạn có muốn trở thành chuyên gia trên 24HMoney? Hãy liên hệ với chúng tôi SĐT/ Zalo: 0981 935 283.

Để truyền thông cho doanh nghiệp, vui lòng liên hệ SĐT/ Zalo: 0908 822 699.

Hòm thư: phuongpt@24hmoney.vn
5 Yêu thích
1 Bình luận 3 Chia sẻ
Thích Đã thích Thích
Bình luận
Chia sẻ
Cơ quan chủ quản: Công ty TNHH 24HMoney. Địa chỉ: Tầng 5 - Toà nhà Geleximco - 36 Hoàng Cầu, P.Ô Chợ Dừa, Quận Đống Đa, Hà Nội. Giấy phép mạng xã hội số 203/GP-BTTTT do BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG cấp ngày 09/06/2023 (thay thế cho Giấy phép mạng xã hội số 103/GP-BTTTT cấp ngày 25/3/2019). Chịu trách nhiệm nội dung: Phạm Đình Bằng. Email: support@24hmoney.vn. Hotline: 038.509.6665. Liên hệ: 0908.822.699

Điều khoản và chính sách sử dụng



copy link
Quét mã QR để tải App Tài chính - Chứng khoán nhiều người dùng nhất cho điện thoại