Đại bàng gãy cánh

Đập tan các cửa hàng nhỏ để chiếm 50% thị phần điện thoại, bành trướng thần tốc để thâu tóm 45% thị phần điện máy tại Việt Nam. Tất cả đều khuất phục trước gã khổng lồ Thế giới di động (MWG) và không thể không vinh danh vị kiến trúc sư tài ba tạo nên những thành tựu vô tiền khoáng hậu trên - thuyền trưởng Nguyễn Đức Tài.

Giấc mơ 10 tỉ USD của ông Nguyễn Đức​ Tài tưởng chừng rất gần bởi những chiến thắng vang dội trong quá khứ khi MWG chinh phạt các lãnh địa như điện thoại, điện máy… Nhưng phép thuật chạm tay hóa vàng dường như đã biến mất khi MWG tham chiến tại vùng đất tử thần mang tên bán lẻ hàng tiêu dùng nhanh - Bách Hoá Xanh (BHX).

Chưa một nhà bán lẻ có thể nào hát khúc ca khải hoàn ở lĩnh vực hàng tiêu dùng nhanh, tất cả chạm tới con số doanh thu 30.000 tỉ đều bị khựng lại và gánh một khoản lỗ kha khá. BHX cũng không ngoại lệ, chưa có dấu hiệu gì cho thấy lợi nhuận sẽ chuyển từ âm sang dương. Tất nhiên chỉ khi lợi nhuận dương mới có thể bàn tới việc bành trướng, vì thế con số 30.000 tỉ đang là chốt chặn đáng nguyền rủa của BHX.

Cũng vì tương lai còn nhiều khó khăn nên quá trình bán 20% vốn của BHX sẽ tạm gác lại, thậm chí qua năm 2024 mới có thể khởi động lại. Tương lai BHX vẫn tiềm năng nhưng đó là câu chuyện dài hạn, lúc này phải xem ban lãnh đạo có đủ sức xoay chuyển cục diện hay không. Chỉ khi nào lợi nhuận vượt qua con số 0 quyền lực, quá trình bán vốn được xúc tiến, lúc đó BHX sẽ là ngôi sao, là đứa con cưng của MWG.

Tuy nhiên lúc này BHX vẫn là đứa con ăn tàn phá hoại, năm 2022 lỗ 3.000 tỉ và lỗ luỹ kế 7.400 tỉ. Mọi gánh nặng của MWG được đặt trên vai của những người anh, đó là mảng điện thoại, điện máy (Điện Máy Xanh - ĐMX). Những người anh luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, mang về gần 7.000 tỉ lợi nhuận hàng năm cho MWG.

Thời cuộc bất ngờ đảo chiều, kinh tế khó khăn tác động mạnh tới hành vi mua bán của người tiêu dùng. Những mặt hàng xa xỉ không thiết yếu sẽ là lựa chọn cuối cùng trong nhu cầu của người dân. Điện thoại, điện máy, laptop… là những sản phẩm chủ lực của DMX bị người mua quay lưng, nhu cầu sụt giảm mạnh, doanh thu bị đe dọa nghiêm trọng.

Sự bất ổn thể hiện vô cùng rõ ràng qua kết quả kinh doanh quý 1/2023, doanh thu của MWG suy giảm mạnh gần 30% so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận còn thê thảm hơn khi tiến sát về con số 0 tròn trĩnh. Điều đáng sợ nhất đối với doanh nghiệp bán lẻ là doanh số sụt giảm mạnh trong khi chi phí cố định vẫn giữ nguyên sẽ bào mòn lợi nhuận một cách ghê gớm. Không riêng gì MWG, tất cả ngành bán lẻ đều có chung kết cục bi thương này.

Đứa con cưng nhiều hứa hẹn vẫn đốt tiền, những người anh tài năng bất ngờ bị đánh gục, MWG giống như một chiến binh bị gãy hai chân, không rõ tham chiến vào cuộc đua 10 tỉ USD bằng cách nào. Gã khổng lồ, một chiến thần bất bại ngày nào đang phải đối diện với quá nhiều thách thức cùng một lúc nhưng chưa thể tìm ra giải pháp đảo ngược tình thế.

Vài ánh sáng cuối đường hầm nhưng quá nhỏ bé để soi sáng cho tương lai MWG. Chuỗi nhà thuốc sau khi mở rộng đã buộc phải thu hẹp và đóng góp không đáng kể. Tương tự, chuỗi Ava Kids có tương lai nhưng với tình trạng nền kinh tế bất ổn thì buộc phải co cụm, giữ vững vị thế và không thể mở rộng.

Riêng câu chuyện cổ tích ở quốc đảo Indonesia mang tính chất truyền cảm hứng, tạo ra niềm tin lạc quan hơn là giá trị thực tế cho MWG. Còn quá sớm để nói liệu liên doanh giữa MWG và đối tác nội địa có thể hình thành một chuỗi bán lẻ thành công như ĐMX hay không. Thành ra lúc này chưa nên vội vàng lạc quan về những vùng đất xa lạ.

Túm cái váy lại, cỗ máy MWG đang gặp bất ổn về mọi mặt, nhiều khó khăn thử thách cùng một lúc. Chắc chắn giông bão không thể nhanh chóng qua đi, thời gian chính là liều thuốc hữu nghiệm duy nhất cho MWG. Sau một thời gian đủ dài, có thể là giữa năm 2024, nền kinh tế ổn định trở lại, tiêu dùng tăng lên, nhu cầu các mặt hàng không thiết yếu trở về cao điểm khi xưa sẽ thúc đẩy sự sôi động tại các chuỗi cửa hàng của MWG.

Dự kiến doanh thu năm 2023 của MWG có thể đạt 125.000 tỉ, bằng ½ giấc mơ 10 tỉ USD. Quá khó để đưa ra dự báo con số lợi nhuận, thế nên cần phải chờ xem liệu MWG đã tới tận cùng của khó khăn hay chưa, liệu có sự bất ổn nào có thể xuất hiện nữa hay không.

Không thể dự báo lợi nhuận nên quá khó để định giá cổ phiếu. Nhưng MWG vẫn là một cổ phiếu tốt, có thể đầu tư dài hạn vài năm, việc còn lại là chọn giá tốt để mua. Vùng giá dưới 35 là có thể tham chiến và nếu giá về 30 thì đó là cơ hội tuyệt vời để mua vào. Tất nhiên đó là dành cho những nhà đầu tư dài hạn, còn việc lướt sóng lại là bài hát khác.

Về mặt kỹ thuật, xu hướng trung và ngắn hạn của MWG đang là ổn định nhưng tiềm ẩn rủi ro. Vùng hỗ trợ quanh 38 nhiều khả năng sẽ bị đe doạ, xác suất đê bao này trụ vững là 50/50, nếu gãy vùng này thì điểm đến tiếp theo của giá sẽ là 35 hoặc thấp hơn.

Kết luận đầu tư: quá nhiều bất ổn nên giá cổ phiếu MWG nghiêng về tiêu cực, xu hướng giảm là chính, rất ít cơ hội tăng giá. Mục tiêu mua vào đầu tư dài hạn có thể là vùng giá dưới 35, hoặc thấp hơn là 30 thì càng tuyệt vời.