Cuối năm, giải ngân đầu tư công vẫn ‘ì ạch’ chủ yếu do thực thi dự án

Tại Hội nghị của Bộ Tài chính về tình hình giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài diễn ra ngày 1/12, đại diện Bộ Tài chính cho biết: Tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài thấp chủ yếu vướng mắc trong khi triển khai dự án dẫn đến việc không có khối lượng hoàn thành để giải ngân hoặc có khối lượng nhưng chưa được kiểm soát chi hoặc kiểm soát chi nhưng chưa được tập hợp để gửi hồ sơ rút vốn.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng, giải ngân đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm mục tiêu phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19. Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động triển khai tích cực các giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân. Bộ Tài chính đã có công văn gửi bộ trưởng các bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đôn đốc nhập Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho bạc (Tabmis) và giải ngân vốn nước ngoài.

Lãnh đạo Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, theo Quyết định số 1126/QĐ-TTg ngày 26/9/2022, Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh dự toán chi đầu tư phát triển vốn nước ngoài nguồn ngân sách trung ương (NSTW). Theo đó, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 nguồn nước ngoài là 34.585,6 tỷ đồng, trong đó bộ, ngành 11.808,9 tỷ đồng; địa phương 22.775,7 tỷ đồng.

Đến nay, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện phân bổ kế hoạch vốn chi tiết và nhập dự toán trên hệ thống Tabmis là 32.449,2 tỷ đồng, đạt 93,82% kế hoạch vốn được giao; trong đó các bộ, ngành phân bổ 10.869,4 tỷ đồng, đạt 92,04% và địa phương 21.579,8 tỷ đồng, đạt 94,75%.

“Với các giải pháp quyết liệt đã được Chính phủ, Bộ Tài chính và các bộ, ngành ban hành. Mặc dù tình hình có được cải thiện song tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài còn thấp. Theo báo cáo của các đơn vị chức năng của Bộ Tài chính, tổng số giải ngân từ đầu năm tới nay mới đạt 26,06% kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài của năm 2022. Kết quả giải ngân nguồn vốn này 11 tháng qua cho thấy, tốc độ vẫn chậm so với kết quả giải ngân nguồn vốn đầu tư công trong nước”, Thứ trưởng Võ Thành Hưng cho biết.

Cụ thể, theo số liệu của Kho bạc Nhà nước, kiểm soát chi nguồn vay nước ngoài kế hoạch vốn năm 2022 của các bộ ngành, địa phương đến 30/11 đạt tỷ lệ 34,27% kế hoạch vốn (11.852,2 tỷ đồng), trong đó của bộ, ngành đạt 38,38% (4.532,2 tỷ đồng) và của địa phương đạt 32,14% (7.320 tỷ đồng).

Lũy kế giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài 11 tháng kế hoạch 2022 đạt 26,06% với 9.014,59 tỷ đồng (trong đó giải ngân của các bộ ngành là 4.154,05 tỷ đồng, đạt 35,17%, giải ngân của các địa phương là 4.860,54 tỷ đồng, đạt 21,34%). Tỷ lệ giải ngân đầu tư công vốn nước ngoài 11 tháng năm nay gần gấp 3 lần tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm 2022 (9,12% kế hoạch vốn), tuy nhiên vẫn thấp hơn hẳn so với kết quả giải ngân nguồn vốn đầu tư công trong nước 11 tháng năm 2022 (đạt khoảng 60% kế hoạch).

Đại diện Bộ Tài chính cho biết: Nguyên nhân cơ bản xuất phát từ việc không có khối lượng hoàn thành cho giải ngân từ mọi khâu của quá trình thực hiện dự án như chưa hoàn tất các thủ tục đầu tư, đang thực hiện các thủ tục điều chỉnh dự án; điều chỉnh hiệp định vay hoặc đã hoàn thành thủ tục đầu tư nhưng tổ chức thực hiện các chương trình, dự án chậm (do vướng trong một số khâu như giải phóng mặt bằng, tái định cư, thiết kế cơ sở, đấu thầu, ký hợp đồng, giá nguyên vật liệu tăng...).

Theo Bộ Tài chính, các bộ, ngành, địa phương, chủ dự án hoàn thiện hồ sơ thanh toán gửi KBNN để kiểm soát chi ngay sau khi có khối lượng hoàn thành, đảm bảo chi trong dự toán được phân bổ, chi đúng chế độ quy định; phối hợp với Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại) trong việc giải ngân đối với các khối lượng đã được kiểm soát chi, không để tồn đọng, đặc biệt là các khoản hoàn chứng từ tài khoản đặc biệt; ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi; tiếp tục hoàn thiện quá trình kiểm soát chi, xử lý đơn rút vốn tại Bộ Tài chính, KBNN để đảm bảo đúng thời hạn, đúng chế độ quy định, không để tồn đọng hồ sơ mà không có lý do; trao đổi với nhà tài trợ để phối hợp với các chủ dự án tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án, xử lý nhanh các hồ sơ giải ngân.

“Đối với các hoạt động dự án có khả năng hoàn thành: các cơ quan chủ quản chỉ đạo chủ dự án tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công, chủ động điều phối, giám sát chặt chẽ công tác thực hiện dự án của các bên liên quan (tư vấn, nhà thầu, các cơ quan phê duyệt chuyên môn) theo các nguồn vốn (vay, viện trợ đồng tài trợ, đối ứng), chỉ đạo tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có tiềm năng giải ngân, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, phê duyệt hợp đồng, bố trí đủ vốn đối ứng, đảm bảo việc thực hiện thông suốt, khẩn trương nghiệm thu khối lượng và gửi hồ sơ đến cơ quan kiểm soát chi và tập hợp để giải ngân”, đại diện Bộ Tài chính cho biết.

Đặc biệt, đối với các dự án năm 2022 là năm cuối thực hiện, giải ngân, các cơ quan chủ quản cần chỉ đạo các chủ dự án xử lý dứt điểm đề hoàn thành khối lượng và giải ngân. Đối với các hoạt động dự án vẫn đang ở giai đoạn hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, về di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng, các vướng mắc về đất đai, tài nguyên, đấu thầu, các dự án đang trong quá trình điều chỉnh chủ trương đầu tư, chưa xong điều chỉnh hiệp định vay, các chủ dự án báo cáo rõ với cơ quan chủ quản về khả năng thực hiện và hoàn tất các thủ tục này để thực hiện dự án và giải ngân tnăm 2022. Trường hợp có khả năng hoàn thành các thủ tục để đầu tư, cần tập trung dứt điểm để hoàn thành. Trường hợp không khả thi, đề nghị rà soát, điều chỉnh kế hoạch thực hiện và kế hoạch vốn trong năm 2023.