Cú lừa startup ôtô điện: Mới có bản vẽ xe đã nói đang sản xuất, CEO rời đi sau khi bán 300 triệu USD cổ phiếu

Cựu CEO Nikola bị cho là đã nói dối về mọi mặt của công ty này nhằm thu hút các nhà đầu tư.

Trevor Milton – nhà sáng lập Nikola từng "nổ" với các nhà lãnh đạo trong ngành công nghiệp xe hơi và các nhà đầu tư bằng những lời hứa về cuộc cách mạng trong lĩnh vực xe tải điện. Tuy nhiên, hiện tại, ông này đang đối mặt với phiên tòa về cáo buộc nói dối về công nghệ thân thiện với môi trường mà công ty phát triển.

Các công tố liên bang tại Manhattan vào năm ngoái đã cáo buộc Milton chạy một kế hoạch tung hô và nâng giá trị bản thân như một doanh nhân bằng việc thổi phồng sai sự thật về triển vọng của công ty và lừa dối các nhà đầu tư không chuyên nghiệp gồm cả những người mới làm quen với thị trường chứng khoán. Ông này đã bị truy tố vì 2 tội danh gian lận điện tín (sử dụng đường dây giữa các liên bang, truyền hình hoặc đài phát thanh, hoặc Internet, để lừa đảo người khác) và 2 tội danh gian lận chứng khoán.

"Để thúc đẩy nhu cầu từ nhà đầu tư với cổ phiếu Nikola, Milton đã nói dối về gần như mọi mặt của doanh nghiệp này", tài liệu của tòa án cho biết.

Milton – 40 tuổi thì khăng khăng mình không phạm tội. Ông ta đã từ chức khỏi Nikola vào năm 2020, nhiều ngày sau khi Hindenburg Research tiết lộ một báo cáo cáo buộc hàng loạt sai phạm mà Milton đã làm với doanh nghiệp này, gồm cả ra mắt một chiếc xe tải không thể lái được.

Trong một phiên điều trần vào tuần trước, các luật sư của Milton nói rằng họ sẽ lập luận rằng thân chủ của mình đã hành động theo chủ ý tốt và không cố gắng lừa đảo bất kỳ ai. Milton có thể đã sử dụng những cụm từ như "prototype" (mẫu), "functional" và "show car" khác so với một vài nhà đầu tư khác.

"Có một vài vấn đề ngôn ngữ ở đây", Mukasey nói.

Mức án cao nhất Milton có thể chịu lên tới 25 năm, mặc dù ông này cũng có thể sẽ được giảm thời gian tù ngắn hơn rất nhiều nếu bị kết án tất cả các tội.

Một người phát ngôn của Nikola từ chối bình luận về vấn đề này. Công ty cho biết họ đang hợp tác với chính phủ thông qua quá trình điều tra và giải quyết một cuộc điều tra của SEC vào tháng 12. Công ty cũng cho biết họ không làm sai bất cứ điều gì.

Giữa bê bối pháp luật của Milton, Nikola vẫn tiếp tục thu hút các đối tác, khách hàng và những lãnh đạo mới. Công ty bắt đầu sản xuất chiếc xe tải đầu tiên, chỉ chạy pin vào tháng 4.

Phiên tòa này đánh dấu chương tiếp theo trong quá trình sụp đổ nhanh chóng của Milton – người đã thu hút được cả những công ty tên tuổi như GM và Robert Bosch BmbH như những đối tác tiềm năng bằng tầm nhìn về mạng lưới xe tải không khí thải.

Bản thân Milton cũng là nhà lãnh đạo hết sức độc đáo. Ông nói rằng không hề tốt nghiệp cấp 3 hay đại học nhưng đã mở nhiều công ty trước khi bắt đầu với Nikola. "Những công ty này thường kết thúc là tranh chấp, kiện tụng và khiến các nhà đầu tư thất vọng", theo nhân viên cũ, khách hàng, nhà đầu tư và các tài liệu ghi lại.

Milton thành lập Nikola vào năm 2015 sau khi bán phần lớn cổ phần trong một công ty khác với giá 12 triệu USD tiền mặt. Milton đưa Nikola IPO vào mùa hè năm 2020 ở mức giá trị 3,3 tỷ USD khi công ty vẫn chưa bán được bất kỳ chiếc xe tải nào.

Những ngày đầu giao dịch, vốn hóa thị trường của công ty lên mức 30 tỷ USD, gần vươt một vài lão làng trong ngành ô tô như Ford Motor. Tính tới phiên giao dịch hôm thứ 6, vốn hóa thị trường của Nikola chỉ còn 2,4 tỷ USD.

Các công tố viên đã cáo buộc những lời nói dối của Milton giúp cổ phiếu Nikola tăng vọt. Họ nói rằng ông này tuyên bố sai lệch về khả năng của công ty để sản xuất hydrogen – vốn lên kế hoạch sử dụng chạy các dòng xe điện và quá trình hướng tới sản xuất các sản phẩm như Badger – một xe tải điện. Nikola đã hủy kế hoạch với mẫu xe Badger sau khi Milton từ chức và thỏa thuận sản xuất dòng xe này với GM cũng bị thu hồi.

Phiên tòa sẽ xoay quanh phần lớn vấn đề Milton nói trên các buổi phỏng vấn và mạng xã hội.

Trong một bài phỏng vấn, Melton nói rằng Badger là "chiếc xe trang bị đầy đủ cả bên trong và bên ngoài". Khi ông ta được hỏi trên Twitter khi nào mẫu đầu tiên được sản xuất, ông này nói: "Đã sản xuất rồi". Trong khi đó, các công tố viên nói Nikola mới chỉ có bản vẽ và phối cảnh mẫu xe này.

Những ngày đầu, giá cổ phiếu tăng cao khiến Milton trở thành triệu phú dựa trên cổ phần ông ta nắm giữ. Trước khi từ chức khỏi Nikola, ông này đã mua một căn nhà trị giá 32,5 triệu USD và một chiếc máy bay tư nhân.

Đáng chú ý, tại thời điểm công bố cáo trạng, các chuyên gia pháp lý cho rằng sai phạm của Milton còn liên quan tới các công ty mua lại có mục đích đặc biệt SPAC.

Milton đã nhận 94 triệu USD quanh thỏa thuận SPAC của Nikola và đã bán hơn 300 triệu USD cổ phiếu Nikola kể từ khi từ chức.

Dẫu vậy, các luật sư bào chữa cho biết vụ việc chủ yếu xoay quanh các câu hỏi gian lận chứng khoán truyền thống

"Tóm lại vấn đề chỉ xoay quanh việc: Liệu Trevor Milton có nói dối và những lời nói dối ấy có quan trọng với quyết định của nhà đầu tư hay không".