Chuyên gia điều tra tài chính khẳng định FTX, Alameda dùng tiền của khách hàng để chi tiêu

Một chuyên gia tài chính chuyên về truy dấu dòng tiền đã đưa ra lời khai chống lại cựu CEO FTX Sam Bankman-Fried.

Nhân chứng Peter Easton

Trong ngày thứ 11 của phiên tòa xét xử Sam Bankman-Fried, các công tố viên đã mời một nhân chứng mới là ông Peter Easton, giáo sư chuyên ngành kế toán kiểm toán tại Đại học Notre Dame và nổi tiếng là một nhà điều tra tài chính khi từng tham gia phân tích dòng tiền trong các vụ phá sản của Enron, Parmalat và Worldcom.

Ngoài ra, ông Easton cho biết còn được mời tham gia vụ kiện đang diễn ra giữa Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) và Ripple liên quan đến cáo buộc token XRP là chứng khoán.

Theo ông Easton, FTX đã bị thâm hụt tài sản ngay từ tháng 03/2021. Đến tháng 06/2022, sàn chỉ có 2 tỷ USD tài sản người dùng trên tổng số 11 tỷ USD đã được nạp lên nền tảng này.

Khi được công tố viên của Bộ Tư pháp Mỹ hỏi là liệu FTX và Alameda có sử dụng tiền của khách hàng FTX trong các giao dịch chi tiêu riêng hay không, giáo sư Easton tuyên bố là có.

Cụ thể, ông Easton nói là sau khi truy dấu dòng tiền theo sổ sách của FTX và Alameda, ông có thể thấy rằng tiền của người dùng FTX đã được sử dụng để chuyển cho:

- Modulo Capital, quỹ riêng trị giá 400 triệu USD do Sam Bankman-Fried và các cựu nhân viên Jane Street lập nên;

- Genesis Digital Assets, công ty đào coin mà FTX đã đầu tư hơn 1 tỷ USD vào;

- SkyBridge Capital, quỹ đầu tư của cựu phát ngôn viên Nhà Trắng Anthony Scaramucci dưới thời Tổng thống Trump;

- K5 Global, quỹ đầu tư của người có tầm ảnh hưởng mà Sam Bankman-Fried muốn tiếp cận đến;

- Các khoản đầu tư vào những công ty như AI Anthropic (500 triệu USD), Robinhood (gần 600 triệu USD) và Dave (100 triệu USD);

- Thậm chí kể cả tiền mua lại cổ phần FTX từ Binance vào năm 2021 cũng do sàn rút hơn 1 tỷ USD từ tài sản người dùng để trả cho Binance.

- Những thương vụ mua bất động sản của FTX tại Bahamas cũng có dấu hiệu sử dụng tiền của khách hàng để chi trả.

- Các khoản quyên góp chính trị cũng sử dụng tiền của khách hàng, chỉ khác là nó được chuyển trước đến tài khoản của những quản lý FTX như Nishad Singh và Ryan Salame để che giấu nguồn gốc.

- Alameda thì sử dụng tiền của khách hàng FTX để chi trả một phần các khoản vay đã thực hiện từ những đơn vị lending gồm BlockFi, Bitgo, Genesis, Abra, Maple Finance, Anchorage, Celsius, Nexo, Voyager, TrueFi và Ledn.

Khi được luật sư biện hộ cho Sam Bankman-Fried đối chất, ông Easton đã bác bỏ lập luận rằng phân tích của mình có thể đã không phân biệt giữa tiền gốc và lãi trong các khoản vay hoặc là tài sản thế chấp, khẳng định rằng dù có sự tách biệt đi nữa thì chúng đều xuất phát từ tiền của người dùng FTX.

Ngoài ra, luật sư còn cho rằng kết quả có được từ phân tích của giáo sư Easton chỉ đúng trong một khung thời gian mà do bên công tố đã chọn, nhưng cũng bị vị chuyên gia phân tích tài chính bác bỏ khi nói rằng ông đã phân tích toàn bộ dữ liệu tài chính của FTX trong suốt thời gian sàn hoạt động.

Nhân chứng Eliora Katz và Cory Gaddis

Ngoài ra, phía công tố viên còn mời lên Eliora Katz, một nhân viên phụ trách vận động hành lang cho FTX.

Bà Katz đã đưa ra những câu trả lời cho thấy các tuyên bố về việc FTX có cơ chế quản lý rủi ro nội bộ và bảo vệ khách hàng được cựu CEO Sam Bankman-Fried đưa ra tại phiên điều trần trước Hạ viện Mỹ vào tháng 12/2021 là không đúng sự thật, bởi thực tế sàn không làm như vậy.

Mặc dù vậy, Katz cho biết buổi điều trần diễn ra trước khi bản thân gia nhập FTX.

Một nhân chứng khác có mặt tại tòa là Cory Gaddis, chuyên viên dữ liệu của Google. Gaddis đã trả lời các câu hỏi về dữ liệu email được Google lưu trữ và metadata.

Thẩm phán chủ tọa phiên tòa là ông Lewis Kaplan đã phải có lời nhắc nhở cả công tố viên lẫn luật sư biện hộ, gọi hai nhân chứng trên là “một trò đùa”. Ông Kaplan cho rằng hai bên tham gia phiên tòa đều phải đồng ý rằng những tài liệu nộp lên làm bằng chứng đều là thật, chứ không phải mất thời gian gọi nhân chứng lên trước tòa chỉ để xác nhận rằng chúng đã xảy ra.

Đoạn trao đổi chấn động của Sam Bankman-Fried với phóng viên Vox

Tiếp đến, bên công tố trình lên đoạn trao đổi giữa Sam Bankman-Fried với phóng viên Kelsey Piper của trang báo Vox vào ngày 16/11/2022 - chỉ ít ngày sau khi FTX sụp đổ, theo đó cựu CEO FTX đã có những chia sẻ “thẳng thắn” về những gì đã xảy ra.

Bài phỏng vấn cho thấy Sam Bankman-Fried đã cố tình sử dụng các chiêu trò PR như làm việc với các tổ chức giám sát tài chính để xây dựng tên tuổi hình ảnh cho FTX. Trên thực tế, người này tỏ thái độ coi thường giới chức quản lý và cho rằng họ “vô tích sự”. Ngoài ra, Sam còn nói rằng chủ nghĩa vị tha (effective altruism) mà mình theo đuổi và thường xuyên tuyên bố trước truyền thông cũng chỉ là thứ để đánh bóng bản thân.

Sam Bankman-Fried còn tỏ thái độ hối hận khi chấp nhận để FTX phá sản, bởi cho rằng vẫn có thể cứu được sàn nếu huy động thêm được vốn, song đã đầu hàng trước áp lực của giới luật sư.

Phía luật sư biện hộ cho cựu CEO FTX phản đối việc sử dụng đoạn trao đổi trên để làm bằng chứng, cho rằng thân chủ của mình khi ấy nghĩ rằng chỉ đang nói chuyện riêng với một người được cho là bạn và không biết rằng người đó sẽ đăng tải toàn bộ nội dung lên truyền thông.

Tường thuật phiên tòa xét xử cựu CEO FTX Sam Bankman-Fried: