Chính sách của Fed: Đòn bẩy cho giá hàng hóa hay chỉ gây biến động ngắn hạn?

Khi Fed chuẩn bị cắt giảm lãi suất, thị trường hàng hóa đối mặt với nhiều nguy cơ biến động. Liệu các quyết định từ ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới có đủ sức đẩy giá hàng hóa lên cao, hay đây chỉ là một đợt thay đổi ngắn hạn?

Thông thường, những thay đổi lớn về giá hàng hóa xảy ra do các sự kiện thực tế, chẳng hạn như biến động kinh tế lớn của Trung Quốc hoặc các cuộc khủng hoảng như chiến tranh Nga - Ukraine, gây ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung và cầu của nguyên liệu thô. Tuy nhiên, đôi khi, những tin tức từ lĩnh vực tài chính, đặc biệt là các quyết định từ Fed, mới là yếu tố khiến các nhà giao dịch trên thị trường hàng hóa hành động. Chính sách tiền tệ của Fed, chẳng hạn như thay đổi lãi suất, có thể tác động mạnh đến giá hàng hóa bằng cách ảnh hưởng đến chi phí cơ hội và sự hấp dẫn của việc đầu tư vào hàng hóa.

Vào ngày 23/8, Jerome Powell, chủ tịch Fed, cho biết có lẽ đã đến lúc hạ lãi suất. Đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên của họ dự kiến ​​sẽ diễn ra vào cuộc họp ngày 18/9. Sự thay đổi này sẽ chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất, đã đưa lãi suất chính sách của Fed từ gần bằng 0 vào năm 2022 lên mức 5.25% - 5.5% hiện nay. Việc cắt giảm lãi suất làm giảm chi phí cơ hội sở hữu hàng hóa, không giống như các tài sản như trái phiếu và bất động sản, không mang lại lợi nhuận. Tuy nhiên, các chính trị gia đương nhiệm, chẳng hạn như Kamala Harris, có thể lo ngại về điều này vì giá hàng hóa tăng cao có thể dẫn đến lạm phát, làm tăng chi phí sinh hoạt và gây ra những hệ lụy kinh tế không mong muốn.

Lịch sử đã cho thấy kể từ năm 2000, mỗi chu kỳ cắt giảm lãi suất có các yếu tố động lực khác nhau, ảnh hưởng đến tốc độ, quy mô và tác động của các biện pháp này lên thị trường hàng hóa. Năm 2001, Fed cắt giảm lãi suất sau khi bong bóng dotcom vỡ, dẫn đến khủng hoảng công nghệ và suy thoái kinh tế. Đây là một tình huống khẩn cấp, và lãi suất thấp nhằm kích thích tăng trưởng. Năm 2007, họ cắt giảm lãi suất khi khủng hoảng nợ lan rộng, gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Động thái này là nhằm chống lại tác động tiêu cực của khủng hoảng. Năm 2019-20, lãi suất được cắt giảm trong bối cảnh chiến tranh thương mại với Trung Quốc và suy thoái do COVID-19, nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong thời kỳ bất ổn toàn cầu. Do đó, không phải tất cả các đợt cắt giảm lãi suất đều dẫn đến sự tăng giá hàng hóa theo cùng một cách, vì các điều kiện kinh tế và chính trị cụ thể vào mỗi thời điểm đều có ảnh hưởng lớn.

Bài học đầu tiên nêu rõ rằng việc cắt giảm lãi suất có ảnh hưởng khác nhau đến các thị trường hàng hóa. Khi lãi suất giảm, chi phí cơ hội của việc nắm giữ hàng hóa giảm, vì hàng hóa không mang lại lợi suất như trái phiếu hay bất động sản. Điều này làm cho hàng hóa trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm tài sản trú ẩn lạm phát, chẳng hạn như ngân hàng, công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí. Đặc biệt, vàng, kim loại công nghiệp như nhôm và kẽm, và dầu thô thường trở nên hấp dẫn hơn trong môi trường lãi suất thấp. Những hàng hóa này thường được các nhà đầu tư chọn để bảo vệ giá trị tài sản của họ khi lạm phát tăng. Các hàng hóa như than và ngũ cốc, được gọi là "nguyên liệu số lượng lớn," ít nhạy cảm với sự thay đổi lãi suất. Giá của các hàng hóa này chủ yếu được xác định bởi các yếu tố cung cầu địa phương và sự kiểm soát của các nhà sản xuất và người tiêu dùng, không phải bởi lãi suất toàn cầu.

Bài học thứ hai là tác động của việc cắt giảm lãi suất từ Fed không giống nhau trong từng chu kỳ, và yếu tố thời gian đóng vai trò quan trọng. Khi lãi suất được cắt giảm trong một môi trường kinh tế tốt, động lực tăng giá hàng hóa có thể kéo dài hơn. Trong tình huống này, việc giảm lãi suất tạo ra sự tăng giá bền vững cho hàng hóa vì nhu cầu về nguyên liệu cơ bản vẫn duy trì hoặc tăng lên. Các ví dụ về chu kỳ cắt giảm lãi suất hiệu quả này có thể được thấy khi nền kinh tế có sự tăng trưởng bền vững và nhu cầu đối với hàng hóa vẫn cao. Ngược lại, khi Fed cắt giảm lãi suất trong bối cảnh suy thoái kinh tế hoặc khủng hoảng, như trong các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, sự tăng giá hàng hóa thường chỉ là tạm thời. Các chu kỳ này thường không duy trì được động lực tăng giá lâu dài vì nền kinh tế không đủ mạnh để hỗ trợ nhu cầu hàng hóa cao. Trong các tình huống này, giá vàng có thể vẫn tăng, vì nó là hàng hóa được coi là “nơi trú ẩn an toàn” trong thời kỳ khủng hoảng. Tuy nhiên, các hàng hóa khác như dầu và kim loại có thể gặp khó khăn và giá của chúng có thể giảm hoặc không tăng mạnh, như đã thấy sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-09 và sự suy thoái do COVID-19, mặc dù Fed đã cắt giảm lãi suất một cách nhanh chóng.

Các nhà giao dịch đang kỳ vọng rằng việc cắt giảm lãi suất sẽ thúc đẩy giá hàng hóa tăng. Trong tuần mà Jerome Powell đưa ra tuyên bố về khả năng cắt giảm lãi suất, các vị thế đầu tư vào hàng hóa đã tăng lên mức cao nhất trong bốn tuần, đạt 97 tỷ USD, tăng 13% so với tuần trước đó. Điều này cho thấy sự tin tưởng của các nhà đầu tư vào việc giá hàng hóa sẽ tăng khi lãi suất giảm. Giá hàng hóa có thể tiếp tục tăng khi các đợt cắt giảm lãi suất thực sự xảy ra. Nếu nền kinh tế có dấu hiệu hạ cánh mềm và tăng trưởng vẫn duy trì, giá hàng hóa có thể vẫn ở mức cao trong một thời gian dài.

Tuy nhiên, mặt hàng nhạy cảm nhất về mặt chính trị - dầu mỏ - có thể ít bị ảnh hưởng hơn. Các thành viên của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) rất muốn nới lỏng các đợt cắt giảm sản lượng. Dù sao thì việc các thành viên tuân thủ các đợt cắt giảm này cũng đang yếu đi và sản lượng dầu đang tăng bên ngoài liên minh. Nguồn cung bổ sung sẽ gây áp lực lên giá cả. Đồng thời kinh tế Trung Quốc cũng đang gặp vấn đề, nhu cầu dầu mỏ của nước này có thể giảm, điều này làm giảm áp lực tăng giá dầu toàn cầu.

Đồng thời, các hàng hóa được hưởng lợi từ lãi suất thấp hơn có thể sẽ được hưởng lợi nhiều hơn so với các chu kỳ trước. Vàng đang tăng vọt, được thúc đẩy bởi căng thẳng địa chính trị, nhu cầu bán lẻ và nhu cầu vàng thỏi của ngân hàng trung ương. MUFG dự đoán rằng giá vàng sẽ đạt 3,000 USD/ounce vào năm 2025. Giá đồng cũng có thể ghi nhận sự gia tăng lớn hơn bình thường. Trong những năm gần đây, kim loại này ngày càng trở nên phổ biến hơn đối với các nhà đầu tư tổ chức do vai trò của nó trong quá trình chuyển đổi xanh.

Ehsan Khoman, làm việc tại MUFG cho rằng việc cắt giảm lãi suất có thể khiến hàng hóa trở nên hấp dẫn hơn so với các loại tài sản khác. Ông tin rằng hàng hóa có thể vượt trội hơn tất cả các loại tài sản lớn khác trong năm sau đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên của Fed. Điều này có thể xảy ra nếu thị trường hàng hóa được hưởng lợi nhiều từ việc giảm lãi suất hơn các loại tài sản khác như cổ phiếu, trái phiếu, hoặc bất động sản. Ông cho rằng giá dầu thấp là điều đáng mong đợi cho Kamala Harris, vì điều này có thể giúp kiểm soát lạm phát và giảm chi phí năng lượng.