Các ngân hàng trung ương tăng lãi suất với quy mô chưa từng thấy

Trong tháng 9, các ngân hàng trung ương lớn đã thực hiện nhiều đợt tăng lãi suất với tốc độ và quy mô chưa từng thấy, gia tăng nỗ lực chống lại lạm phát cao trong nhiều thập niên.

Các ngân hàng trung ương lớn, giám sát 8 trong số 10 loại tiền tệ được giao dịch nhiều nhất, đã thực hiện tăng tổng cộng 550 điểm cơ bản trong các đợt tăng lãi suất trong tháng 9/2022, nâng tổng mức nâng lãi suất trong năm 2022 từ các ngân hàng trung ương của các nước gồm Bỉ, Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản, Hà Lan, Thụy Điển, Thụy Sỹ, Vương quốc Anh - và Mỹ lên 1.850 điểm cơ bản.

Vincent Chaigneau, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Generali cho biết các ngân hàng trung ương này đang tập trung vào việc kiềm chế lạm phát đang ở mức cao trong nhiều thập niên. Tuy nhiên, rủi ro là biện pháp mà các ngân hàng sử dụng để đối phó với lạm phát được áp dụng một thời gian dài có thể gây ra tình trạng lãi suất tăng quá mức.

Những lo ngại về việc các ngân hàng trung ương lớn tăng lãi suất quá nhanh và có khả năng đi quá xa đã khiến các thị trường quay đầu trong quý III/2022 và giảm sút trong tháng tới.

Các quyết định của ngân hàng trung ương trong tháng 9/2022 đã không làm dịu được những lo ngại đó với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất 75 điểm cơ bản lần thứ ba liên tiếp và Chủ tịch Jerome Powell cam kết sẽ “kiên định”, trong khi Ngân hàng Anh (BoE) cũng tăng lãi suất.

Cả Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Canada đều nâng lãi suất chuẩn, và các nhà hoạch định chính sách ở Thụy Sỹ đã chấm dứt một thập niên lãi suất âm ở châu Âu với việc tăng lãi suất vào tháng 9/2022. Ngân hàng trung ương Thụy Điển cũng đưa ra mức tăng lãi suất lớn nhất trong 40 năm.

Mặc dù vậy, có những dấu hiệu cho thấy một số ngân hàng đang tìm cách rút dần khỏi cuộc đua lãi suất này. Na Uy được dự đoán sẽ tăng lãi suất với mức nhỏ hơn trong tương lai sau khi tăng 50 điểm cơ bản vào ngày 22/9, trong khi Australia, sau khi nâng lãi suất lên mức cao nhất trong 7 năm vào đầu tháng 9/2022, đã gây bất ngờ cho các thị trường với một động thái nhỏ hơn dự kiến trong tháng 10/2022.

Trên khắp các thị trường mới nổi, nhiều dấu hiệu cho thấy chu kỳ tăng lãi suất sắp kết thúc rõ ràng hơn cả. Mười trong số 18 ngân hàng trung ương đã thực hiện tăng lãi suất tổng cộng 600 điểm cơ bản trong tháng 9/2022, thấp hơn nhiều so với con số 800 điểm cơ bản trong cả hai tháng 6 và tháng 7/2022.

Hungary đã thực hiện mức tăng lãi suất lớn hơn dự kiến là 125 điểm cơ bản để chấm dứt chu kỳ thắt chặt trong tháng 9/2022, trong khi Brazil tăng mạnh lãi suất trong tháng 9/2022. Cả hai ngân hàng trung ương này đều đã tăng khoảng 1.200 điểm cơ bản mỗi lần tăng kể từ đầu năm 2021, là “tấm gương” trong nỗ lực tăng lãi suất ban đầu ở cả châu Âu và châu Mỹ Latinh.

Nhìn chung, các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi đã tăng lãi suất tổng cộng 6.340 điểm cơ bản cho đến này, nhiều hơn gấp hai lần so với mức 2.745 điểm cơ bản trong cả năm 2021.

Claudia Calich, người đứng đầu bộ phận nợ của các thị trường mới nổi tại M&G Investments cho hay các thị trường mới nổi đang đi trước nhiều ngân hàng trung ương ở các thị trường phát triển trong đó có Fed, ECB và BoE. Từ góc độ lãi suất, những nước này đang tiến tới cuối chu kỳ thắt chặt./.