'Các ngân hàng nên cân nhắc hợp tác với nhiều hãng bảo hiểm thay vì độc quyền'

Ngân hàng Nhà nước gợi ý các nhà băng cân nhắc hợp tác với nhiều hơn một doanh nghiệp bảo hiểm nhằm đa dạng sản phẩm, thay vì phân phối độc quyền.

Nội dung này được Ngân hàng Nhà nước nêu trong công văn vừa gửi các nhà băng về hoạt động tín dụng, kiểm toán nội bộ và đại lý bảo hiểm.

Thông điệp được cơ quan quản lý đưa ra trong bối cảnh xu hướng chung của kênh bán chéo bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) hiện nay là độc quyền phân phối, tức một nhà băng chỉ phân phối cho duy nhất một hãng bảo hiểm.

Trên thực tế, đây cũng là xu hướng phát triển của nhiều nước trên thế giới, tuy nhiên tại Việt Nam thời gian qua ghi nhận sự tăng trưởng "nóng" kèm theo chất lượng thiếu kiểm soát. Hàng loạt người dân phản ánh tiêu cực về bancassurance vì bị ép mua bảo hiểm kèm khoản vay hay bị đánh tráo khái niệm từ bảo hiểm sang tiết kiệm.

Tờ rơi sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phân phối qua ngân hàng. Ảnh: Quỳnh Trang

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các nhà băng nên dùng nhân sự của công ty bảo hiểm để trực tiếp tư vấn sản phẩm cho khách hàng, thay vì để chính nhân viên ngân hàng phụ trách.

Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng được giao tăng cường kiểm tra nội bộ với đại lý bảo hiểm, lưu ý hơn với sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. Với sản phẩm này, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu tư vấn đúng quy định và theo quy trình do doanh nghiệp bảo hiểm ban hành. Trong quá trình tư vấn cho khách hàng, nhân viên phải phân tích thông tin khách hàng bao gồm: nhu cầu và khả năng tài chính, mức độ chấp nhận rủi ro của khách hàng, từ đó mới tư vấn sản phẩm phù hợp.

Theo đó, nhân viên phải đảm bảo khách hàng được giải thích rõ về quyền lợi, nhận thức được các rủi ro đặc thù của sản phẩm đã lựa chọn trước khi ký vào hồ sơ yêu cầu bảo hiểm.

Cơ quan quản lý cũng nghiêm cấm hành vi tác động, xúi giục khách hàng thay thế hoặc hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm hiện tại để tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư.

Theo kết quả thanh tra gần đây tại 4 doanh nghiệp của Bộ Tài chính, 30-70% khách bỏ ngang hợp đồng khi mua bảo hiểm qua kênh ngân hàng trong năm 2021. Một số đại lý bảo hiểm phát sinh khiếu nại từ nhiều khách hàng nhưng kết quả thanh tra cho thấy doanh nghiệp và ngân hàng chưa có hình thức xử lý cụ thể. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cho biết một số đại lý để người khác ký thay bên mua bảo hiểm, ký thay trên hồ sơ yêu cầu bảo hiểm qua ứng dụng hay biên nhận bàn giao hợp đồng....

Ngoài hoạt động về đại lý bảo hiểm, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao (trong đó lưu ý hoạt động cho vay tiêu dùng, cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản, đầu tư, kinh doanh bất động sản), đầu tư trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết.

Ngoài ra, cơ quan quan lý cũng chỉ đạo cần kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng với các doanh nghiệp phát hành trái phiếu chậm thanh toán gốc, lãi. Ngân hàng cần chủ động, hạn chế tối đa rủi ro phát sinh nợ nhóm 2, nợ xấu mới, đảm bảo chất lượng tín dụng.

Quỳnh Trang