Bộ Công Thương nói về trách nhiệm trong hàng loạt vi phạm về phát triển điện mặt trời

\Nhiều vi phạm trong phát triển điện mặt trời mái nhà đã được Bộ Công Thương phát hiện, chỉ rõ trong kết luận vừa công bố.

Ngày 30-3, tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương, báo chí đã đặt vấn đề trách nhiệm của Bộ khi để xảy ra nhiều sai phạm trong việc phát triển điện mặt trời mái nhà thời gian qua. Các sai phạm này đã được Bộ Công Thương chỉ rõ trong kết luận vừa công bố.

Trả lời báo chí, ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), cho biết vừa qua nhiều nhà đầu tư tham gia lĩnh vực điện mặt trời, cả mặt đất lẫn mái nhà. Do phát triển trong thời gian ngắn nhưng đã có sự phát triển "nóng" nên nảy sinh một số vướng mắc, xuất hiện quá tải cục bộ ở một số địa phương.

Về trách nhiệm của Bộ Công Thương, ông Hùng cho biết dẫn Quyết định 13 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời và Thông tư 18 của Bộ Công Thương hướng dẫn triển khai điện mặt trời mái nhà, nêu rõ những dự án này có công suất dưới 1 MW, đấu nối vào lưới điện phân phối dưới 35kV và các tấm pin phải lắp trên mái các công trình xây dựng.

Về thỏa thuận đấu nối, đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ căn cứ vào các quy định để thỏa thuận, đấu nối với các chủ đầu tư, để được đấu nối vào lưới điện. Ông Hùng lưu ý, theo quy định thì những dự án dưới 1 MW thì Bộ Công Thương không có thỏa thuận về quy hoạch, cũng như không cần phải cấp giấy phép hoạt động điện lực.

Ông Bùi Quốc Hùng cho biết thêm với Bộ Công Thương, theo Quyết định 13 thì có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn để triển khai, thực hiện các dự án cũng như kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh khắc phục những sai phạm.

Tuy nhiên vị này cho rằng thời gian thực hiện rất ngắn nên chưa có điều kiện để kiểm tra đồng bộ và có những chấn chỉnh kịp thời, cũng như chưa sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm khi xây dựng chính sách làm thế nào, đảm bảo cho đúng quy hoạch để quản lý, kiểm soát trong các dự án việc vượt công suất.

Làm rõ thêm, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho hay liên quan đến những tồn tại, sai sót ở lĩnh vực này thì các cơ quan có thẩm quyền đã vào kiểm tra và có kết luận. Về trách nhiệm các tập thể, cơ quan, cá nhân liên quan của Bộ Công Thương, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh bất cứ tập thể, cá nhân nào vi phạm thì Bộ đã thực hiện nghiêm túc theo đúng kết luận.

Trước đó Báo Người Lao Động đã đưa tin, Bộ Công Thương đã kiểm tra tại một số đơn vị điện lực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam, Tổng công ty Điện lực miền Trung có số lượng và quy mô điện mặt trời mái nhà lớn đưa vào vận hành trước ngày 1-1-2021.

Theo cơ quan này, việc phát triển điện mặt trời trong thời gian qua còn tồn tại một số bất cập. Phần lớn nhà đầu tư trong lĩnh vực điện mặt trời mái nhà mới được thành lập hoặc các doanh nghiệp tư nhân, chưa có nhiều kinh nghiệm về đầu tư.

Do đó, trong quá trình chuẩn bị, triển khai đầu tư xây dựng, nghiệm thu, đưa vào sử dụng, một số chủ đầu tư chưa thực hiện tốt các quy định về xây dựng, phòng cháy chữa cháy, đất đai, môi trường... mà chủ yếu tập trung và quan tâm đến việc đấu nối ngành điện lực, hoàn thành lắp đặt thiết bị điện và xác nhận ngày vận hành.

Quá trình kiểm tra tại Công ty điện lực Ninh Thuận, Công ty điện lực Bình Thuận, Công ty điện lực Bình Dương, tại Công ty TNHH MTV Điện lực Đồng Nai, Công ty điện lực Đắk Lắk, Công ty điện lực Gia Lai…, đoàn kiểm tra đã phát hiện các vi phạm nổi bật như thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định của Bộ Công Thương; Ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định của Bộ Công Thương; thỏa thuận, chấp thuận đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải hệ thống điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ…

Một số hệ thống điện mặt trời mái nhà có vi phạm được đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương chỉ ra như: Hệ thống Cao Capital, Xuân Phú Đông, Công ty TNHH Quang Trung (ở Đồng Nai); hệ thống tại Công ty TNHH Thái Cát năng lượng xanh, Công ty TNHH Đầu tư năng lượng Hậu Giang, Công ty TNHH Thương mại sản xuất Hoàng Kim Phát, Công ty Cổ phần Mai Sơn Lâm (ở Bình Dương); hệ thống của Công ty Cổ phần Phát triển Zeus, Công ty TNHH Năng lượng Hoàng Quân, Công ty TNHH Thảo Nguyên Farm, Công ty BP Solar, Công ty Bắc Phương, Công ty TNHH Đầu tư thương mại Gia Nhật Minh (ở Nình Thuận)…

Đáng chú ý, Bộ Công Thương kết luận Công ty Điện lực Đắk Lắk thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà không đúng với hiện trạng lưới điện, thiếu minh bạch. Cụ thể, lưới điện chưa quá tải nhưng thông báo trên website là trạm/đường dây không giải tỏa được công suất; thông báo trên website đường dây/trạm biến áp không còn giải tỏa được công suất nhưng sau đó chấp thuận đấu nối nhiều khách hàng đấu nối vào lưới điện trung áp đã công bố quá tải trước đó. Điều này đã vi phạm quy định của Luật Điện lực năm 2004.

Từ kết quả kiểm tra nêu trên, đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương yêu cầu các công ty điện lực chịu trách nhiệm cho những vi phạm của mình. Đồng thời, yêu cầu EVN xử lý các hệ thống điện mặt trời mái nhà, các tổ chức và cá nhân có liên quan đã vi phạm quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà; kiểm tra, rà soát toàn bộ quá trình thực hiện phát triển các dự án, hệ thống điện mặt trời tại các công ty điện lực trên toàn quốc.