4 giải pháp AI y học & đời sống gây bất ngờ
Với nhu cầu chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống không ngừng phát triển, việc sử dụng robot đã và đang đóng một vai trò then chốt trong các lĩnh vực như y tế, công nghiệp, an ninh. Mặc dù việc lấy máu tự động vẫn là một lĩnh vực chưa được khám phá nhưng lại được coi là một lĩnh vực có nhiều hứa hẹn khi với công nghệ AI, độ chính xác gần như tuyệt đối. Chỉ với 10 phút, pin xe điện sạc đầy đến 80% và hàng loạt những phát minh ấn tượng mà AI đã và đang hỗ trợ con người.
Hãy cùng BambuUP khám phá các đột phá công nghệ trong tuần này, đồng thời tìm hiểu về những phải pháp AI đã và đang đóng góp to lớn trong việc nâng cao sức khỏe và chất lượng sống của con người.
Robot lấy máu chính xác đến từng milimet
Vitestro có trụ sở tại Utrecht, Hà Lan đã phát triển thành công thiết bị lấy máu robot bằng công nghệ AI để xác định vị trí đâm phù hợp với độ chính xác đến từng milimet. Thiết bị của startup dựa vào tia hồng ngoại để xác định vị trí tĩnh mạch và siêu âm để tạo ra hình ảnh của mạch máu. Vitestro đã huy động được 20 triệu euro để đưa thiết bị lấy máu robot của mình ra thị trường.
Được thành lập vào năm 2017, Vitestro được phát triển nhằm mục đích cải thiện trải nghiệm lấy máu cho bệnh nhân và giải quyết tình trạng thiếu nhân sự trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe - nơi nhu cầu về các chuyên gia phòng thí nghiệm lành nghề đang tăng với tốc độ cao hơn bất kỳ ngành nghề nào khác. Việc lấy máu được thực hiện hàng tỷ lần mỗi năm trên toàn thế giới là chìa khóa để chẩn đoán lâm sàng. Do tình trạng thiếu nhân viên chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, rõ ràng cần có một hệ thống phù hợp với tương lai để tự động hóa quy trình làm việc và đảm bảo tính liên tục của việc chăm sóc.
Thiết bị của startup dựa vào tia hồng ngoại để xác định vị trí tĩnh mạch và siêu âm để tạo ra hình ảnh của mạch máu. Sau đó, kim robot dựa trên AI sẽ sử dụng thông tin này để xác định vị trí đâm phù hợp với độ chính xác đến từng milimet. Vitestro hợp lý hóa quy trình lấy máu cho tất cả bệnh nhân. Thiết bị của Vitestro kết hợp hình ảnh được hướng dẫn bằng siêu âm dựa trên AI với việc chèn kim bằng robot, đảm bảo lấy máu chính xác và an toàn. Quy trình được thực hiện hoàn toàn tự động, từ dự đoán điểm đặt kim đến băng bó.
Kể từ năm 2023, Vitestro đang tiến hành thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn nhất thế giới đối với các thiết bị lấy máu tự động với sự hợp tác của các bệnh viện và trung tâm y tế ở Hà Lan. Sau khi kết thúc nghiên cứu, công ty dự kiến sẽ nhận được chứng nhận chính thức của EU cho thiết bị của mình vào cuối năm nay. Vitestro sau đó sẽ triển khai nó đến một số bệnh viện và phòng thí nghiệm đã đặt hàng.
Với nguồn tài trợ mới, công ty có kế hoạch tăng tốc độ thương mại hóa ở châu Âu, bắt đầu mở rộng ở Mỹ, tăng cường đội ngũ và phát triển các tính năng bổ sung của sản phẩm. Cả nhà đầu tư hiện tại và nhà đầu tư mới đều ủng hộ thiết bị này, bao gồm Sonder Capita, NYBC Ventures, Invest-NL và Quỹ Hội đồng Đổi mới Châu Âu (Quỹ EIC). Brian Joseph, giám đốc thương mại và đồng sáng lập tại Vitestro, cho biết trong tuyên bố: “Công nghệ của chúng tôi thể hiện một bước tiến lớn trong đổi mới chăm sóc sức khỏe.”
Với nhu cầu chăm sóc sức khỏe không ngừng phát triển, việc sử dụng robot đã và đang đóng một vai trò then chốt trong các lĩnh vực như phẫu thuật và phục hồi chức năng. Mặc dù việc lấy máu tự động vẫn là một lĩnh vực chưa được khám phá nhưng nó cũng là một lĩnh vực có nhiều hứa hẹn.
“Cảnh sát” AI chống tội phạm rửa tiền
Enter Elliptic là một công ty của Anh, chuyên về pháp y tiền điện tử. Công ty sử dụng phân tích blockchain để bảo vệ khách hàng khỏi tội phạm tài chính. Biện pháp bảo vệ mới nhất của nó khai thác sức mạnh của AI. Bằng cách áp dụng học máy vào dữ liệu giao dịch, Elliptic đã tạo ra một phương pháp mới để phát hiện hoạt động rửa tiền trên Blockchain Bitcoin.
Blockchain thường được coi là là một giải pháp để giải quyết vấn đề tài chính. Nhưng cũng tiềm tàng nhiều rủi ro khi những kẻ rửa tiền đã lợi dụng giá trị to lớn của công nghệ. Rất nhiều vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản gây đau đầu cho các tổ chức tài chính, doanh nghiệp tiền điện tử, cơ quan thực thi pháp luật hợp pháp và cơ quan quản lý tiền điện tử. Tất cả đều liên quan đến hoạt động bất hợp pháp trên blockchain.
Enter Elliptic là một công ty của Anh, chuyên về pháp y tiền điện tử. Công ty sử dụng phân tích blockchain để bảo vệ khách hàng khỏi tội phạm tài chính. Biện pháp bảo vệ mới nhất của nó khai thác sức mạnh của AI. Bằng cách áp dụng học máy vào dữ liệu giao dịch, Elliptic đã tạo ra một phương pháp mới để phát hiện hoạt động rửa tiền trên Blockchain Bitcoin.
Bằng cách quét sổ cái giao dịch và dữ liệu trên ví, máy học có thể phát hiện các dấu hiệu thanh toán bất hợp pháp - và những tên tội phạm đứng đằng sau chúng. Với thử nghiệm sâu hơn, công ty tin rằng mô hình AI có thể trực tiếp cảnh báo các giao dịch bất hợp pháp.
Tom Robinson, người đồng sáng lập và nhà khoa học trưởng của Elliptic chia sẻ: “Ứng dụng chính là chống rửa tiền, giúp các sàn giao dịch tiền điện tử và các doanh nghiệp khác xác định tiền điện tử có thể có nguồn gốc từ hoạt động tội phạm. Nó cũng có thể được các cơ quan thực thi pháp luật sử dụng để xác định các dịch vụ và tác nhân bất hợp pháp mới sử dụng tiền điện tử.” Robinson cho biết: “Điều này có thể làm cho tiền điện tử dễ dàng phát hiện tội phạm tài chính dựa trên AI hơn so với tài sản tài chính truyền thống”.
Elliptic đã khám phá những khả năng này trong nhiều năm. Trở lại năm 2019, công ty đã phát triển một mô hình học máy nhằm phát hiện các giao dịch Bitcoin được thực hiện bởi các tác nhân bất hợp pháp, chẳng hạn như các nhóm ransomware và thị trường darknet.
Nghiên cứu mới đã cập nhật một tập dữ liệu khổng lồ, chứa hơn 200 triệu giao dịch. Elliptic đã làm việc với các nhà nghiên cứu từ Phòng thí nghiệm AI Watson của MIT-IBM để phát triển phương pháp này. Thay vì tập trung vào các ví bất hợp pháp, các nhà nghiên cứu đã đào tạo mô hình của họ về “đồ thị con”, đại diện cho chuỗi giao dịch bitcoin. Một số giao dịch này liên quan đến rửa tiền. Bằng cách tập trung vào các biểu đồ con thay vì ví, mô hình có thể phân tích quy trình rửa tiền “nhiều bước” rộng hơn. Sau khi đào tạo, nhóm đã áp dụng kỹ thuật của họ vào các giao dịch thực tế trên một sàn giao dịch tiền điện tử không tên. Mô hình của họ đã nhanh chóng xác định được 52 biểu đồ con đáng ngờ kết thúc bằng tiền gửi. Sàn giao dịch sau đó đã xem xét các phát hiện.
Kết quả đúng như dự đoán: 14 trong số 52 tài khoản nhận tiền gửi đã bị gắn cờ vì có liên quan đến rửa tiền - và con số thực có thể còn cao hơn. Mặc dù 38 tài khoản còn lại không có mối liên hệ rõ ràng nào với hoạt động bất hợp pháp nhưng điều đó không có nghĩa là họ vô tội. Sàn giao dịch đã gắn cờ dưới 0,1% tài khoản khách hàng của mình là đáng ngờ. Tuy nhiên, những hiểu biết này hoàn toàn bắt nguồn từ thông tin ngoài blockchain.
Với sự cải tiến hơn nữa, Elliptic hy vọng sẽ thương mại hóa được các kỹ thuật này. Công ty cũng đã điều tra các hình thức rửa tiền mà mô hình này phát hiện. Chúng bao gồm “peeling chains” - rửa số lượng lớn tiền điện tử thông qua một chuỗi dài các giao dịch nhỏ và “nested services” - sử dụng các sàn giao dịch lớn hơn để che giấu các giao dịch bất hợp pháp.
Bằng cách xác định những hành vi này, Elliptic có kế hoạch mở rộng phạm vi các công cụ của mình. Công ty cũng đã công khai các dữ liệu cơ bản. Robinson chia sẻ: “Chúng tôi chỉ đang xem xét bề ngoài của những gì có thể xảy ra ở đây. Công việc này sẽ được mở rộng sang các blockchain khác và sẽ ngày càng hiệu quả hơn khi chúng tôi kết hợp nhiều dữ liệu hơn.”
Chẩn đoán thính giác bằng AI
MindAffect, một công ty khởi nghiệp về công nghệ y tế có trụ sở tại Hà Lan, đã phát triển thành công công nghệ chẩn đoán thính giác dựa vào các tín hiệu và kích thích não. Là một sản phẩm của Đại học Radboud, MindAffect đã phát triển công nghệ giao diện máy tính não (BCI) đã được cấp bằng sáng chế, cho phép chẩn đoán khiếm thính bằng tín hiệu não.
Khiếm thính không được điều trị có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cả bệnh nhân và xã hội, từ các vấn đề về sức khỏe tâm thần đến chi phí chăm sóc sức khỏe cao. Jennifer Goodall, Giám đốc điều hành của MindAffect, cho biết: “Mất thính lực ảnh hưởng sâu sắc đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Đối với trẻ em, điều này có nghĩa là nguy cơ phát triển xã hội và giáo dục kém; đối với người cao tuổi, sự cô lập gia tăng và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ sớm cao hơn; và người khuyết tật, có ít cơ hội hòa nhập xã hội hơn.”
Để giải quyết vấn đề này, MindAffect đã kết hợp khoa học thần kinh, công nghệ BCI và AI để phát triển Aurora, một hệ thống chẩn đoán thính giác không cần phản hồi, dựa vào các tín hiệu và kích thích não. Aurora sử dụng một chiếc băng đô mà bệnh nhân đeo khi nghe những tiếng ríu rít nhẹ nhàng và xem video im lặng trong thời gian dưới 10 phút. Hệ thống đọc các tín hiệu não và kết hợp thông tin với các xét nghiệm đo ngưỡng thính lực dẫn truyền qua đường khí và đường xương để đưa ra chẩn đoán.
Công ty khởi nghiệp này đặt mục tiêu cung cấp giải pháp xét nghiệm công bằng hơn, đặc biệt phục vụ cho những bệnh nhân khó xét nghiệm, chẳng hạn như trẻ em, người già và người khuyết tật. Các phương pháp hiện tại, chẳng hạn như kiểm tra âm đơn hoặc giọng nói, phụ thuộc vào phản ứng liên tục của bệnh nhân. Nhưng điều này có thể khó khăn hoặc không hiệu quả đối với những cá nhân không thể giao tiếp do tuổi tác hoặc khuyết tật - dẫn đến chẩn đoán sai.
MindAffect dự kiến sẽ ra mắt Aurora vào năm tới. Công ty cũng đang nghiên cứu chẩn đoán thị lực cho trẻ em cũng như giải pháp theo dõi căng thẳng liên quan đến công việc trong môi trường thị giác hoặc thính giác đòi hỏi khắt khe.
Mẫu xe điện sạc 10 phút đầu tiên trên thế giới
Công ty sản xuất ô tô Thụy Điển Polestar đã sạc thành công mẫu xe điện sắp ra mắt của mình chỉ trong 10 phút. Polestar đạt được thành thành tích này nhờ sử dụng loại pin “chiếm ưu thế silicon” do công ty khởi nghiệp StoreDot của Israel chế tạo. Việc lắp pin vào nguyên mẫu có thể lái hoàn toàn của mẫu Polestar 5 dự kiến sẽ được bán vào năm tới. Nó có thể sạc EV từ 10% đến 80% trong thời gian giới hạn 10 phút.
Polestar đã lắp pin vào nguyên mẫu có thể lái hoàn toàn của mẫu Polestar 5, dự kiến sẽ được bán vào năm tới. Mẫu xe điện này có thể sạc EV từ 10% đến 80% trong thời gian giới hạn 10 phút vì pin của StoreDot sử dụng cực dương silicon thay vì than chì. Trong khi đó, cực dương silicon có thể lưu trữ lượng ion lithium gấp 10 lần so với than chì trong khi chiếm ít không gian hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là pin hiệu quả hơn, bền hơn và có thể sạc nhanh hơn. Thử nghiệm được thực hiện với một chiếc ô tô nguyên mẫu Polestar 5 được trang bị pin 77 kWh. Sạc cực nhanh (XFC) của công ty khởi nghiệp StoreDot của Israel. Tốc độ sạc trong quá trình thử nghiệm bắt đầu ở mức 310 kW và tăng lên hơn 370 kW khi kết thúc quá trình sạc. Đây là cuộc trình diễn đầu tiên trên thế giới về một phương tiện có thể lái được, trái ngược với cuộc trình diễn trong phòng thí nghiệm dành cho từng tế bào.
Polestar và StoreDot khẳng định đây là thời gian sạc nhanh nhất từng được ghi nhận đối với một chiếc xe điện được trang bị pin chủ yếu là silicon. Tiến sĩ Doron Myersdorf, Giám đốc điều hành của StoreDot cho biết: “Người lái xe giờ đây có thể thực sự di chuyển quãng đường dài với sự tự do và thuận tiện như các phương tiện chạy bằng xăng truyền thống”.
“Thời gian là một trong những thứ xa xỉ nhất trong cuộc sống và với tư cách là nhà sản xuất ô tô điện hiệu suất cao, chúng tôi cần thực hiện bước tiếp theo để giải quyết một trong những rào cản lớn nhất đối với quyền sở hữu xe điện - nỗi lo sạc pin. Với công nghệ mới này, trên những hành trình dài hơn khi người lái xe dừng lại, họ sẽ có thể tốn ít thời gian sạc hơn và quay lại đường nhanh hơn trước. Trên thực tế, thời gian dừng đó sẽ giống với những gì họ trải nghiệm với một chiếc xe chạy xăng ngày nay,” Thomas Ingenlath, Giám đốc điều hành Polestar cho biết.
Các nhà sản xuất xe điện đang tìm kiếm loại pin tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của khách hàng về phạm vi hoạt động xa hơn và sạc nhanh hơn. Cuộc đua giành chiến thắng đang diễn ra. Ví dụ, Toyota đang phát triển công nghệ pin thể rắn có thể cung cấp phạm vi hoạt động khổng lồ 1.500 km vào năm 2027. Công ty khởi nghiệp Lionvolt của Hà Lan cũng đang nghiên cứu pin thể rắn có mật độ dày gấp đôi so với pin lithium-ion tương đương.
StoreDot có kế hoạch giao những viên pin đầu tiên cho khách hàng trong năm nay. Đến năm 2028, công ty đặt mục tiêu xây dựng các tế bào có thể nhận được điện tích trị giá 160 km chỉ trong ba phút.