Bài của Ngọc Thanh Nhi

Vào ngày 29 tháng 10 năm 2024, trong chuyến thăm chính thức tới Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Việt Nam và UAE đã chính thức nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác Toàn diện - khiến UAE trở thành Đối tác Toàn diện đầu tiên của Việt Nam ở Trung Đông. Đáng chú ý, Việt Nam cũng đã ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Việt Nam-UAE (CEPA) - hiệp định thương mại tự do (FTA) đầu tiên giữa Việt Nam và một quốc gia Trung Đông.

- Việc nâng cấp quan hệ và ký CEPA dự kiến sẽ thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và UAE trên nhiều lĩnh vực, bao gồm hợp tác chính trị, ngoại giao, an ninh, quốc phòng, các chính sách pháp lý và tư pháp, cũng như các lĩnh vực kinh tế, thương mại, nông nghiệp, đầu tư, ngành Halal, văn hóa, du lịch, năng lượng, khoa học, công nghệ và hợp tác đổi mới sáng tạo.

- UAE cam kết loại bỏ thuế quan đối với 99% hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường nước này. CEPA là một hiệp định thương mại tự do bao gồm 18 chương, 15 phụ lục và 2 thư song phương với nội dung bao gồm thương mại hàng hóa và dịch vụ, đầu tư, quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan, bảo vệ thương mại, mua sắm chính phủ, sở hữu trí tuệ, và các khung thể chế - pháp lý. Đáng chú ý, UAE cam kết loại bỏ thuế quan đối với 99% hàng xuất khẩu của Việt Nam, trong khi Việt Nam cũng cam kết loại bỏ thuế quan đối với 98,5% hàng xuất khẩu của UAE vào thị trường Việt Nam. Hiệp định này cũng bao gồm nhiều quy định để tạo điều kiện cho thương mại và đầu tư, phù hợp với các xu hướng hiện tại trong chuyển đổi số và phát triển xanh.

- CEPA sẽ thúc đẩy thương mại song phương trong thời gian tới: Mặc dù trong thập kỷ qua chưa có sự tăng trưởng mạnh trong xuất khẩu sang UAE, UAE vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại Trung Đông với kim ngạch xuất khẩu hàng năm khoảng 4 đến 5 tỷ USD. Trong 9 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang UAE đạt khoảng 4,3 tỷ USD (tăng 43,6% so với cùng kỳ; chiếm 1,4% tổng xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm 2024). Ngoài ra, Việt Nam nhập khẩu ở mức thấp từ UAE với tổng giá trị nhập khẩu chưa đến 1 tỷ USD (nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm 2024 đạt 653,5 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ, chiếm khoảng 0,2% tổng nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm 2024). Khi CEPA được ký kết, hai nước kỳ vọng thương mại song phương sẽ vượt qua 10 tỷ USD trong tương lai gần.

- Loại bỏ các hàng rào thuế quan sẽ mở đường cho các sản phẩm chủ lực của Việt Nam vào thị trường UAE. Trong 9 tháng đầu năm 2024, các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang UAE bao gồm: điện thoại và linh kiện (2,5 tỷ USD, chiếm 58,9% tổng giá trị), máy móc và thiết bị (381 triệu USD, chiếm 8,8%), và máy tính và các thiết bị điện tử (357 triệu USD, chiếm 8,3%). Bên cạnh các mặt hàng điện tử và máy móc, chúng tôi kỳ vọng các sản phẩm chủ lực khác của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi khi thuế được giảm, như: giày dép, dệt may, nông sản (hạt điều, hồ tiêu, trái cây và rau quả), sản phẩm thủy sản và gỗ, sản phẩm gỗ.

- Thị trường Halal - một phân khúc đáng chú ý cần khai thác: Theo Chỉ số Hồi giáo Toàn cầu năm 2022 của công ty du lịch Crescent Rating (Singapore), dân số Hồi giáo vào khoảng 2,1 tỷ người, chiếm 25% dân số thế giới. Ngoài ra, Trung Đông có 400 triệu người Hồi giáo và Hồi giáo là tôn giáo lớn nhất tại đây. Các sản phẩm Việt Nam có thể mở rộng sang UAE và các quốc gia Trung Đông, châu Phi khác có dân số Hồi giáo cần các sản phẩm Halal. Năm 2023, Việt Nam công bố các tiêu chuẩn Halal quốc gia và có kế hoạch thành lập Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia vào năm 2024. Hiện tại, Việt Nam chỉ có khoảng 20 mặt hàng xuất khẩu đạt tiêu chuẩn Halal.

- Cơ hội thu hút thêm FDI từ UAE: FDI tích lũy từ UAE vào Việt Nam đạt 74,1 triệu USD tính đến tháng 9 năm 2024, xếp hạng 52 trong số 144 quốc gia/khu vực đã đầu tư vào Việt Nam. Với việc cập nhật quan hệ và ký CEPA, Việt Nam có thể thu hút thêm nhiều khoản đầu tư từ UAE trong tương lai.