Xu thế dòng tiền: Rủi ro khi “bịt mắt” giao dịch

Hệ thống giao dịch của sàn HoSE lại bị quá tải khiến tốc độ phản hồi dữ liệu rất chậm. Các bảng điện không hiện đúng giá đang giao dịch, lệnh vào bị treo, chậm, nhà đầu tư cũng khó hủy sửa lệnh...

Hệ thống giao dịch của sàn HoSE lại bị quá tải khiến tốc độ phản hồi dữ liệu rất chậm. Các bảng điện không hiện đúng giá đang giao dịch, lệnh vào bị treo, chậm, nhà đầu tư cũng khó hủy sửa lệnh.

Các chuyên gia đều nhìn nhận đó là dạng rủi ro mới xuất hiện. Việc không đặt được lệnh mua bán đúng giá dự kiến sẽ làm gia tăng các quyết định sai lầm khi nhà đầu tư sốt ruột. Sử dụng lệnh thị trường (lệnh MP) để mua trong tình trạng này càng dễ thua thiệt vì số liệu cũng không chính xác.

Đặc biệt các chuyên gia đánh giá việc chỉ vào lệnh 1 lần (tránh hủy/sửa) khiến các giao dịch trading rất khó thực hiện. Nhà đầu tư phải căn giá trước khi đặt lệnh. Lời khuyên là nhà đầu tư nên hạn chế giao dịch ngắn hạn, thực hiện bán khi giá tăng và mua khi giá giảm. Rủi ro này cũng được đánh giá là rất nghiêm trọng nếu thị trường rơi vào tình huống điều chỉnh. Thị trường hiện tại đang tăng nên nhà đầu tư chưa cảm thấy rủi ro một cách cụ thể, nhưng khi thị trường giảm, tình trạng này sẽ làm khuếch đại nguy cơ thua lỗ.

Dòng tiền mới khổng lồ đang tiếp tục đổ vào thị trường, đẩy thanh khoản lên cấp độ kỷ lục mới và VN-Index lại có thêm tuần tăng trưởng rất mạnh nữa. Bắt đầu có những phân tích nâng mục tiêu của chỉ số lên cao hơn. Theo anh chị liệu có lặp lại tình trạng cuối năm ngoái khi dòng tiền tạo bất ngờ vượt xa các phân tích và dự đoán?

Với lượng tài khoản mở mới và thanh khoản vẫn chưa có đỉnh mới, bên cạnh đó là hệ thống giao dịch sẽ được thông suốt theo dự kiến kể từ tháng 7, thanh khoản sẽ tiếp tục lập các đỉnh cao mới.

Ông Ngô Quốc Hưng

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Xu hướng tăng giá mạnh mẽ của mặt bằng giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại nhìn chung đều tích cực hơn so với hầu hết dự báo của các các công ty chứng khoán đưa ra vào thời điểm đầu năm. Theo đó, các công ty chứng khoán cũng dần nâng dự báo để phù hợp với điều kiện thuận lợi của thị trường ở thời điểm hiện tại trong bối cảnh tình hình dịch Covid-19 vẫn đang được kiểm soát tốt, lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết vốn hoá lớn bùng nổ 2 quý liên tiếp, lạm phát, tỷ giá, lãi suất và các biến số vĩ mô vẫn đang diễn biến thuận lợi.

Cá nhân tôi dù duy trì quan điểm tích cực của thị trường, tuy nhiên tôi không cho rằng dòng tiền sẽ tạo được các mức tăng đột phá so với các dự báo cập nhật mới từ các công ty chứng khoán khi mà hầu hết các bên đều đã có các đánh giá tương đối sát sức mạnh của dòng tiền trong các dự báo mới.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi dòng tiền khả năng cao sẽ lặp lại tình trạng cuối năm ngoái, và chỉ số có thể lên đỉnh cao mới vượt dự báo trước đó của các công ty chứng khoán và các chuyên gia.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Dòng tiền vào thêm chính là nhân tố thúc đẩy thị trường lập các kỷ lục mới cả về chỉ số và thanh khoản như hiện nay. So với thời điểm đầu năm, chỉ số VN-Index đã tăng 24,5% trong khi thanh khoản bình quân cả 3 sàn tăng 2 - 3 lần so với cuối năm 2020 và 75% so với cuối quý 1/2021. Năm ngoái, chỉ số VN-Index đã tăng 6 tháng liên tiếp (từ tháng 8 đến tháng 12), còn ở thời điểm hiện tại chỉ số này cũng đã trải qua 4 tháng tăng liền mạch và đang có cơ hội duy trì đà tăng sang tháng thứ 5.

Với lượng tài khoản mở mới và thanh khoản vẫn chưa có đỉnh mới, bên cạnh đó là hệ thống giao dịch sẽ được thông suốt theo dự kiến kể từ tháng 7, thanh khoản sẽ tiếp tục lập các đỉnh cao mới. Do vậy, việc đưa ra mục tiêu cao hơn cho chỉ số là điều hoàn toàn hợp lý, tương tự như việc nâng dần các stoploss lên khi thị trường vượt xa các dự đoán trước đó.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Với dòng tiền lớn đã và đang tham gia vào thị trường, tôi cho rằng VN-Index hoàn toàn có thể chinh phục các điểm cao lịch sử mới mốc 1.380 – 1.400 điểm vẫn được coi là khá mong manh. Rất có thể thị trường lại lặp lại kịch bản như năm ngoái khi diễn biến tăng điểm vượt xa các phân tích và dự đoán.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Sự luân chuyển dòng tiền chỉ có thể xảy ra khi nỗi lo về đại dịch được giảm bớt thông qua việc mở rộng chương trình tiêm vaccine. Khi đó, dòng tiền sẽ lại có xu hướng tìm đến những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch như hàng không, du lịch, xây dựng, v.v…

Ông Đào Tuấn Trung

Theo tôi trong ngắn hạn dòng tiền từ các nhà đầu tư F0 hoàn toàn đủ khả năng đẩy giá cổ phiếu vượt quá giá trị hợp lý trong các báo cáo phân tích. Tuy vậy, xét trên khung thời gian đủ dài thì cổ phiếu sẽ quay trở lại giá trị hợp lý.

Hệ thống giao dịch của HSX tuần qua lại quá tải và nhà đầu tư đang phải đối diện với tình trạng số liệu giao dịch không chính xác, gần như bị “bịt mắt” mà mua bán và lựa chọn hầu như chỉ có dùng lệnh MP. Thậm chí việc hủy sửa lệnh cũng đang được khuyến khích hạn chế. Điều này có tạo rủi ro trong giao dịch cho nhà đầu tư? Nhà đầu tư nên hành xử như thế nào?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi rủi ro hệ thống là vấn đề rất quan trọng, khi hiện tượng lệnh phản hồi chậm giữa công ty chứng khoán và Hose làm lệnh vào sàn chậm, cũng như bảng giá không hiển thị chính xác. Điều này dẫn đến nhiều nhà đầu tư không mua được với giá mong muốn cũng như nếu dùng lệnh MP có thể mua lên giá cao hơn nhiều so với giá mình mong muốn và giá tại thời điểm đặt lệnh. Việc hủy và sửa lệnh một số công ty hiện đang không được sử dụng điều này cũng cực kỳ rủi ro vì nhà đầu tư chỉ được đặt lệnh 1 lần nếu thị trường có biến thì họ cũng không thể xử lý phải để phiên sau.

Theo tôi nhà đầu tư giai đoạn này nên giao dịch bớt năng động lại, đặt phòng thủ lên trước, nếu thị trường yếu nên dùng lệnh MP thay vì lệnh LO.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Chắc chắn các nhà đầu tư cũng phải suy nghĩ, tính toán kỹ trước khi đặt lệnh. Số lượng lệnh kê giá, hủy, sửa lệnh giảm đi, kèm theo việc các nhà đầu tư sẽ phải theo dõi thị trường sát sao hơn để đưa ra quyết định giao dịch nhanh gọn.

Có lẽ rủi ro ở đây đó là các nhà đầu tư sẽ phải thay đổi chiến lược lựa chọn kỹ điểm mua bán cổ phiếu hoặc phải tính toán kỹ lưỡng hơn việc sẽ mua bán cổ phiếu gì, như thế nào. Các nhà đầu tư cần phải dự đoán, chuẩn bị trước 1 số kịch bản trước khi các phiên giao dịch bắt đầu.

Việc mua bán mà không nhìn được số liệu giao dịch chính xác mang lại nhiều rủi ro cho nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh việc huỷ, sửa lệnh cũng bị hạn chế khiến không ít nhà đầu tư bị tâm lý FOMO (Fear of Missing Out – tâm lý sợ bỏ lỡ), và vào lệnh MP để mua được cổ phiếu bằng mọi giá.

Ông Trần Đức Anh

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Việc hạn chế hủy sửa lệnh có thể khiến nhà đầu tư gặp khó khăn và bị động trước diễn biến giá cổ phiếu. Tuy vậy, vẫn có điểm tích cực được ghi nhận là sự bùng nổ về thanh khoản của thị trường.

Theo tôi so với tình trạng “đơ” hệ thống vào cuối năm 2020 thì tình trạng này vẫn ổn hơn nhiều. Để thích nghi, nhà đầu tư cần suy nghĩ kỹ lưỡng trược khi tiến hành giao dịch.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Chắc chắn điều này sẽ làm tăng rủi ro cho nhà đầu tư khi giao dịch, tuy vậy ở thời điểm hiện tại thị trường đang trong xu hướng tăng, biên lợi nhuận vẫn còn tốt nên nhà đầu tư dù còn nhiều ý kiến chưa đồng tình nhưng vẫn có thể bỏ qua, ở chiều ngược lại khi thị trường giảm sẽ rất nguy hiểm và lệnh MP có thể là sự lựa chọn. Việc hủy/sửa lệnh đang được khuyến khích dùng hạn chế là phải pháp tình thế.

Do vậy, nhà đầu tư nên hạn chế lướt sóng, thực hiện chiến lược bán trong chiều tăng và mua trong chiều giảm (nếu muốn cơ cấu danh mục) để tránh tình trạng kẹt lệnh và đọng vốn.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Việc mua bán mà không nhìn được số liệu giao dịch chính xác mang lại nhiều rủi ro cho nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh việc huỷ, sửa lệnh cũng bị hạn chế khiến không ít nhà đầu tư bị tâm lý FOMO (Fear of Missing Out – tâm lý sợ bỏ lỡ), và vào lệnh MP để mua được cổ phiếu bằng mọi giá (trong đa số trường hợp lệnh MP sẽ khiến nhà đầu tư mua vào với mức giá cao hơn so với kỳ vọng khi bảng giá hiển thị không chính xác).

Để tránh các rủi ro trên, nhà đầu tư nên xác định rõ vùng mua, bán, tránh mua đuổi trừ khi có lý do thuyết phục và nói chung nên hạn chế hoạt động trading lướt sóng.

Vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy dòng tiền luân chuyển giữa các nhóm ngành, loanh quanh vẫn chỉ là cổ phiếu ngân hàng, cổ phiếu thép, cổ phiếu chứng khoán. Thực trạng này có tạo lối mòn trong đánh giá cơ hội của nhà đầu tư, khi cứ bán là mất hàng?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi nhóm Ngân hàng, Thép, Chứng khoán đã tăng quá mạnh rồi, việc tăng mạnh nữa là khó. Hiện tại dòng tiền đã luân chuyển sang 1 số nhóm ngành: Bất động sản, dầu khí chứ không còn chỉ tập trung ở 3 nhóm ngành trên. Các cổ phiếu giảm mạnh về nền hỗ trợ cũng thu hút dòng tiền và bật nảy khá tốt.

Theo tôi nhóm Ngân hàng, Thép, Chứng khoán đã tăng quá mạnh rồi, việc tăng mạnh nữa là khó. Hiện tại dòng tiền đã luân chuyển sang 1 số nhóm ngành: Bất động sản, dầu khí.

Ông Nguyễn Việt Quang

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Thực ra theo tôi đã có sự chuyển dịch sang nhóm cổ phiếu bất động sản khu công nghiệp, nhóm cổ phiếu dầu khí. Nhìn chung sẽ có lúc đồng loạt các cổ phiếu tăng giá và sẽ có những nhóm tăng tốt trong một số giai đoạn trong khi số khác lại điều chỉnh.

Nhà đầu tư cũng cần nhận thức về việc giá của nhiều cổ phiếu đã và đang ở mức cao. Quản trị danh mục thế nào cho thận trọng, an toàn trong khi vẫn có hiệu quả sinh lời tốt sẽ không hề dễ dàng với những nhà đầu tư mới.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Trong thời điểm đại dịch vẫn có diễn biến phức tạp thì ngân hàng, chứng khoán và thép là điểm sáng nổi bật và có tiềm năng tăng trưởng mạnh, nên việc dòng tiền tìm đến các nhóm này là hoàn toàn dễ hiểu. Sự luân chuyển dòng tiền chỉ có thể xảy ra khi nỗi lo về đại dịch được giảm bớt thông qua việc mở rộng chương trình tiêm vaccine. Khi đó, dòng tiền sẽ lại có xu hướng tìm đến những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch như hàng không, du lịch, xây dựng, v.v…

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Dòng tiền vẫn bám theo triển vọng tăng trưởng của doanh nghiệp và bối cảnh vĩ mô hiện tại rõ ràng đang ủng hộ tăng trưởng ở các ngành ngân hàng, chứng khoán và thép, giúp mặt bằng giá cổ phiếu ở các ngành này tăng mạnh từ đầu năm đến nay và là động lực chính dẫn dắt chỉ số. Theo đó, chiến lược mua và nắm giữ ở nhóm ngành này từ đầu năm đến nay là chiến lược đầu tư đúng đắn, đang và sẽ tiếp tục chiếm ưu thế vượt trội so với việc ra/vào lướt sóng, trading ngắn hạn.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Thông thường, phần lớn nhà đầu tư sẽ tập trung vào những gì đang diễn ra trên thị trường chứ không phải những gì họ muốn xảy ra hoặc hy vọng sẽ xảy ra tiếp theo. Tất nhiên sẽ có những người nỗ lực “dự đoán” thị trường sẽ làm gì tiếp theo. Trong khi quá khứ đã qua và tương lai còn chưa tới thì những gì có thể làm là tập trung vào diễn biến hiện tại.

Tuần qua đến lượt cổ phiếu nhóm chứng khoán tăng rất nóng. Tuy nhiên nhóm này cũng có khá nhiều cổ phiếu chất lượng kém, công ty thị phần nhỏ nhưng vẫn tăng mạnh nhờ xu hướng chung. Nếu được hỏi, anh chị đưa ra lời tư vấn gì khi nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu chứng khoán?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi những doanh nghiệp tăng mạnh mà nội tại doanh nghiệp không tương xứng thì khi giảm sẽ giảm rất mạnh và “phũ” nên nhà đầu tư có tham gia thì nên chốt lợi nhuận khi đã cảm thấy lãi đủ.

Việc tham gia những nhóm cổ phiếu chứng khoán nhỏ trong bối cảnh hiện tại giống hơn với hoạt động đầu cơ cổ phiếu, giao dịch ngắn hạn ăn theo nhóm ngành chứng khoán nói chung, ngành được hưởng lợi từ thanh khoản của thị trường, cơ hội mà thị trường mang lại.

Ông Lê Đức Khánh

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Cổ phiếu doanh nghiệp chứng khoán có triển vọng tăng trưởng tương đối rõ ràng trong năm nay, trong bối cảnh thị trường năm nay bùng nổ về thanh khoản, giá trị giao dịch và điểm số. Theo đó, tăng trưởng ở các công ty chứng khoán có thể thấy ở hầu hết các mảng nghiệp vụ như môi giới, lãi margin, tự doanh, IB…

Tôi chưa tìm hiểu cụ thể từng doanh nghiệp trong ngành, tuy nhiên tương tự như ở các ngành khác, tôi vẫn ưu tiên nhóm cổ phiếu vốn hoá lớn, trụ cột, nắm bắt tốt điều kiện thuận lợi của thị trường để tăng trưởng dù mặt bằng giá cổ phiếu có thể không còn rẻ.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Khi tham gia nhóm cổ phiếu chứng khoán, nhà đầu tư cần xác định được nghiệp vụ mang lại lợi nhuận chính cho công ty. Trong xu hướng tăng mạnh cả về điểm số và thanh khoản của thị trường, công ty chứng khoán có hoạt động cốt lõi nằm ở mảng tự doanh và môi giới sẽ có tiềm năng tăng trưởng tốt hơn và là điểm đến tiềm năng của dòng tiền.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tôi vẫn đánh giá nhóm cổ phiếu chứng khoán là nhóm đầu cơ dẫn sóng và vận động mạnh ở giai đoạn thị trường xu thế tăng điểm, thị trường trong giai đoạn uptrend.

Có lẽ việc tham gia những nhóm cổ phiếu chứng khoán nhỏ trong bối cảnh hiện tại giống hơn với hoạt động đầu cơ cổ phiếu, giao dịch ngắn hạn ăn theo nhóm ngành chứng khoán nói chung, ngành được hưởng lợi từ thanh khoản của thị trường, cơ hội mà thị trường mang lại.

Nhà đầu tư cần đánh giá lại kỹ các cổ phiếu chứng khoán nhỏ. Nếu được hãy nên chọn các cổ phiếu chứng khoán lớn có tên tuổi và thương hiệu hơn để giao dịch và đừng quên rằng nhóm này cũng rất thích hợp với hoạt động giao dịch ngắn hạn – tăng nhanh, lãi nhanh. Điểm cần lưu ý cũng là việc dùng margin thế nào cũng như việc bán ra cũng cần phải lưu ý sát sao hơn.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Nhóm cổ phiếu chứng khoán đang được hưởng lợi từ việc thị trường liên tiếp lập các đỉnh cao mới cả về chỉnh số và thanh khoản. Nguồn thu chính của công ty chứng khoán đến từ 3 mảng là: cho vay margin, tự doanh và hoạt động IB. Các công ty chứng khoán đều có thế mạnh riêng, nhà đầu tư nên căn cứ vào yếu tố cơ bản của doanh nghiệp kết hợp với dòng tiền và mức giá kỳ vọng để lựa chọn cổ phiếu ở nhóm này.