Vụ tạm dừng thu phí Quốc lộ 51: Bộ Giao thông 'nhắc' gì Cục Đường bộ?

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) yêu cầu Cục Đường bộ quyết định việc thu phí, dừng thu phí dự án BOT Quốc lộ 51 đoạn Biên Hoà - Vũng Tàu theo thẩm quyền, tránh việc để doanh nghiệp dự án thu phí vượt quá thời gian.

Thứ trưởng GTVT Lê Anh Tuấn cho biết vừa nhận được văn bản báo cáo, xin chỉ đạo của Cục Đường bộ về việc kết thúc thu phí dự án BOT Quốc lộ 51 và giải quyết các tồn tại, vướng mắc liên quan.

Bộ GTVT cũng nhận được văn bản của nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án là Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu kiến nghị phương án xử lý các vướng mắc trong quá trình quyết toán vốn đầu tư và tính toán phương án tài chính dự án. Các văn bản trên được gửi tới Bộ GTVT sau khi Cục Đường bộ quyết định tạm dừng thu phí dự án từ 7h ngày 13/1/2023.

Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cho hay, các nội dung trên Bộ GTVT đã có nhiều cuộc họp, văn bản chỉ đạo giải quyết, thẩm quyền quyết định thu phí, dừng thu phí được giao cho Cục Đường bộ. Tuy nhiên, tới nay các vấn đề vướng mắc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Do đó, Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đường bộ khẩn trương thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của bộ tại các văn bản trước.

Về dừng thu phí dự án, Bộ GTVT cho biết theo quy định hiện hành, thẩm quyền thuộc Cục Đường bộ. “Vì vậy, trên cơ sở kết quả tính toán xác định thời điểm kết thúc thu phí dự án, Cục Đường bộ quyết định việc tạm dừng, dừng thu phí dự án theo thẩm quyền; đảm bảo đầy đủ tính pháp lý, đúng quy định, tránh việc doanh nghiệp dự án thu phí vượt quá thời gian”, ông Tuấn chỉ đạo.

Bộ GTVT cũng yêu cầu Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu làm việc với Cục Đường bộ để hoàn tất các thủ tục liên quan đến dự án, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật.

Trước đó, Cục Đường bộ cho rằng dự án đã thu phí đủ hoàn vốn, tạo lợi nhuận, nên có 2 văn bản quyết định dừng thu phí dự án BOT Quốc lộ 51 đoạn Biên Hoà - Vũng Tàu. Trong đó, văn bản đầu tiên dừng ngày 17/12/2022. Tuy nhiên, sau đó nhà đầu tư có ý kiến, nên Bộ GTVT quyết định tiếp tục thu phí để đàm phán tiếp với nhà đầu tư.

Sau 18 phiên đàm phán, Cục Đường bộ tiếp tục có văn bản dừng thu phí dự án BOT Quốc lộ 51 lần thứ 2, với thời gian áp dụng từ ngày 13/1/2023. Thêm lần nữa, sau khi văn bản này được phát đi, nhà đầu tư lại có văn bản kiến nghị tiếp về các vướng mắc, điểm chưa thống nhất giữa cơ quan nhà nước và nhà đầu tư. Các vướng mắc hiện còn chủ yếu liên quan tới tính lãi suất giai đoạn đầu tư vào tổng mức đầu tư để thu phí hoàn vốn, thời gian thu phí.

Nhà đầu tư cho rằng, Cục Đường bộ đang đơn phương quyết định dừng thu phí, thời gian kết thúc thu phí trước 7 năm so với hợp đồng BOT đã ký, nhà đầu tư chưa trả hết nợ ngân hàng, chưa có lợi nhuận… nên kiến nghị các cơ quan tiếp tục cho thu phí (thay vì dừng từ ngày 13/1/2023).

Ít ngày trước, khi chia sẻ với báo chí, lãnh đạo Cục Đường bộ cho rằng, với quyết định dừng thu phí BOT Quốc lộ 51, cơ quan này như “đi giữa 2 làn đạn”. Vì nếu để thu phí vượt thời gian, vượt tổng mức đầu tư và lợi nhuận định mức nguy cơ sẽ vi phạm pháp luật, nhưng nếu dừng thu phí khi chưa đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư theo hợp đồng nguy cơ cục sẽ bị kiện.

Ngày 11/1, Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu có đơn gửi đến Bộ GTVT, đoàn đại biểu Quốc hội và UBND hai tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu cùng Cục Đường bộ Việt Nam về việc xem xét quyết định tạm dừng thu phí tại các trạm thu phí thuộc dự án BOT mở rộng Quốc lộ 51 đoạn từ km0+900 đến km73+600, thời gian từ 7h ngày 13/1.

Nhà đầu tư này kiến nghị Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam xem xét không tạm dừng thu phí từ 7h ngày 13/1 để tiếp tục trao đổi, đàm phán, làm rõ các nội dung chưa thống nhất.

Quốc lộ 51 là tuyến đường huyết mạch kết nối TPHCM - Đồng Nai - Vũng Tàu. Dự án BOT mở rộng quốc lộ 51 có chiều dài 72,7 km, tổng mức đầu tư được duyệt 3.970 tỷ đồng.

Dự án đưa vào khai thác từ tháng 4/2013, thời gian thu phí theo hợp đồng là 12,5 năm (gồm 4 năm thu phí tạo lợi nhuận), kết thúc vào năm 2030.

Tuy nhiên, nhờ lưu lượng phương tiện vượt nhiều lần so với dự tính ban đầu khi đầu tư, nên số thu phí hoàn vốn thực tế lớn hơn nhiều tính toán. Cụ thể như năm 2020, dù ảnh hưởng dịch COVID-19, BOT quốc lộ 51 với 3 trạm thu phí, vẫn đạt tổng thu phí hơn 782 tỷ đồng, đứng thứ 2 về doanh thu BOT trên cả nước (chỉ sau cao tốc Hà Nội - Hải Phòng).