MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

VNINDEX tuần 13 (08/04 - 11/04/2025): Bán giải chấp

Ngày 08/04/2025, chúng tôi nhận được thông tin về việc bán giải chấp tại một số sàn giao dịch chứng khoán. Dưới đây là những vấn đề nổi bật mà chúng tôi nhận thấy:

1. Năm 2024: Margin tăng cao nhưng không có bán giải chấp

Trong năm 2024, các sàn chứng khoán đã cho các tổ chức và doanh nghiệp vay ký quỹ (margin) với số lượng lớn, trong khi thị trường chứng khoán diễn biến đi ngang. Dù mức margin đạt kỷ lục, không có đợt bán giải chấp nào xảy ra.

2. Nhà đầu tư cá nhân vay margin mạnh tay

Khi truyền thông bắt đầu nhắc đến mô hình VCP (Volatility Contraction Pattern), các sàn giao dịch chứng khoán đã đẩy mạnh việc cho nhà đầu tư cá nhân vay margin theo kiểu “hạn nặng”, tương tự phong cách “Rock Heavy Metal”.

Với các phiên giảm sàn gần đây, những nhà đầu tư nhỏ lẻ – những người đã mua cổ phiếu một cách hung hăng từ đầu năm đến nay – là nhóm đầu tiên nhận margin call. Margin call là yêu cầu từ công ty chứng khoán gửi đến nhà đầu tư khi tài khoản margin của họ giảm xuống dưới mức ký quỹ tối thiểu do thị trường lao dốc. Khi giá trị tài sản trong tài khoản giảm mạnh, số tiền ký quỹ không còn đủ để đảm bảo cho khoản vay.

Chúng tôi đã nhiều lần cảnh báo rằng sự hung hăng của nhà đầu tư cá nhân khi thị trường suy yếu là điều đáng lo ngại. Đây là bản chất “bất khuất” của họ, một đặc điểm khó thay đổi nếu không có sự can thiệp từ các yếu tố bên ngoài.

Và điều tất yếu đã xảy ra: Forced Sales (Bán Giải Chấp). Bán giải chấp là tình huống mà nhà đầu tư hoặc tổ chức buộc phải bán tài sản do áp lực tài chính hoặc yêu cầu từ phía công ty chứng khoán. Trước tiên, họ sẽ bán những cổ phiếu được phép vay margin. Tuy nhiên, khi các cổ phiếu này giảm sàn và không có người mua, các sàn buộc phải bán các cổ phiếu khác trong danh mục để thu hồi tiền vay margin, nhằm tránh tổn thất vốn.

Hành động này khiến hiện tượng giảm sàn lây lan từ nhóm cổ phiếu kém chất lượng sang nhóm cổ phiếu tốt, dẫn đến tình trạng bán tháo bất kể chất lượng doanh nghiệp.

Chúng tôi lo ngại rằng tình trạng này có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp đã thế chấp tài sản chứng khoán để vay trong năm 2023 và 2024. Khi thị trường giảm sâu đến mức không thể chấp nhận được, các sàn chứng khoán và ngân hàng sẽ phải bán giải chấp tài sản thế chấp, như đã thấy với các mã như NVL (Novaland) hay PDR (Phát Đạt).

Liệu có cơ chế “Ngắt Mạch”?

Theo thông tin từ các diễn đàn và báo chí (như Tuổi Trẻ), lãnh đạo HOSE cho rằng với biên độ dao động ±7%, thị trường Việt Nam hiện chưa cần cơ chế ngắt mạch như các thị trường có biên độ rộng hơn. Tuy nhiên, khi hệ thống KRX đi vào hoạt động, cơ chế ngắt mạch tự động sẽ được áp dụng với các ngưỡng cụ thể (ví dụ: 10%, 15%, 20%), theo thông lệ quốc tế.

Hiện tại, do không có cơ chế ngắt mạch, khi giá cổ phiếu giảm đến một mức nhất định, các sàn sẽ lần lượt bán giải chấp từ nhà đầu tư cá nhân đến tổ chức và doanh nghiệp, tạo ra sự “bình đẳng” trong việc chịu thua lỗ giữa các đối tượng tham gia thị trường.

Với diễn biến hiện tại, chúng tôi xin nhắc lại: “Hãy kiên nhẫn! Sự kiên nhẫn chờ đợi dòng tiền tham lam sẽ được đền đáp xứng đáng.”

Điều kiện tiên quyết là bạn phải có sẵn tiền mặt để tận dụng cơ hội khi thời điểm đến. Chúng tôi đã gửi nhiều thông tin cơ hội qua email và trong nhóm, kèm theo hướng dẫn chi tiết.

Quy tắc 1: Tiêu chuẩn cộng đồng của hệ sinh thái

Quy tắc 2: Không khuyến nghị mua bán tài sản

Quy tắc 3: Khuyến cáo, thông lệ, miễn trừ và khuyến khích

Quy tắc 4: Bảo mật thông tin cá nhân

Quy tắc 5: Không live stream khuyến nghị mua bán tài sản

Quy tắc 6: Luôn đọc chậm, hiểu từ từ và chỉ hành động vì lợi ích của bản thân

Quy tắc 7: Hãy tử tế và lịch sự

Quy tắc 8: Không dùng ngôn từ gây thù ghét hoặc bắt nạt

Chúc các bạn may mắn!

Nhà cố vấn già - Phan Lê Thanh Toàn