MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Kinh doanh

24HMONEY đã kiểm duyệt

VNDirect bóc tách kịch bản thuế quan Mỹ: Lối rẽ nào cho dòng tiền thông minh?

Miễn là Mỹ không áp thuế vượt ngưỡng kiểm soát, Việt Nam vẫn đủ sức giữ thế trận: bảo toàn lợi thế cạnh tranh, hạn chế tổn thương xuất khẩu và duy trì đà tăng trưởng 2025.

Thuế đối ứng Mỹ chính thức có hiệu lực: Việt Nam trước ngã rẽ chiến lược

Từ 0h01 ngày 9/4 theo giờ Mỹ (11h01 giờ Việt Nam), chính sách thuế đối ứng của Mỹ đã chính thức bước vào giai đoạn thực thi, mở màn cho một chu kỳ bất định mới trong cục diện thương mại toàn cầu. Theo đó, hàng hóa nhập khẩu từ 86 quốc gia và vùng lãnh thổ bị áp mức thuế cao hơn, dao động từ 11% đến 84%. Trong số này, Trung Quốc phải chịu tổng mức thuế lên tới 104% – gồm 34% thuế đối ứng và 50% thuế bổ sung vừa được cựu Tổng thống Donald Trump tái khởi động ngày 8/4.

Tác động tức thời đã nhanh chóng phản ánh trên thị trường tài chính Việt Nam: VN-Index có thời điểm mất gần 60 điểm chỉ trong phiên sáng, rơi khỏi mốc 1.100 điểm, nâng tổng mức điều chỉnh lên hơn 215 điểm chỉ sau 4 phiên giao dịch – từ khi ông Trump công bố kế hoạch áp thuế lên hàng hóa từ các quốc gia có thặng dư thương mại lớn, trong đó có Việt Nam.

Theo ông Đinh Quang Hinh – Trưởng phòng Phân tích vĩ mô và thị trường của VNDirect, với thặng dư thương mại hơn 104,6 tỷ USD trong năm 2024 (sau mức gần 100 tỷ USD năm 2023), Việt Nam nằm trong nhóm có nguy cơ chịu thuế đối ứng cao, lên tới 46%. Nếu mức thuế này được áp dụng trên diện rộng, nhiều ngành xuất khẩu chủ lực – đặc biệt là những ngành đã duy trì đà tăng trưởng ổn định qua thị trường Mỹ trong hai năm liên tiếp – sẽ đối mặt với rủi ro nghiêm trọng.

Tuy nhiên, bức tranh không chỉ gói gọn trong một màu xám. VNDirect đưa ra hai kịch bản khả dĩ mà các nhà đầu tư cần đặc biệt lưu tâm:

Kịch bản tiêu cực: Thuế cao – rủi ro lớn

Trong trường hợp Việt Nam thực sự bị áp mức thuế 46% – cao hơn đáng kể so với các nước như Ấn Độ, Indonesia hay Bangladesh – năng lực cạnh tranh giá sẽ suy giảm mạnh. Giá hàng hóa đầu cuối tăng lên, kéo theo sức cầu tại thị trường Mỹ sụt giảm, đặc biệt với những ngành nhạy cảm về chi phí như dệt may, da giày, gỗ và nông sản. Kết quả là xuất khẩu sang Mỹ có thể giảm từ 20–25%, tổng kim ngạch xuất khẩu đi lùi 9–11%, kéo theo GDP năm 2025 giảm 2–3 điểm phần trăm so với kịch bản không chịu áp thuế.

Kịch bản tích cực: Thuế thấp – lợi thế giữ nguyên

Nếu Mỹ giữ mức thuế trong khoảng 20–25% – tương đương các đối thủ cạnh tranh và vẫn thấp hơn Trung Quốc – Việt Nam hoàn toàn có thể bảo toàn lợi thế tương đối. Khi đó, xuất khẩu sang Mỹ chỉ giảm nhẹ từ 5–10%, tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 3–5%, tăng trưởng GDP năm 2025 chỉ sụt nhẹ 0,5–1 điểm phần trăm.

Chiến lược thích ứng: Tái định vị – Mở rộng biên độ thị trường

Dù trong kịch bản nào, việc Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam (chiếm gần 30% tổng kim ngạch năm 2024) khiến sức ép điều chỉnh là không thể xem nhẹ. Tuy nhiên, phần còn lại của thế giới – nơi chiếm tới 70% thị phần còn lại – lại là đòn bẩy chiến lược. Theo VNDirect, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng mạng lưới hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP và quan hệ ổn định với các đối tác lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, EU, Nhật Bản và ASEAN sẽ là chiếc van xả áp kịp thời cho nền kinh tế.

Ở cấp độ ngành, các lĩnh vực lệ thuộc cao vào thị trường Mỹ như dệt may, gỗ, điện tử, da giày sẽ buộc phải tái cấu trúc chuỗi cung ứng, tìm kiếm thị trường mới và nâng cấp năng lực nội tại. Ngược lại, các ngành có tỷ trọng thấp hơn như thép, thủy sản, điện thoại, máy ảnh có thể né tránh được cú sốc trực tiếp.

Ngoài ra, một giải pháp mang tính cân bằng là tăng cường nhập khẩu từ Mỹ – đặc biệt ở các nhóm hàng Mỹ muốn đẩy mạnh xuất khẩu như nông sản, LNG hay máy bay – qua đó vừa phục vụ nhu cầu nội địa, vừa cải thiện cán cân thương mại và giảm rủi ro bị Mỹ đánh thuế cao hơn trong tương lai.

Tầm nhìn đầu tư: Chọn lọc và kiên định

Dưới góc nhìn đầu tư, sự kiện thuế quan chắc chắn sẽ khiến thị trường biến động mạnh trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chính lúc thị trường rung lắc cũng là lúc kiểm định tầm nhìn của nhà đầu tư. Việc theo dõi sát sao phản ứng chính sách của Chính phủ và chiến lược thích ứng của doanh nghiệp xuất khẩu sẽ là yếu tố then chốt trong việc tái định giá cổ phiếu. Giai đoạn tới sẽ chứng kiến sự phân hóa rõ nét và sâu sắc hơn bao giờ hết – nhà đầu tư cần dũng cảm nhìn xa hơn thị trường Mỹ để định hình lại danh mục, thay vì phản ứng vội vã theo từng nhịp điều chỉnh.