VINAMILK – Quá khứ, hiện tại và tương lai (phần 2)

Phần trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về quá khứ huy hoàng của VNM và các vấn đề VNM gặp phải những năm gần đây như: bão hòa doanh thu nội địa, cạnh tranh với các Doanh nghiệp sữa nước ngoài khi Việt Nam tham gia hiệp định thương mại tự do EVFTA.

https://24hmoney.vn/news/vinamilk-qua-khu-hien-tai-va-tuong-lai-phan-1-c30a1357139.html

Tại phần này, chúng ta sẽ cùng nhau đánh giá hiệu quả của chuỗi các biện pháp M&A mà VNM đã thực hiện trong những năm vừa qua bằng các con số, thông qua đó dự phóng tương lai mà VNM sẽ vươn tới trong giai đoạn 2021 – 2030.

Thứ nhất, chúng ta cùng nhau nhìn đến con số doanh thu từ năm 2017 đến 2021. (BẢNG 1)

VINAMILK – Quá khứ, hiện tại và tương lai (phần 2)

Doanh thu thuần tăng từ quanh 50.000 tỷ lên 60.000 tỷ tương đương với 20% trong 5 năm, trung bình quanh 4%/năm, đây là con số thấp, điều này là hoàn toàn dễ hiểu, đặt trong bối cảnh môi trường kinh doanh bão hòa như VNM thì việc giữ được doanh thu không bị sụt giảm đã là một nỗ lực đáng ghi nhận.

Tuy nhiên nếu chỉ xét về con số tổng quan, chúng ta chưa thể nhìn được nỗ lực của VNM chi tiết như thế nào và đường lối của VNM được cụ thể hóa ra sao? Để thể hiện được điều này, hãy cùng nhìn vào phân bổ doanh thu của VNM theo khu vực. (BẢNG 2)

Đối với thị trường nội địa, doanh thu của VNM vẫn đạt tăng trưởng nhẹ quanh 4%/năm, đây là kết quả của quá trình chuyển đổi hình thức bán hàng gián tiếp qua 200 nhà phân phối và 5400 điểm bán lẻ sang bán hàng trực tiếp với 465 cửa hàng và 8 đối tác thương mại điện tử trên toàn quốc.

Chúng ta có thể hình dung, thay vì chúng ta bán một sản phẩm niêm yết giá 10.000đ qua nhà phân phối và thu về 8.000đ doanh thu, chiết khấu cho nhà phân phối 2.000đ thì bằng điểm bán trực tiếp và thương mại điện tử chúng ta có thể bán trực tiếp sản phẩm với giá niêm yết 9.000đ để gia tăng doanh thu, bên cạnh đó vẫn duy trì được chiết khấu với nhà phân phối.

Bước đi này là được đánh giá là một bước đi hợp lý khi VNM khó gia tăng thị phần nội địa.

Đối với thị trường nước ngoài, VNM dần đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số, từ năm 2018 doanh thu mảng xuất khẩu của VNM đạt 5%, sau đó tăng lên 12% vào năm 2019 và duy trì 10% vào năm 2021. Trong năm 2020, doanh thu xuất khẩu không đạt kỳ vọng, tăng trưởng chỉ bằng năm trước, đó là do tác động bên ngoài từ đại dịch Covid-19. Tổng quan chung, tốc độ tăng trưởng về doanh thu của VNM tại thị trường nước ngoài là không hề nhỏ và hoàn toàn có dư địa gia tăng mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Thứ hai, con số lợi nhuận nói lên điều gì? (BẢNG 3)

Lợi nhuận gộp: Đặt trong bối cảnh khi giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, để một doanh nghiệp sản xuất giữ vững được biên lợi nhuận gộp trong quá trình sản xuất là không dễ dàng, biên lợi nhuận gộp của VNM vẫn được duy trì quanh 45% (ngoại trừ năm 2021, do biến động giá nguyên vật liệu đầu vào quá cao) cho thấy hiệu quả của quá trình M&A là rất tích cực.

Bằng việc M&A, VNM đã tiến tới chủ động được nguyên liệu đầu vào với chi phí thấp nhất, bên cạnh đó là tối ưu hoá dây chuyền công nghệ, chuyển đổi từ con người sang máy móc tiên tiến không cần con người khiến cho chi phí nhân công cũng giảm đáng kể.

Lợi nhuận sau thuế: Về cơ bản lợi nhuận sau thuế của VNM vẫn giữ quanh 10.000 tỷ đồng qua các năm, ROS duy trì đều 19% (ngoại trừ năm 2021, do biến động giá nguyên vật liệu đầu vào quá cao). Điều này cho thấy, VNM vẫn đang duy trì hoạt động khá tốt và lợi nhuận không hề có tín hiệu sụt giảm, kể cả trong thời kì khó khăn hiện tại.

Tuy nhiên xét về con số tương đối, ROE của VNM lại sụt giảm trông thấy, từ 20% xuống còn 17,4% sau 5 năm, tại sao lại như vậy? Câu trả lời nằm ở độ lệch trong lợi nhuận giữ lại.

Dĩ nhiên, là một nhà đầu tư, chúng ta đều mong muốn mỗi một đồng lợi nhuận DN giữ lại đều được sinh lời tiếp tục và phản ánh vào con số, hay còn gọi là lãi mẹ đẻ lãi con, tuy nhiên điều này chỉ áp dụng được với DN trong bối cảnh bình thường, mở rộng được thị phần hàng năm.

Trường hợp của VNM có thể thấy là khá đặc thù, thị phần trong nước bão hoà, việc tái đầu tư để sinh ra ngay lợi nhuận là không đơn giản, do đó VNM cần phải tích luỹ những đồng lợi nhuận giữ lại để trang bị thêm nguồn lực vươn ra thị trường quốc tế mới có thể gia tăng thị phần hoặc tìm kiếm thêm các nhóm ngành kinh doanh mới có chung hệ sinh thái để tối ưu doanh thu.

Dĩ nhiên, đã là giai đoạn tích luỹ thì tất cả mọi nguồn lực mới chỉ là ẩn số và chưa được phản ánh vào báo cáo, sẽ cần phải chờ đợi để con số đã được thể hiện. Cũng chính giai đoạn ẩn số thì cơ hội đầu tư mới trở nên hấp dẫn, còn khi mọi thứ ngã ngũ, con số đã rõ ràng thì cơ hội cũng không còn hấp dẫn nữa rồi.

Tóm lại, từ cái nhìn tổng quan trên chúng ta sẽ đến với hai kết luận:

1. VNM vẫn đang hoạt động kinh doanh tốt trên nền tảng cốt lõi và không có dấu hiệu suy yếu

2. Giai đoạn hiện tại là giai đoạn VNM đầu tư về nguồn lực để chiếm lĩnh thị trường mới hoặc mảng kinh doanh mới. (Tích luỹ chờ bùng nổ)

Vậy tương lai nào cho VNM?

Tương lai xuất phát từ sự chuẩn bị ở hiện tại.

Như kết luận bên trên, hiện tại là giai đoạn VNM tích luỹ về nguồn lực để chiếm lĩnh thị trường mới hoặc mảng kinh doanh mới.

Nếu thành công VNM sẽ tiếp tục là tâm điểm sáng trong tương lai và tìm lại vị thế hoàng kim của mình, nếu thất bại, ít nhất VNM cũng đang hoạt động tốt trên nền tảng cốt lõi.

Để ý kỹ hơn, chúng ta sẽ thấy con số tăng trưởng doanh thu nước ngoài của VNM đang ở mức hai con số, thể hiện rằng VNM dần khẳng định khả năng thành công của mình.

Ngoài ra trong năm 2021, chúng ta cũng nắm được một số dự án mới của VNM như dự án đầu tư siêu nhà máy sữa 4600 tỷ tại Hưng Yên hay ký kết thành công Biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Sojitz Nhật Bản trong dự án bò thịt tại tỉnh Vĩnh Phúc trị giá 500 triệu USD và công bố liên doanh tại Philippines với công ty thực phẩm hàng đầu là Del-Monte.

Điều này càng khiến chúng ta chắc chắn hơn cho tương lai VNM, đó là:

Thứ nhất, VNM đang thành công dần với thị trường nước ngoài, từ dư địa tăng trưởng đã được phản ánh giai đoạn hiện tại, VNM tiến tới đầu tư thêm siêu nhà máy để gia tăng cho đà tăng trưởng những năm tiếp theo.

Thứ hai, VNM đang tận dụng lợi thế về nuôi bò của mình để mở rộng sang mảng kinh doanh mới, kinh doanh thịt bò, khi ký kết dự án với Sojitz quy mô 30.000 con giai đoạn 1, và có thể cạnh tranh nội địa cũng như xuất khẩu qua công ty liên doanh cùng Del-Monte tại Philippin.

Câu chuyện nào sẽ xảy ra nếu các dự án trên đi vào hoạt động, mảng kinh doanh mới đạt hiệu quả??? Tôi tin rằng chúng ta đã có câu trả lời cho riêng mình. VNM trở lại hoàng kim chỉ còn là vấn đề thời gian.

Kết luận: Quá khứ VNM đã toả sáng, hiện tại là giai đoạn VNM tích luỹ để tương lai có thể toả sáng hơn, nếu như bạn là cổ đông của VNM, đứng trên khía cạnh doanh nghiệp, tôi tin, bạn đang nắm trong tay viên ngọc giá trị.

(Còn giá trị bao nhiêu – chúng ta hãy cùng tìm hiểu tại phần 3 – VNM mức giá nào cho tương lai?)