Việt Nam trở thành nhà cung cấp cà phê lớn thứ 2 cho EU

Với lượng xuất khẩu 652 nghìn tấn cà phê, giá trị đạt 1,53 tỷ EUR (1,66 tỷ USD), Việt Nam trở thành nhà cung cấp lớn thứ 2 cho EU trong năm 2023 tính theo sản lượng.

Theo số liệu thống kê từ Eurostat, trong năm 2023, thị trường Liên minh châu Âu (EU) nhập khẩu cà phê từ thế giới (mã HS 0901) đạt 4,05 triệu tấn, trị giá 20,79 tỷ USD, giảm 9% về lượng và giảm 10,2% về trị giá so với năm 2022.

Trong cơ cấu các thị trường nhập khẩu năm qua, EU nhập khẩu cà phê từ thị trường nội khối đạt xấp xỉ 1,31 triệu tấn, trị giá 9,26 tỷ USD, giảm 6,8% về lượng và giảm 0,1% về trị giá so với năm 2022. Trong đó, các nguồn cung cà phê truyền thống nội khối EU gồm: Đức, Bỉ, Ý, Hà Lan, Pháp.

Nhập khẩu cà phê từ thị trường ngoại khối đạt 2,74 triệu tấn, trị giá 11,53 tỷ USD, giảm 10% về lượng và giảm 17% về trị giá so với năm 2022. Gồm, nguồn cà phê nhập từ Brazil đạt 921,8 nghìn tấn, trị giá gần 3,57 tỷ USD, giảm 11,6% về lượng và giảm 24% về trị giá so với năm 2022. Thị phần cà phê của Brazil trong tổng lượng nhập khẩu của EU giảm từ 23,41% năm 2022 xuống 22,74% năm 2023.

Với lượng xuất khẩu 652 nghìn tấn cà phê, giá trị đạt 1,53 tỷ EUR (1,66 tỷ USD), Việt Nam trở thành nhà cung cấp lớn thứ hai cho EU trong năm 2023 tính theo sản lượng, còn tính về giá trị xếp thứ 3.

Đáng chú ý, cà phê Việt xuất khẩu sang thị trường EU chỉ giảm nhẹ 1,4% về lượng và giảm 0,02% về trị giá so với năm 2022. Do đó, thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của EU từ thế giới tăng từ 14,85% năm 2022 lên 16,08% năm 2023.

Nguyên nhân khiến EU giảm nhập khẩu cà phê là do nền kinh tế suy thoái, lạm phát duy trì ở mức cao khiến người dân thắt chặt chi tiêu. Tuy nhiên, khi nền kinh tế phục hồi, nhu cầu tiêu thụ cà phê của người dân châu Âu được dự báo sẽ bùng nổ trong năm nay.

Theo Liên đoàn Cà phê châu Âu, Liên minh châu Âu có mức tiêu thụ cà phê bình quân đầu người cao nhất thế giới, mặc dù mức tiêu thụ tại các thị trường thành viên khác nhau. Quy mô thị trường cà phê châu Âu dự tính đạt 47,88 tỷ USD vào năm 2024 và dự báo sẽ đạt 58,14 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng bình quân 3,96% trong giai đoạn 2024 – 2029.

Cà phê là một trong những thức uống phổ biến nhất ở Tây Âu do đã ăn sâu vào văn hóa và được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày của người tiêu dùng.

Ngoài ra, nhu cầu về cà phê cũng ngày càng tăng trong khu vực do số lượng quán cà phê mới mở, sự phát triển của các chuỗi cửa hàng cà phê và số lượng người mua máy pha cà phê ngày càng tăng.

Do đó, châu Âu được coi là thị trường tiềm năng lớn mà bất kỳ nước sản xuất cà phê nào cũng muốn khai thác.

Với nhu cầu lớn hàng năm, EU nhập khẩu cà phê từ nguồn cung ngoại khối tập trung chủ yếu từ các thị trường Brazil, Việt Nam, Honduras, Uganda…, trong đó Việt Nam hiện là nguồn cung cà phê ngoại khối lớn thứ hai cho EU, chỉ sau Brazil.

Cà phê Việt sang EU thuận lợi hơn kể từ khi Hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ 8/2020, giúp ngành cà phê Việt Nam gia tăng giá trị và tiếp tục mở rộng thị phần tại EU.

Đặc biệt, thuận lợi hơn cả với cà phê rang xay, cà phê hòa tan và các sản phẩm khác của cà phê về mức thuế 0%, tạo điều kiện cho chế biến và nâng cao giá trị của cà phê Việt Nam để bán vào EU và nâng cao được kim ngạch xuất khẩu.

Ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam - cho biết thêm, Việt Nam là quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Các nhà rang xay trên toàn cầu vẫn có nhu cầu cao và đang tìm nguồn hàng từ Việt Nam.

Đặc biệt, nhu cầu nhập khẩu của châu Âu rất lớn và nguồn cung cấp gần như hoàn toàn từ cà phê Robusta của Việt Nam, ít nhất là từ nay đến hết tháng 4/2024.

“Trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến hết tháng 4, các nhà nhập khẩu của EU nếu mua cà phê Robusta thì chỉ có thể trông cậy vào Việt Nam. Bởi nguồn cung cà phê Robusta từ các vùng trồng khác trên thế giới chưa vào vụ thu hoạch”, lãnh đạo một doanh nghiệp cà phê chia sẻ với PV VietNamNet khi nói về tiềm năng xuất khẩu cà phê sang thị trường EU. Thời điểm này, nguồn cung cạn, giá lại cao nên với những đơn hàng lớn doanh nghiệp cũng cân nhắc việc ký kết.

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu, cà phê Robusta Việt Nam có vị thế tương đối vững chắc, không thể thay thế trên thị trường thế giới. Dù nguồn cung thiếu hụt, hạt cà phê nước ta vẫn được các nhà rang xay nước ngoài săn đón, chờ đợi thay vì tìm kiếm nguồn cung mới. Điều này sẽ là cơ sở, dư địa để giá xuất khẩu cà phê tiếp tục tăng.

Tính toán từ các hiệp hội cũng như doanh nghiệp, với đà xuất khẩu tăng mạnh như hiện nay trong khi nguồn cung sụt giảm đáng kể, chỉ đến cuối tháng 4, cả nông dân và doanh nghiệp sẽ hết cà phê. Đây là điều chưa từng xảy ra trong suốt 30 năm qua với ngành hàng cà phê Việt Nam.

Kim ngạch xuất khẩu cà phê của Việt Nam năm 2024 dự báo có thể đạt mốc 4,6-5 tỷ USD.