Vì sao Việt Nam là trung tâm sản xuất thu hút nhất khu vực châu Á?

Theo báo cáo của Savills, trong 20 năm qua, nhờ tốc độ tăng trưởng ổn định, nền kinh tế đi theo hướng xuất khẩu, sự gia tăng của Hiệp định Thương mại tự do (FTA), lực lượng lao động trẻ, các chính sách ưu đãi đầu tư cùng với vị trí địa lý chiến lược, làn sóng dịch chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc của các Công ty đa quốc gia bởi tác động của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, đã thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển theo chuỗi giá trị.

Bất chấp một năm 2021 đầy thách thức, Việt Nam vẫn đang tiếp tục chuyển đổi từ các ngành công nghiệp thâm dụng lao động sang các ngành công nghiệp có giá trị cao. Các ngành công nghiệp giá trị thấp đang dần dần hình thành ở những khu vực khác tại Đông Nam Á.

Theo “Báo cáo Nhập khẩu Toàn cầu năm 2021” của Jungle Scout, Việt Nam trở thành nước xuất khẩu lớn thứ hai vào thị trường Hoa Kỳ sau Trung Quốc trong nửa đầu năm 2021, hơn 474.305 lô hàng xuất khẩu tương ứng 6,3% tổng kim ngạch nhập khẩu của Hoa Kỳ, tăng 5,5% so với nửa đầu năm 2020.

Sản lượng hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ đã tăng đều đặn trong 6 năm qua và chỉ giảm nhẹ vào năm 2020. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến năm 2021, tổng sản lượng nhập khẩu tăng đến 52%. Mức lương nhân công ngành sản xuất tăng từ 252 USD/tháng năm 2018 lên 315 USD/tháng vào quý I/2021, mức cao nhất từ trước đến nay, tuy nhiên vẫn thấp hơn so với mức lương trung bình các nước khu vực.

Cụ thể, lương nhân công sản xuất tại Trung Quốc tăng từ 968 USD/tháng năm 2020 lên 1.072 USD/tháng; Malaysia 784 USD/tháng. Mức lương tối thiểu vùng của Việt Nam năm 2021 không có sự thay đổi so với năm ngoái. Việt Nam là một trong những quốc gia có chi phí xây dựng công nghiệp cạnh tranh nhất theo “Sổ tay chi phí xây dựng năm 2020 năm 2020 của Arcadis”.

Cùng với đó là những lợi ích và cơ hội của Hiệp định Thương mại Tự do là không thể phủ nhận. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)… tạo ra các tác động tích cực đối với nền kinh tế Việt Nam. Việc thu hút vốn, công nghệ và chuyên môn đã được kích hoạt nhờ vào hiệp định thương mại đầy tham vọng này.

Năm 2020, Việt Nam đã được các nước trên thế giới ca ngợi bởi những thành tựu trong việc ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với đại dịch Covid-19, đồng thời khả năng hạn chế sự suy giảm của hoạt động kinh doanh và sản xuất.

Tuy nhiên, vào năm 2021, Việt Nam, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực miền Nam, đã bị dịch bệnh tấn công và phải áp dụng các đợt giãn cách xã hội kéo dài. Tháng 10, các hạn chế đã được nới lỏng, Chính phủ thông báo Việt Nam sẽ chuyển từ chiến lược “Không Covid” sang “Sống chung với dịch Covid”.

Thay đổi chiến lược thu hút các nhà đầu tư nước ngoài

Gần đây, các quy định kiểm dịch đối với các chuyên gia nước ngoài đã được nới lỏng, thúc đẩy chương trình nghị sự ủng hộ doanh nghiệp của quốc gia. Sự gián đoạn sản xuất tại các nhà máy và khu công nghiệp đã được truyền thông quốc tế đưa tin rộng rãi. Song song với những nỗ lực đáng kể của Việt Nam nhằm cải thiện tăng trưởng kinh tế trong suốt những năm qua, khuôn khổ pháp lý và thể chế của Việt Nam cũng được chứng kiến những cải tiến đáng kể.

Hệ thống quản lý của Việt Nam được đánh giá cao bởi môi trường kinh doanh mở, chính sách đầu tư minh bạch, cùng với các ưu đãi dựa trên lợi nhuận thuận lợi cho doanh nghiệp. Ví dụ, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư năm 2014 là những luật cơ bản điều chỉnh việc thành lập và hoạt động của các công ty tại Việt Nam. Các luật này đã tiêu chuẩn hóa quyền sở hữu của các cá nhân được kinh doanh trong các lĩnh vực kinh doanh được cho phép cũng như giảm bớt một loạt các rắc rối hành chính cho các doanh nghiệp. Các khu vực tư nhân và FDI, trong số những khu vực khác, đã được tạo điều kiện thuận lợi hơn khi kinh doanh tại Việt Nam theo các luật này.

Những cải thiện về cơ chế quản lý của Việt Nam liên quan đến môi trường đầu tư kinh doanh đã góp phần quan trọng vào thứ hạng của Việt Nam trong thời kỳ quốc tế. Đáng chú ý, Việt Nam được xếp hạng 70 trong số 190 nền kinh tế trong báo cáo Kinh doanh năm 2020 của Ngân hàng Thế giới.

Quốc hội Việt Nam gần đây đã thông qua Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp (Sửa đổi), có hiệu lực vào ngày 01/01/2021. Những cập nhật và thay đổi trong các luật tương ứng được kỳ vọng sẽ làm cho hoạt động kinh doanh tại Việt Nam bớt gánh nặng hơn và mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.