MỚI

Thiệp giáng sinh độc lạ

#Hàng hóa

24HMONEY đã kiểm duyệt

Vàng thoát độc quyền, thị trường vẫn "rối"?

Năm 2024, giá vàng leo thang buộc Ngân hàng Nhà nước mở đấu thầu và bán trực tiếp qua các ngân hàng quốc doanh cùng SJC. Nhưng chỉ sau vài phiên, cơ chế đấu thầu lộ rõ sự kém hiệu quả, còn kênh bán trực tiếp cũng nhanh chóng đứt gãy. Những nỗ lực can thiệp tưởng như mạnh tay lại phơi bày thêm sự rối ren của thị trường vàng.

Loay hoay giữa các biện pháp can thiệp

Tháng 4/2024, khi giá vàng liên tục lập đỉnh, Ngân hàng Nhà nước tái khởi động đấu thầu với kỳ vọng bổ sung nguồn cung và hạ nhiệt thị trường. Nhưng thực tế đi ngược kỳ vọng: sau 9 phiên, hơn 48.500 lượng—tương đương hơn 1,8 tấn vàng—được bơm ra thị trường, giá trong nước vẫn cao hơn thế giới tới 17–20 triệu đồng/lượng. Nguồn cung được mở nhưng cơn “sốt” không hạ, thậm chí còn nóng thêm.

Bế tắc với đấu thầu, cơ quan quản lý chuyển sang bán vàng trực tiếp qua 4 ngân hàng quốc doanh và SJC. Tuy nhiên, cảnh người dân xếp hàng dài trước trụ sở ngân hàng nhanh chóng cho thấy biện pháp này chỉ giải quyết được phần ngọn. Nhu cầu quá lớn, giá thế giới tiếp tục leo thang khiến nguồn cung nội địa luôn trong trạng thái hụt hơi.

Khi dòng người chen chúc mua vàng trở thành hình ảnh quen thuộc, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu chuyển sang bán online để hạn chế quá tải. Thế nhưng giá vàng quốc tế càng tăng, hiệu quả bình ổn càng phai nhạt, buộc cả bán trực tiếp lẫn trực tuyến phải dừng lại. Một vòng thử nghiệm các biện pháp can thiệp đã khép lại mà thị trường vẫn không “nguội”.

Bỏ độc quyền nhưng thị trường vẫn chưa “dễ thở”

Nghị định 232/2025 chính thức xóa bỏ độc quyền vàng miếng, mở đường cho 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp tham gia kinh doanh vàng với hơn 2.500 điểm bán trên toàn quốc. Trên giấy tờ, thị trường trông rộng mở hơn bao giờ hết. Nhưng thực tế lại khác: chỉ 3 doanh nghiệp lớn và 8 ngân hàng đáp ứng điều kiện sản xuất vàng miếng theo quy định về vốn và năng lực.

Điều đó có nghĩa, dù độc quyền bị gỡ bỏ, nguồn cung thực chất vẫn nằm trong tay một nhóm rất nhỏ. Phần lớn doanh nghiệp nhỏ lẫn người dân vẫn khó tiếp cận vàng miếng chuẩn với giá cạnh tranh, khiến thị trường gần như không thay đổi so với trước khi mở cửa.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định, dù Ngân hàng Nhà nước đã ban hành thêm thông tư hướng dẫn nhập khẩu vàng để tăng cung, nhưng sau hơn một tháng bỏ độc quyền, thị trường vẫn đứng im, giá trong nước tiếp tục chênh cao với thế giới.

Một số ngân hàng và doanh nghiệp cho biết đã nộp hồ sơ xin cấp phép sản xuất và nhập khẩu vàng nguyên liệu, nhưng nhiều tuần trôi qua vẫn chưa nhận được phản hồi. Các nhà băng kỳ vọng có thể tung ra thương hiệu vàng miếng riêng vào tháng 11, song tiến trình cấp phép chậm khiến nguồn cung mới chưa thể xuất hiện.