Vấn đề thanh khoản: Nỗi đau đầu của Fed tại thời điểm này

Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang xem xét các cách thức để đảm bảo rằng áp lực tài trợ trên thị trường cho vay qua đêm không gây thêm bất kỳ rắc rối nào nữa.

Tại cuộc họp ngày 29-30/10/2019, các thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã xem xét một vài quyết định trước khi giữ nguyên thị trường repo và duy trì lãi suất quỹ Fed trong phạm vi mục tiêu.

Khoảng 1 tháng rưỡi trước đó, áp lực tài trợ đã đẩy lãi suất repo tăng vọt và lãi suất quỹ Fed (Fed fund rate) tích tắc vượt phạm vi mục tiêu. Thị trường repo được xem là hệ thống cung cấp thanh khoản cho hệ thống tài chính Mỹ vì đây là nơi các ngân hàng tìm đến để tìm kiếm nguồn vốn tài trợ cho các nghiệp vụ.

Một phương án lựa chọn đang được bàn luận rất nhiều là cơ chế repo lâu dài. Về cơ bản, đây là một cơ chế mà trong đó, Fed sẽ can thiệp vào bất kỳ khi nào cần thiết để cung cấp vốn cho ngân hàng để đổi lấy các tài sản thế chấp cực kỳ an toàn như trái phiếu Chính phủ Mỹ.Biên bản họp của Fed cho biết các quan chức cũng đã tổ chức họp qua video vào ngày 10/10 để trao đổi về một chiến lược nhằm khắc phục vấn đề thanh khoản.

Ưu và nhược điểm của cơ chế repo lâu dài

Ý tưởng triển khai cơ chế repo lâu dài không quá lạ lẫm trên Phố Wall. Thế nhưng, các nhà hoạch định chính sách cho biết họ chưa sẵn sàng đưa ra bất kỳ quyết định nào. Thay vào đó, họ tiếp tục chờ đợi xem các nghiệp vụ thị trường được tạo lập như thế nào kể từ khi vấn đề thanh khoản tháng 9/2019 xuất hiện.

Cơ chế repo lâu dài “có khả năng cung cấp sự bảo hiểm đáng kể về việc kiểm soát lãi suất quỹ Fed, nhưng việc sử dụng cơ chế này có thể bị kỳ thị, nhất là nếu lãi suất quỹ Fed được ấn định ở mức tương đối cao”, trích từ biên bản họp tháng 10/2019.

“Và bằng cách sẵn sàng cung cấp thanh khoản khi cần thiết một cách hiệu quả, cơ chế này có thể làm gia tăng rủi ro một số định chế có thể chấp nhận rủi ro thanh khoản quá cao”, biên bản họp cho biết.

Bên cạnh phương án cơ chế repo lâu dài, các quan chức bàn luận đến các nghiệp vụ repo “quy mô khiêm tốn và thực hiện tương đối thường xuyên”, nhưng sẽ không phải duy trì vĩnh viễn.

Ngoài ra, các quan chức còn tranh luận về việc làm thế nào để biết được các nghiệp vụ của Fed có giúp giải quyết được vấn đề trên thị trường repo hay không. Họ cho rằng vấn đề này xuất phát từ các đợt đấu giá trái phiếu Chính phủ Mỹ và thanh toán thuế doanh nghiệp – vốn là những yếu tố rút cạn thanh khoản ra khỏi hệ thống tài chính.

Các quan chức Fed liên tục nhấn mạnh rằng các nỗ lực mở rộng bảng cân đối kế toán với mục tiêu tăng dự trữ ngân hàng không giống với chương trình nới lỏng định lượng (QE) từng được sử dụng để kích thích nền kinh tế trong suốt và sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008-2009.

Tuy nhiên, thị trường cứ xem việc mở rộng số dư trên bảng cân đối kế toán như thể nó là chương trình nới lỏng định lượng thứ 4 (QE4).

Số dư trên bảng cân đối kế toán đã tăng khoảng 7.4% kể từ khi xuất hiện vấn đề trên thị trường repo và lên gần 4.1 ngàn tỷ USD. Đồng thời, S&P 500 tăng 4.5%.

Trong khi đó, dự trữ ngân hàng tăng không quá nhiều – chỉ 11.5 tỷ USD kể từ ngày 11/09, tức chưa được 1%.

Các quan chức Fed cho biết họ sẽ tiếp tục theo dõi vấn đề này. Các thành viên “đưa ra nhận xét về sự cần thiết của việc đánh giá cẩn thận những phương án lựa chọn này nhằm làm giảm khả năng xảy ra rủi ro đạo đức (moral hazard), kỳ thị, rủi ro phân tán hoặc tình trạng biến động quá mức trong bảng cân đối kế toán của Fed”, trích từ biên bản họp tháng 10/2019 của Fed.