Triển vọng kinh tế tích cực, lãi suất giữ ổn định như hiện tại

Các chuyên gia của UOB cho rằng thay vì tiếp tục hạ lãi suất, Chính phủ đang tiếp tục tập trung vào các biện pháp phi lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.

Đánh giá về kết quả kinh tế của Việt Nam quý II và 6 tháng đầu năm 2024, Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, UOB cho rằng dữ liệu ghi nhận GDP thực tế của Việt Nam đã tăng 6,93% so với cùng kỳ trong quý II năm 2024, tiếp nối đà tăng từ mức 5,87% (đã được điều chỉnh tăng so với kết quả công bố trước đây) so với cùng kỳ trong quý I năm 2024 và mức tăng 6,72% so với cùng kỳ trong quý IV năm 2023, và vượt xa mức tăng 4,05% trong cùng quý vào năm 2023.

Tổng cộng, nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 6,42% so với cùng kỳ trong nửa đầu năm 2024, vượt xa mức 3,84% trong nửa đầu năm 2023. Kết quả khả quan này mở ra tín hiệu tích cực cho thời gian còn lại của năm nay sau một năm 2023 đầy thử thách. Cả hai lĩnh vực sản xuất và dịch vụ tiếp tục hỗ trợ phần lớn hoạt động kinh doanh, trong khi hoạt động ngoại thương vẫn duy trì tốc độ mạnh mẽ trong quý II năm 2024. Sự gia tăng doanh số ngành hàng bán dẫn kể từ giữa năm 2023 cho thấy động lực này có thể sẽ tiếp tục hơn nữa trong 1-2 quý tới.

Tuy nhiên, sự phục hồi của chi tiêu trong nước đã gây áp lực lên giá tiêu dùng, khiến chỉ số CPI toàn phần của Việt Nam tăng trong quý thứ 5 liên tiếp, lên 4,39% so với cùng kỳ trong quý II năm 2024 (3,77% trong quý 1 năm 2024), tiến gần đến ngưỡng trên của ngân hàng trung ương là 4,50%. Trái ngược với lạm phát toàn phần, CPI cơ bản (trừ thực phẩm, năng lượng và hàng hóa do các cơ quan nhà nước quản lý như giáo dục và dịch vụ y tế) đã giảm tốc trong quý 5 xuống còn 2,69% so với cùng kỳ (từ 2,81% trong quý I năm 24). GSO cho rằng chi phí thực phẩm và nhà ở tăng là nguyên nhân chính gây ra lạm phát toàn phần, đặc biệt là do sự tăng giá của thịt lơn (do dịch tả lợn châu Phi cuối năm 2023), điện cũng như các dịch vụ y tế, giáo dục.

Trong tương lai, một yếu tố có thể tác động đến lạm phát là kế hoạch tăng lương tối thiểu 6% kể từ tháng 7 năm 2024, mức tăng lớn hơn một chút so với mức 5,88% vào tháng 7 năm 2022. Việt Nam đã tăng mức lương tối thiểu lần lượt là 7,3%, 6,5% và 5,3% tương ứng vào các năm 2017, 2018 và 2019, nhóm chuyên gia lưu ý song không nhấn mạnh đây sẽ là rủi ro lớn đối với nền kinh tế.

UOB dự báo Việt Nam sẽ đạt tăng trưởng 6,04% năm 2024.

Trong khi khi đó, điểm sáng hoạt động ngoại thương tiếp tục mạnh mẽ trong quý II năm 2024, được thúc đẩy bởi nhu cầu của người tiêu dùng cũng như sự phục hồi nhu cầu ngành bán dẫn kể từ giữa năm 2023 cho thấy 2 trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế (xuất khẩu và tiêu dùng) đang ngày càng tích cực hơn.

Theo UOB, bất chấp xung đột Nga-Ukraine và tình trạng gián đoạn vận chuyển ở Biển Đỏ đang diễn ra, xuất khẩu vẫn ghi nhận tháng thứ tư tăng hai con số, ở mức 10,5% so với cùng kỳ trong tháng 6 (13,9% trong tháng 5) trong khi nhập khẩu tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước (25,7% trong tháng 5). Trong nửa đầu năm 2024, xuất khẩu và nhập khẩu tăng lần lượt 14,0% và 16,6% so với cùng kỳ, đạt thặng dư thương mại 11,3 tỷ USD (cả năm 2024: 28,4 tỷ USD), gần bằng mức thặng dư 12,1 tỷ USD đạt được trong cả năm 2022.

"Mức thặng dư bên ngoài này sẽ giúp củng cố niềm tin vào đồng tiền Việt Nam trong bối cảnh đồng đô la Mỹ vẫn mạnh như hiện nay. Phần lớn thặng dư thương mại đến từ thương mại với Mỹ trong khi Trung Quốc là nguồn thâm hụt thương mại lớn nhất của Việt Nam", các chuyên gia phân tích.

Bên cạnh đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam cũng là yếu tố đáng nhắc đến với triển vọng của nền kinh tế và có liên quan đến tỷ giá.

"Các nhà đầu tư nước ngoài phần lớn nhìn nhận tích cực về triển vọng dài hạn của Việt Nam trong những năm tới, vượt qua những chuyển động chính trường xuất hiện trong nước vào đầu năm 2024|, theo UOB.

Những dữ liệu FDI này cho thấy: i) các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đã bỏ qua những chuyển động chính trường vào đầu năm 2024 và tiếp tục coi Việt Nam là điểm đến đầu tư quan trọng trong trung và dài hạn, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra quá trình tái cấu trúc; ii) sự gia tăng cả dòng vốn FDI thực hiện và đăng ký sẽ thúc đẩy hơn nữa các hoạt động trong nước trong các quý tới, bao gồm cả xây dựng và việc làm; và iii) sự khẳng định niềm tin và cam kết của các doanh nghiệp nước ngoài đối với đất nước trong làn sóng phi toàn cầu hóa, giảm rủi ro và chuyển dịch chuỗi cung ứng hiện nay, báo cáo về kinh tế Việt Nam của UOB nêu.

Với kết quả hoạt động trong quý III năm 2024 cao hơn kỳ vọng của UOB và thị trường cũng như tạo ra tín hiệu tích cực, triển vọng cho năm 2024 vẫn tươi sáng. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng nửa cuối năm 2024 có thể sẽ chứng kiến hiệu quả hoạt động trầm lắng hơn, do bị ảnh hưởng bởi cơ sở dữ liệu cao hơn trong nửa cuối năm 2023 cũng như những rủi ro vẫn còn hiện hữu, bao gồm xung đột giữa Nga và Ukraine và ở Trung Đông giữa Israel và Hamas có thể làm gián đoạn các thị trường năng lượng và thương mại toàn cầu.

Song sự phục hồi của nhu cầu ngành bán dẫn, tăng trưởng ổn định ở Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á cũng như khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn sẽ hỗ trợ cho triển vọng của Việt Nam. UOB giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Việt Nam ở mức 6,0% cho năm 2024, so với mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ là 6,0-6,5%.

Mặc dù Việt Nam có một số thay đổi gần đây trên chính trường, chính sách dài hạn chào đón và hỗ trợ các nhà đầu tư và doanh nghiệp lâu nay của Việt Nam dường như sẽ được giữ nguyên.

Tỷ giá được dự báo sẽ ở mức 25.000VND/USD vào cuối 2024.

Các chuyên gia của UOB cũng cho rằng với các dữ liệu kinh tế trên, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vẫn đang giữ lãi suất ổn định trong thời điểm hiện tại

Theo UOB, sự mất giá gần đây của VND trước đồng USD mạnh lên và tỷ lệ lạm phát gia tăng có thể khiến NHNN thận trọng trong mọi thay đổi về lãi suất chính sách. "Với lưu ý rằng đà tăng trưởng hiện tại có thể sẽ giảm bớt trong nửa cuối năm 2024, chúng tôi tin rằng NHNN sẽ duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức hiện tại là 4,50%", UOB nêu.

Đồng thời, các chuyên gia cho rằng với việc Ngân hàng Trung ương Châu Âu đi trước một bước bằng việc hạ lãi suất trong tháng 6 và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể bắt đầu nới lỏng lập trường chính sách trong nửa cuối năm, điều này có thể mở ra cơ hội cho NHNN đi theo xu hướng chung. Hiện tại, thay vì tiếp tục hạ lãi suất, Chính phủ đang tiếp tục tập trung vào các biện pháp phi lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.

Mở rộng từ những nhận định của UOB, trong những ngày gần đây, để ổn định lãi suất và tỷ giá trước sức ép hay xu hướng tăng lãi suất huy động trên thị trường, trong khi đó, đồng USD vẫn mạnh lên, một thống kê ghi nhận kể từ 22/4 đến nay (2/7), NHNN đã triển khai nhiều đợt bán ngoại tệ giao ngay. Riêng từ tháng 7, trong 2/7, NHNN đã tiếp tục khởi động bán dự trữ ngoại hối ra thị trường. Ước tính đã có đâu đó khoảng 5,8 tỷ USD được người bán cuối cùng trên thị trường can thiệp để có sự ổn định tỷ giá ở vùng 24.253VND/USD (theo tỷ giá trung tâm), và giao dịch ở vùng 25.464VND/USD (các Ngân hàng thương mại niêm yết bán ra).

Thị trường hiện vẫn đang chờ đợi "điểm rơi" của áp lực tỷ giá với hiệu ứng từ sau khi ngân hàng trung ương các nước lớn bắt đầu cắt giảm lãi suất, cũng như dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng lên. Một "cú hích" từ động thái của Fed thay cho việc duy trì các quan điểm "diều hâu" trước áp lực lạm phát giảm dần của nước này, mới thực sự là "gió đông" cho áp lực tỷ giá hạ nhiệt.