Trên đà vỡ nợ, Lào để công ty Trung Quốc kiểm soát mạng lưới điện quốc gia

Thỏa thuận được dàn xếp khi nợ công ở Lào ngày càng chồng chất và cảnh báo vỡ nợ xuất hiện liên tục trong thời gian gần đây.

Một số chuyên gia trực tiếp liên quan đến thỏa thuận này cho biết, Lào dự kiến sẽ nhượng lại phần lớn quyền kiểm soát lưới điện quốc gia của mình cho một công ty Trung Quốc do nước này phải vật lộn để ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ.

Thỏa thuận được đưa ra vào thời điểm nhiều cơ quan quốc tế cáo buộc Bắc Kinh thực hiện "ngoại giao bẫy nợ" để chiếm được lợi thế chiến lược tại các quốc gia đang gặp khó khăn. Hầu hết các quốc gia này đều không thể chi trả các khoản đã vay theo sáng kiến cơ sở hạ tầng toàn cầu "Vành đai - Con đường" của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Trung Quốc là chủ nợ lớn nhất của Lào, và thỏa thuận này sẽ ràng buộc đất nước 7 triệu dân không giáp biển này lại gần hơn với người hàng xóm khổng lồ phía Bắc.

Theo hãng thông tấn Trung Quốc Tân Hoa Xã, thỏa thuận cổ phần mạng lưới điện quốc gia đã được ký vào hôm thứ Ba giữa Electricite du Lào (EdL) – một công ty thuộc sở hữu nhà nước và China Southern Power Grid Co. Một số nguồn tin tiết lộ rằng Lào sẽ trao phần lớn quyền kiểm soát Công ty TNHH Truyền tải Electricite du Lào (EdLT) cho công ty Trung Quốc.

Xuất khẩu điện là trọng tâm trong kế hoạch phát triển của Lào. “Thỏa thuận này sẽ cho phép công ty mạng lưới điện Lào mặc cả giá bán điện tốt hơn với các nước trong khu vực và bắt đầu thu lợi nhuận”.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Lào cho biết trên trang web rằng Lào sẽ vận hành các bộ phận truyền dẫn. Cơ quan này không cung cấp thông tin chi tiết về lượng cổ phần nắm giữ nhưng cho biết "Lào cũng có thể dần dần mua lại cổ phần trong quá trình hoạt động".

Đưa tin từ Viêng Chăn, Tân Hoa Xã dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng và Khai khoáng Lào Khammany Inthirath rằng ông gọi đây là dự án trọng điểm sẽ được hưởng lợi từ "lợi thế về kinh nghiệm, công nghệ và nguồn nhân lực" của công ty Trung Quốc.

Công ty mới sẽ hoạt động theo quy định của chính phủ Lào, Tân Hoa Xã đưa tin, nhưng sẽ tận dụng "sức mạnh tài chính và kinh nghiệm của China Southern trong xây dựng, vận hành và quản lý lưới điện".

Tờ Vientiane Times của Lào cho biết sau thỏa thuận rằng EDLT sẽ đầu tư khoảng 2 tỷ USD trong tương lai vào mạng lưới điện địa phương cũng như các mạng kết nối quốc tế.

Lào đã chi mạnh tay cho các dự án thủy điện, nhiều dự án do Trung Quốc tài trợ, với mục đích trở thành "Viên pin của Đông Nam Á". Nhưng các dự án đó, cùng với một tuyến đường sắt cao tốc mới của Trung Quốc, hiện đang là tâm điểm của một cuộc khủng hoảng nợ.

Ngân hàng Thế giới ước tính rằng mức nợ của Lào sẽ lên tới 68% GDP vào năm 2020, từ mức 59% trong năm ngoái. Cơ quan xếp hạng Moody's Investors Service vừa qua đã cảnh báo về "một xác suất vỡ nợ đáng kể trong thời gian tới".