Tranh chấp dự án khu dân cư Hoà Lân: Có gì uẩn khúc?

Ba năm trôi qua kể từ ngày bỏ ra 1.353 tỷ đồng để làm chủ đầu tư khu dân cư Hòa Lân thông qua hình thức đấu giá và khoảng 100 tỷ đồng để xử lý tồn đọng do chủ đầu tư cũ để lại, nhưng Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Kim Oanh TP. HCM chưa thể triển khai dự án.

Kim Oanh trúng đấu giá tài sản phát mãi

Dự án Khu đô thị dịch vụ thương mại Hòa Lân (gọi tắt là dự án KDC Hòa Lân) là tài sản do Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank) phát mãi. Trong báo cáo về việc bán đấu giá tài sản Agribank gửi Chính phủ nêu khá chi tiết thời gian quan hệ tín dụng giữa công ty TNHH Sản xuất và thương mại Thiên Phú (gọi tắt là công ty Thiên Phú, trụ sở số 39B Ngô Quyền, phường Phú Cường, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, do ông Bùi Thế Sơn làm chủ tịch HĐTV kiêm giám đốc) và Agribank chi nhánh Chợ Lớn.

Dự án KDC Hòa Lân vẫn chưa thể tiếp tục triển khai sau ba năm đấu giá

Từ năm 2003 đến năm 2007, công ty Thiên Phú vay Agribank Chợ Lớn 305 tỷ đồng và 18.643,3 lượng vàng để thực hiện dự án KDC Hòa Lân tại xã Thuận Giao, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương với tổng diện tích 490.765,1m2. Tổng dư nợ sau quy đổi là hơn 1.117 tỷ đồng.

Để đảm bảo cho khoản vay, công ty Thiên Phú đã dùng chính dự án KDC Hòa Lân làm tài sản thế chấp. Tuy nhiên, sau một thời gian dài dự án không triển khai được, công ty Thiên Phú không trả được nợ và phát sinh nợ xấu vào năm 2008. Trong suốt 7 năm, từ năm 2008 - 2015, Agribank Chợ Lớn đã liên tục đôn đốc nhưng chủ đầu tư không tìm được đối tác, không thể tự bán tài sản.

Ngày 17/4/2015, công ty Thiên Phú ký biên bản bàn giao toàn bộ dự án KDC Hòa Lân để Agribank Chợ Lớn được toàn quyền tiến hành bán đấu giá tài sản thế chấp để thu hồi nợ. Hai bên thống nhất chọn công ty thực hiện thẩm định giá tài sản và Công ty cổ phần Dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn để tiến hành đấu giá tài sản.

Hai tháng sau, Agribank Chợ Lớn và công ty đấu giá ký hợp đồng bán đấu giá tài sản là toàn bộ quyền sử dụng đất của dự án KDC Hòa Lân với giá khởi điểm 1.467 tỷ đồng.

Sau khi tiến hành công khai các thủ tục theo quy định của Nghị định số 17/2010/NĐ-CP về bán đấu giá tài sản, ngày 9/7/2015, công ty đấu giá tiến hành thông báo đấu giá lần 1. Tuy nhiên đến ngày 21/12/2016, sau 17 tháng và 11 lần thông báo đấu giá, đồng thời liên tục hạ mức giá khởi điểm, vẫn không có khách hàng tham gia đấu giá.

Đến lần đấu giá thứ 12 mới có khách hàng tham gia và lần bán đấu giá này được tổ chức tại trụ sở công ty Thiên Phú ngày 25/5/2017. Qua 14 vòng trả giá, Công ty Xây dựng A Đông Hải (hiện là công ty Kim Oanh TP. HCM) đã trúng đấu giá khi chấp nhận trả 1.353 tỷ đồng, cao hơn mức giá khởi điểm là 390 tỷ đồng.

Sau khi trúng đấu giá, ngày 1/7/2017, các bên liên quan đã ký hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá và một số phụ lục hợp đồng kèm theo.

Công ty Thiên Phú sau đó đã có văn bản do giám đốc Bùi Thế Sơn ký, gửi UBND tỉnh Bình Dương đề nghị chuyển đổi chủ đầu tư dự án sang Kim Oanh. Trong văn bản này, Thiên Phú khẳng định công ty Kim Oanh đã mua trúng đấu giá toàn bộ diện tích đất được thế chấp bằng quyền sử dụng đất tại Agribank thuộc dự án Hòa Lân.

Thiên Phú đề nghị UBND tỉnh Bình Dương xem xét chấp thuận cho công ty Kim Oanh được kế thừa quyền lợi, nghĩa vụ, đồng thời kế thừa toàn bộ hồ sơ pháp lý trước đây do Thiên Phú đã hoàn thiện và tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo của dự án.

Thiên Phú khiếu nại

Tuy nhiên, sau đó, công ty Thiên Phú lại có đơn khiếu nại với lý do công ty đấu giá có nhiều sai phạm trong quá trình tiến hành bán đấu giá.

Công ty Thiên Phú là chủ đầu tư ba dự án bất động sản đều ở tỉnh Bình Dương, gồm dự án KDC Mỹ Phước 4, dự án KDC Cầu Đò và dự án KDC Hòa Lân. Trong tổng diện tích 490.765,1m2 của dự án KDC Hòa Lân có 218.964,7 m2 đất nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất và 246.853,1m2 không thu tiền sử dụng.

Do biến động của thị trường, ảnh hưởng khả năng thanh toán với ngân hàng,Thiên Phú đồng ý để Agribank Chợ Lớn tiến hành bán đấu giá thu hồi tiền nợ vay theo quy định của pháp luật. Agribank Chợ Lớn đã chỉ định Công ty CP Đấu giá Nam Sài Gòn tổ chức bán đấu giá ba dự án này.

Công ty Thiên Phú cho rằng Agribank Chợ Lớn "bắt tay" với Công ty CP Đấu giá Nam Sài Gòn thực hiện bán đấu giá ba dự án là trái quy định của pháp luật vì đây là các giao dịch có xung đột lợi ích, không minh bạch và không đảm bảo yếu tố công bằng, khách quan.

Thiên Phú đơn cử như dự án KDC Hòa Lân, giá khởi điểm để bán đấu giá là hơn 1.467,6 tỷ đồng nhưng đến lần đấu giá thứ 12 vào ngày 25/5/2017, giá khởi điểm giảm xuống còn 963 tỷ đồng và công ty A Đông Hải trúng đấu giá 1.353 tỷ đồng. Thế nhưng, sau khi trúng đấu giá, công ty Kim Oanh không thanh toán tiền theo quy định pháp luật, qua bốn lần thanh toán mới trả được 847,8 tỷ đồng và còn nợ hơn 478,2 tỷ đồng.

Phía Thiên Phú cho rằng, ngoài việc vi phạm Nghị định 17/2010/NĐ-CP của Chính phủ, trong quá trình bán đấu giá khu đất dự án KDC Hòa Lân còn vi phạm Luật Đất đai 2013.

Văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về kết quả thanh tra việc bán đấu giá tài sản dự án khu dân cư Hòa Lân của Bộ Tư pháp

Kết luận thanh tra của Bộ Tư pháp

Ngày 24/7/2018 Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp ra Quyết định số 62/KL-TTR về việc thanh tra chấp hành quy định pháp luật đối với Công ty CP Dịch vụ Đấu giá Nam Sài Gòn trong việc tổ chức bán đấu giá tài sản là dự án KDC Hòa Lân.

Ngày 24/12/2018 Thanh tra Bộ Tư pháp kết luận thanh tra số 62/KL-TTR với nội dung: “Qua thanh tra nhận thấy quá trình tổ chức bán đấu giá tài sản theo Hợp đồng số 10/2015/HĐĐG ngày 17/6/2015, công ty đấu giá về cơ bản đã thực hiện trình tự thủ tục theo quy định pháp luật về bán đấu giá tài sản như đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết thông báo bán đấu giá, tổ chức điều hành phiên đấu giá”.

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 29/3/2019, Bộ Tư pháp đã khẳng định lại ba nội dung tố cáo liên quan đến việc công khai thông tin đấu giá; hạn chế cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá bằng những hành vi trái pháp luật và không thẩm định rõ ràng năng lực của cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá, là không có cơ sở.

Trong khi đó, ngày 15/3/2019, công ty Kim Oanh đã tất toán cho Agribank Chợ Lớn toàn bộ số tiền gốc mua tài sản đấu giá là 1.353 tỷ đồng. Như vậy Agribank Chợ Lớn đã thu nợ cho công ty Thiên Phú. Ngày 20/5/2019 công ty Kim Oanh thanh toán toàn bộ số tiền lãi chậm trả là hơn 97 tỷ đồng.

Đồng thời, Agribank Chợ Lớn đã bàn giao toàn bộ bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công ty Kim Oanh.

Mặc dù sau khi đã có kết luận thanh tra của Bộ Tư pháp và yêu cầu các bên liên quan chấp hành nghiêm chỉnh kết luận thanh tra nhưng công ty Thiên Phú vẫn nộp đơn khởi kiện ra tòa, kiện công ty đấu giá và yêu cầu tòa án tuyên hủy kết quả đấu giá với lý do quá trình đấu giá công ty đấu giá đã có nhiều vi phạm pháp luật.

Vì vậy, ngày 15/3/2019 Văn phòng Chính phủ gửi công văn yêu cầu Bộ Tư pháp báo cáo kết quả thanh tra vụ bán đấu giá. Ngày 29/3/2019 Bộ Tư pháp đã có báo cáo số 91/BC-BTP gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

Theo công văn của Bộ Tư pháp, đề nghị hủy kết quả đấu giá là không có căn cứ vì “Việc thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá của công ty đấu giá không có vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Hợp đồng chuyển nhượng đã được các bên ký kết, việc hủy hay tiếp tục thực hiện hợp đồng thuộc trách nhiệm của bên có tài sản đấu giá (Agribank)”. Và “sau khi Thanh tra Bộ Tư pháp ban hành kết luận thanh tra, không có cá nhân, tổ chức nào khiếu nại kết luận này”.

Ngày 14/5/2019 Văn phòng Chính phủ gửi công văn đến Bộ Tư pháp truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc kết quả thanh tra việc bán đấu giá tài sản dự án khu dân cư Hòa Lân, tỉnh Bình Dương như sau: “Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm đối với các nội dung kết luận thanh tra số 62/KL-TTr ngày 24 tháng 12 năm 2018 theo quy định của pháp luật; trả lời các nội dung đơn phản ánh, kiến nghị của công ty TNHH sản xuất thương mại Thiên Phú và Công ty cổ phần và phát triển địa ốc Kim Oanh liên quan đến kết luận thanh tra”.

Chưa dừng lại đó, ngày 14/2/2019, công ty Thiên Phú đã khởi kiện ra TAND quận 7, TP. HCM yêu cầu hủy kết quả đấu giá và hủy hợp đồng mua bán tài sản. Sau đó, công ty Thiên Phú tiếp tục có đơn khởi kiện bổ sung, đồng thời yêu cầu áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời và TAND quận 7 đã áp dụng biện pháp này đối với dự án KDC Hòa Lân. Vụ việc đã được TAND quận 7 đưa ra xét xử tuần trước nhưng sau một buổi sáng thì tạm dừng.

Phía Kim Oanh cho biết, tính đến thời điểm hiện tại đã đầu tư vào dự án hơn 1.600 tỷ đồng nhưng vẫn không thể triển khai được dự án KDC Hoà Lân mặc dù Bộ Tư pháp đã có kết luận thanh tra và khẳng định đề nghị huỷ kết quả đấu giá của công ty Thiên Phú là không có căn cứ, và Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm với kết luận này.