Trái phiếu doanh nghiệp 'ế ẩm' giữa tâm điểm dịch Covid-19

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 2 ghi nhận mức thấp kỷ lục cả về số lượng đăng ký lẫn khối lượng phát hành thành công.

Thống kê tình hình phát hành trái phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) trong tháng 2/2020 ghi nhận 90 đợt đăng ký chào bán với tổng giá trị 14.868 tỷ đồng. Trong đó, số đợt thành công là 71 đợt với tổng giá trị phát hành thực tế 6.853 tỷ đồng.

Số đợt đăng ký lẫn phát hành thực tế trong tháng 2 giảm mạnh so với tháng 1, dù tháng 1 trùng với thời điểm Tết. Lũy kế 2 tháng đầu năm 2020, có 39 doanh nghiệp phát hành trái phiếu với tổng giá trị trên 18.707 tỷ trên số đăng ký 37.102 tỷ đồng.

Tháng 2 cũng ghi nhận số lượng phát hành trái phiếu thất bại lớn, khi tổng giá trị phát hành thực tế chỉ bằng 46% tổng giá trị đăng ký.

Nhóm bất động sản tiếp tục dẫn đầu với giá trị phát hành 2.773 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng trên 40%. Trong đó, chỉ 2 doanh nghiệp đã chiếm phần lớn khối lượng phát hành là Đầu tư Phát triển Bất động sản TNR Holdings Việt Nam và Tập đoàn Sovico.

Đứng thứ 2 là nhóm công ty chứng khoán với giá trị phát hành 518 tỷ đồng, chiếm 7,57%, chủ yếu là đợt phát hành của công ty chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (500 tỷ đồng). Nhóm ngân hàng chỉ đứng thứ 3 về khối lượng phát hành với 340 tỷ đồng trong tháng 2, chiếm 4,97%.

Tình hình phát hành trái phiếu trong tháng 2 hạ nhiệt giữa tâm điểm dịch Covid-19. Đồng thời, một Nghị định mới đang được Bộ Tài chính xây dựng với nhiều quy định nhằm quản lý, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Nghị định mới bổ sung nhiều quy định chặt chẽ hơn về phạm vi phát hành trái phiếu, khối lượng cũng như tần suất phát hành trái phiếu, minh bạch công bố thông tin,… với mục tiêu lành mạnh hóa hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Chẳng hạn, Nghị định mới làm rõ phạm vi phát hành và giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Trái phiếu riêng lẻ chỉ được phát hành và giao dịch trong phạm vi 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trong suốt vòng đời của trái phiếu.. Qua đó, giảm bớt tình trạng doanh nghiệp chia nhỏ thành nhiều đợt phát hành và nhiều mã trái phiếu.

Nghị định bổ sung quy định về khối lượng trái phiếu được phát hành đảm bảo dư nợ trái phiếu phát hành riêng lẻ không vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính quý gần nhất cung cấp.

Trường hợp doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu thì lựa chọn kênh phát hành ra công chúng, với tiêu chuẩn, điều kiện cao hơn và công khai, minh bạch hơn.

Về tần suất phát hành, các đợt phát hành phải cách nhau tối thiểu 6 tháng và quy định trái phiếu phát hành trong mỗi đợt phải có cùng điều kiện, điều khoản.

Về lãi suất phát hành, dự thảo bổ sung quy định về trẫn lãi suất phát hành theo quy định tại điều 468 Luật Dân sự năm 2015 (không quá 20%/năm) và quy định chi phí trả lãi trái phiếu là chi phí lãi vay của doanh nghiệp khi xác định thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định pháp luật về thuế.

Dự thảo mới cũng yêu cầu doanh nghiệp minh bạch hơn trong hoạt động công bố thông tin. Thời gian công bố thông tin trước các đợt phát hành được rút từ tối thiểu 10 ngày làm việc xuống tối thiểu 3 ngày làm việc.