Tổng thống Mỹ Joe Biden ‘nín thở’ chờ kết quả bầu cử

Tên của Tổng thống Mỹ Joe Biden không nằm trong danh sách ứng viên đợt này, nhưng kết quả bầu cử bất kể thế nào cũng sẽ tạo ra những thay đổi sâu sắc đối với thời gian còn lại trong nhiệm kỳ của ông.

Sáng sớm 9/11, ông Biden theo dõi kết quả bầu cử tại các bang từ Nhà Trắng, gọi điện chúc mừng hơn 30 ứng viên của đảng Dân chủ và họp với các cố vấn để bàn về kết quả sắp tới.

Với bên ngoài, ông vẫn thể hiện lạc quan đến cuối cùng. Nhưng ở hậu trường, các cố vấn Nhà Trắng đang lên kế hoạch dự phòng cho khả năng đảng Cộng hòa kiểm soát được một hoặc cả hai viện trong Quốc hội – kịch bản mà ông Biden thừa nhận sẽ khiến cuộc sống của ông “khó khăn hơn”.

Kết quả cho đến nửa đêm 8/11 (giờ Mỹ) cho thấy hai đảng đang ganh đua quyết liệt, nhưng Nhà Trắng đến giờ có thể thở phào vì có thể tránh một thất bại hoàn toàn.

Dù kết quả ra sao, cuộc bầu cử lần này cũng sẽ tái định hình nhiệm kỳ của ông Biden sau 2 năm đầu với nhiều tham vọng, cũng như khiến Nhà Trắng phải sắp xếp lại các ưu tiên.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết ông Biden sẽ có bài phát biểu trước cả nước trong ngày 9/11 để nói về kết quả bầu cử, dù kết quả chính thức có thể phải chờ vài ngày nữa. Tuần trước, Tổng thống Biden kêu gọi người dân bình tĩnh chờ kiểm phiếu và tránh tham gia vào những thuyết âm mưu.

Trong 2 năm đầu tiên của nhiệm kỳ, ông Biden đề xuất các dự luật để đưa đất nước hồi phục sau đại dịch, xây dựng lại cơ sở hạ tầng, đối phó với biến đổi khí hậu và tăng cường khả năng cạnh tranh của Mỹ với Trung Quốc. Tất cả các dự luật đều được được thông qua với mức phiếu sít sao trong Quốc hội. Giờ đây, các trợ lý cho biết trọng tâm của ông sẽ chuyển sang bảo vệ những thành quả đã đạt được, triển khai các luật đã thông qua, củng cố quản trị trong môi trường khó khăn hơn và cải thiện vị thế của đảng để chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo.

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Biden rất thấp trong năm nay. Theo khảo sát của AP đối với 90.000 cử tri trên cả nước, cứ 10 người thì có 6 người không ủng hộ cách ông điều hành nền kinh tế. Đánh giá tổng thể nhiệm kỳ của ông cũng ở mức tương tự.

Nếu đảng Cộng hòa kiểm soát được Quốc hội, các đồng minh của ông Biden sẽ phải chuẩn bị cho những cuộc chiến để bảo vệ ngân sách hoạt động cho chính phủ và thực hiện nghĩa vụ tài chính, duy trì ủng hộ cho Ukraine và bảo vệ những chương trình mang tính dấu ấn của ông.

Chiến thắng của phe đảng Cộng hòa cũng sẽ trao cơ hội cho những ứng viên mà ông Biden gọi là “mối đe dọa đối với nền dân chủ”, sau khi họ từ chối công nhận kết quả bầu cử tổng thống năm 2020, từ đó dẫn đến nhiều thách thức mới trước thềm bầu cử tổng thống năm 2024.

Chính quyền Biden đã chuẩn bị trong nhiều tháng cho nguy cơ đảng Cộng hòa mở hàng loạt cuộc điều tra nếu họ kiểm soát được cả hai viện, chuẩn bị chiến lược truyền thông và pháp lý để đối phó với nguy cơ bị điều tra chiến dịch rút lui khỏi Afghanistan trong hỗn loạn hay các giao dịch làm ăn của con trai ông Biden.

Nếu đảng Cộng hòa chiến thắng, nhà sử học Julian Zelizer, công tác tại ĐH Princeton, cho rằng từ kinh nghiệm lịch sử, phe của ông Biden nên tập trung vào “sự cực đoan của đối thủ, từ đó lật ngược tình thế”.

Các cố vấn và trợ lý của Nhà Trắng đang để tâm đến khả năng đảng Cộng hòa điều tra hoặc thậm chí luận tội ông Biden. Dù cam kết sẽ hợp tác trong những vấn đề được coi là quyền giám sát chính đáng, nhưng họ sẵn sàng tấn công phe Cộng hòa nếu đối thủ làm quá, bằng cách chỉ trích đảng Cộng hòa chỉ chăm chăm điều tra mà không quan tâm đến những chuyện thiết thân với người dân.

Nhà lãnh đạo 79 tuổi từng nói đến ý định tái tranh cử. Ông có thể sớm phải đưa ra quyết định, có thể cho một cuộc tái đấu với cựu Tổng thống Donald Trump. Ông Trump cho biết sẽ đưa ra quyết định vào ngày 15/11.

Một dấu hiệu đáng ngại với ông Biden là có đến 2/3 người trả lời cuộc khảo sát của AP nghĩ rằng ông Biden không đủ sức khỏe. Hơn một nửa nói rằng ông không trung thực hoặc đáng tin, hoặc ông không đủ năng lực trí tuệ để phục vụ hiệu quả trên cương vị tổng thống.