Toàn cảnh ngành hàng không năm 2022: 'Kẻ khóc, người cười'

Sau hơn hai năm hỗn loạn bất ngờ bởi đại dịch Covid-19, nhu cầu giao thông hàng không tăng mạnh trong năm 2022. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào cũng gặt hái được “trái ngọt”.

Sau hai năm đại dịch, năm 2022, Việt Nam tiếp tục là một trong những nước có thị trường hàng không nội địa phục hồi nhanh hàng đầu thế giới. Thậm chí, Việt Nam còn đứng số một về mức hồi phục theo thống kê của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA) hồi giữa năm. Tuy nhiên, hoạt động của các hãng bay vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn.

'Càng bay càng lỗ'

Được xem là “ông lớn” của các hãng hàng không nhưng Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - CTCP (Vietnam Airlines, HoSE: HVN) lại có một năm kinh doanh không mấy khả quan. Theo đó, trong năm 2022, Vietnam Airlines ghi nhận 70.500 tỷ đồng, tăng gấp 2,5 lần so với cả năm 2021 và tương đương trên 70% mức trước dịch năm 2019.

Tuy nhiên, khoản doanh thu này vẫn chưa thể giúp hãng bù đắp được những chi phí tăng mạnh trong bối cảnh giá nhiên liệu bay, tỷ giá tăng mạnh năm ngoái khiến Vietnam Airlines ghi nhận khoản lỗ ròng 10.091 tỷ đồng, nâng tổng lỗ lũy kế lên gần 34.200 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu âm 10.200 tỷ đồng. Điều này khiến cổ phiếu của hãng hàng không quốc gia đứng trên bờ vực hủy niêm yết.

Tương tự, Công ty CP Hàng không VietJet (Vietjet Air, HoSE: VJC) dù ghi nhận doanh thu năm 2022 là gần 40.000 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với năm 2021 nhưng vẫn ghi nhận khoản lỗ 2.171 tỷ đồng, trong khi năm 2021 báo lãi 122 tỷ đồng. Đây cũng là năm đầu tiên Vietjet Air báo lỗ.

Vietjet Air cho biết ngành hàng không trong năm 2022 đã chịu ảnh hưởng do chi phí nhiên liệu bay với giá nhiên liệu bay bình quân ở mức 130 USD/thùng. Ngoài ra, công ty cho biết kết quả kinh doanh lỗ do Vietjet Air đã chuyển lợi nhuận trên 3.559 tỷ đồng về công ty mẹ để tăng cường đầu tư tài sản mua mới 1 tàu bay A321 NEO từ Airbus và 2 tàu bay A321 từ các đối tác cho thuê tàu bay (Lessor) và 3 động cơ.

Hãng bay ra đời sau Vietravel Airlines cũng không thể có lãi trong năm vừa qua với mức giá nhiên liệu trên. Đại diện Vietravel Airlines từng chia sẻ giai đoạn cao điểm hè 2022 dù tăng giá vé, hãng vẫn chưa thể bù đắp được tổng chi phí hoạt động.

Không nằm ngoài “xu thế”, Bamboo Airways mặc dù chưa công bố kết quả kinh doanh tuy nhiên hãng bay này đã ước tính lỗ hơn 3.500 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2022, cao hơn hẳn mức lỗ trên 2.200 tỷ đồng trong năm 2021. Trong khi đó, trung bình trong các năm trước dịch, Bamboo Airways cũng chỉ lãi khoảng 240-300 tỷ đồng/năm. Do đó, gần như một điều chắc chắn là hãng bay sẽ tiếp tục có thêm một năm báo lỗ đậm.

Nhóm dịch vụ phụ trợ hồi phục mạnh

Trái ngược với tình trạng khó khăn của các hãng bay, nhiều doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ phụ trợ hàng không bắt đầu lãi lớn trở lại nhờ lượng khách nội địa tăng gấp 3,7 lần năm 2021, lên 55 triệu lượt.

Đứng đầu về tốc độ tăng trưởng lợi nhuận là Công ty CP Dịch vụ Hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (Sasco, UPCoM: SAS). Theo đó, năm 2022, công ty ghi nhận doanh thu thuần 1.400 tỷ đồng, tăng 336% so với năm 2021; lợi nhuận sau thuế tăng gấp 70 lần năm trước đạt 210 tỷ đồng.

Với kết quả này, kết thúc năm tài chính 2022, Sasco đã hoàn thành 104% mục tiêu doanh thu và vượt 156% mục tiêu lợi nhuận cả năm. Theo giải trình của công ty , lợi nhuận trong năm 2022 tăng cao do hoạt động kinh doanh tại nhà ga Tân Sơn Nhất đã dần phục hồi, so với cùng kỳ năm trước sản lượng hành khách đi và đến tại nhà ga quốc nội và quốc tế đều tăng mạnh.

Ở vị trí thứ 2 là Công ty Phục vụ Mặt đất Sài Gòn (SAGS, HoSE: SGN) khi ghi nhận 995 tỷ đồng doanh thu, gấp đôi năm 2021; lãi ròng đạt 136 tỷ đồng, gấp 3,2 lần so với cùng kỳ.

Tương tự, theo số liệu của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam – CTCP (UPCoM: ACV), năm 2022, công ty ghi nhận doanh thu hơn 13.945 tỷ đồng, gấp 2,9 lần so với cùng kỳ; lãi sau thuế tăng gần gấp 9 lần so với năm 2021, đạt 7.127 tỷ đồng.

Với kết quả này, “ông lớn” trực tiếp khai thác vận hành 21 cảng hàng không trong cả nước đã vượt 34% mục tiêu doanh thu năm. Với lợi nhuận trước thuế 8.833 tỷ đồng, ACV cũng vượt 244% chỉ tiêu lợi nhuận năm.

Bên cạnh đó, Công ty CP Suất ăn Hàng không Nội Bà (UPCoM: NCS) cũng có một năm 2022 rực rỡ khi doanh thu bán hàng đạt gần 413 tỷ đồng, tăng 192% so với cùng kỳ, gia tăng chủ yếu từ doanh thu cung cấp suất ăn. Lợi nhuận sau thuế của NCS đạt 5,3 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước lỗ gần 77 tỷ đồng.

Nhiều đơn vị khác cũng đồng loạt báo lãi năm 2022 trong khi năm trước lỗ ròng như Công ty CP Dịch vụ Hàng không Taseco (HoSE: AST), Công ty CP Dịch vụ Hàng không Sân bay Đà Nẵng (HNX: MAS)…

Theo nhận định của các chuyên gia, sau hơn 2 năm hỗn loạn vì đại dịch Covid-19, nhu cầu giao thông hàng không đã tăng mạnh trong năm 2022, tạo đà cho hàng không phục hồi trong năm 2023 về mức trước đại dịch.

Tuy nhiên, sự phục hồi ở các doanh nghiệp hàng không trong các chuỗi cung ứng vẫn không đồng đều. Các hãng hàng không Việt Nam vẫn sẽ còn gặp nhiều khó khăn, vẫn phải phụ thuộc vào nguồn thu từ hoạt động tài chính, chưa có lãi từ lĩnh vực kinh doanh cốt lõi là vận tải hành khách, hàng hóa.