MỚI

Thiệp 24HMoney v2.0

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

Toàn cảnh căng thẳng leo thang từng ngày ở biên giới Ukraine

Căng thẳng đang gia tăng giữa Nga và phương Tây làm dấy lên nỗi lo về nguy cơ xảy ra xung đột quân sự liên quan đến Ukraine, quốc gia đang mong muốn gia nhập NATO bất chấp sự phản đối của Moscow.

Bản đồ về sự triển khai lực lượng Nga quanh Ukraine. Ảnh: The New York Times

Nga lên tiếng kêu gọi NATO không mở rộng hơn nữa về phía Đông. Trái lại, Mỹ thúc giục Nga tôn trọng chủ quyền của Ukraine và cam kết trả đũa nếu Moscow tiếp tục hành động bị xem là khiêu khích và gây hấn. Không dừng lại ở đó, Washington còn triển khai binh sĩ đến một số nước đồng minh NATO ở Đông Âu.

Dưới đây là bức tranh toàn cảnh về cuộc khủng hoảng nói trên:

Loạt ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy Nga lại gia tăng hiện diện quân sự gần biên giới Ukraine, làm gia tăng nỗi lo về một cuộc tấn công tiềm tàng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khi đó cáo buộc Nga đã huy động 100.000 binh sĩ, cùng với xe tăng và thiết bị quân sự hạng nặng tại khu vực biên giới giữa 2 nước. Lầu Năm Góc cũng tuyên bố đã nắm những thông tin về "hoạt động bất thường" và đang theo dõi sát sao tình hình trong khu vực.

Ngày 17-11, Bộ Quốc phòng Ukraine thông báo các lực lượng vũ trang nước này đã tổ chức các cuộc tập trận gần biên giới bán đảo Crimea, vốn được Nga sáp nhập, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở khu vực này.

Đến cuối tháng, Nga bác bỏ thông tin trên, đồng thời cáo buộc Ukraine tăng quân tại biên giới mình, cũng như yêu cầu có sự bảo đảm pháp lý rằng nước này sẽ không bao giờ gia nhập NATO.

Sau cuộc họp tại TP Liverpool - Anh, Bộ trưởng Ngoại giao các nước G7 (nhóm 7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới) cũng gửi thông điệp tương tự đến Nga, cảnh báo quốc gia này về hậu quả nặng nề nếu tấn công Ukraine. Bộ trưởng Ngoại giao các nước G7 còn hối thúc Moscow quay lại bàn đàm phán.

Khoảng 3.000 binh lính và 300 khí tài quân sự được triển khai trong đợt tập trận nêu trên, bao gồm xe tăng T-72B3 và xe chiến đấu bộ binh BMP-2, để tập luyện tấn công mục tiêu địch ở khoảng cách lên đến 1.200 m, di chuyển trong lúc địch tấn công và trinh sát…

Ngày 13-1: Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Zbigniew Rau cảnh báo nguy cơ chiến tranh khi đàm phán Nga-phương Tây liên quan đến căng thẳng Ukraine rơi vào bế tắc.

-Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko thông báo quân đội nước này sẽ tập trận chung với lực lượng của Nga vào tháng 2. Cuộc tập trận chung có tên United Resolve (tạm dịch: Quyết tâm của liên minh), sẽ diễn ra khi Nga cũng tập hợp lực lượng dọc theo biên giới phía Đông của Ukraine.

Theo kế hoạch, cuộc tập trận diễn ra tại phía Tây Belarus, gần biên giới với một số nước thành viên NATO như Ba Lan, Lithuania và sườn phía Nam giáp với Ukraine. Tập trận có nội dung giả định quân đội Belarus phải đối phó với lực lượng đến từ phía Tây.

Hạm đội Baltic Nga (RBF) thông báo 2 tàu chiến lớp Steregushchiy, gồm Soobrazitelnyy và Stoikiy, đã rời cảng Baltiysk để tham gia các cuộc tập trận hải quân quy mô lớn dự kiến diễn ra đến hết tháng 2.

Đây là một phần trong chuỗi tập trận quy mô lớn được Hải quân Nga tiến hành đến hết tháng 2. Hải quân Nga sẽ điều động hơn 140 tàu chiến và tàu hậu thuẫn, khoảng 60 máy bay và 10.000 binh sĩ cho đợt tập trận này.

Binh sĩ Ukraine đón hàng viện trợ quân sự của Mỹ đến sân bay ở ngoại ô thủ đô Kiev - Ukraine hôm 5-2. Ảnh: Reuters

Sau cuộc gặp, ông Putin cho biết sẵn sàng thỏa hiệp và sẽ xem xét các đề xuất do người đồng cấp Pháp Macron. Dù vậy, ông Putin vẫn quy trách nhiệm cho phương Tây vì căng thẳng gia tăng liên quan đến Ukraine. Trong khi đó, ông Macron cho biết đã đưa ra các đề xuất nhằm giải quyết nỗi lo của cả Nga và phương Tây. Chẳng hạn như hai bên cam kết sẽ không thực hiện thêm hành động quân sự, tiến hành đối thoại chiến lược mới và nỗ lực khôi phục tiến trình hòa bình liên quan đến xung đột giữa chính phủ Ukraine và lực lượng ly khai ở miền Đông nước này.

Theo tiết lộ của một quan chức Pháp, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hứa sẽ không triển khai thêm bất kỳ sáng kiến quân sự mới nào gần Ukraine trong thời điểm hiện tại, tránh các hành vi leo thang có thể làm gia tăng nguy cơ khủng hoảng. Cũng theo quan chức này, nhà lãnh đạo Nga đã đồng ý rằng các binh sĩ tham gia cuộc tập trận trên lãnh thổ Belarus gần biên giới Ukraine sẽ được rút về sau khi tập trận kết thúc.

Tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden đã tiếp Thủ tướng Đức Olaf Scholz trong bối cảnh hai nước này nỗ lực tìm kiếm "mặt trận thống nhất" trong việc đối phó kịch bản Nga "tấn công" Ukraine. Thủ tướng Scholz tuyên bố sau cuộc gặp ông Biden rằng Nga sẽ phải "trả cái giá rất đắt nếu tấn công Ukraine". Dù vậy, nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh đến nỗ lực ngoại giao đang và sắp diễn ra, trong đó có cuộc đàm phán 4 bên giữa Đức, Pháp, Ukraine và Nga.

Bất đồng về tuyến đường ống khí đốt Nord Stream 2 có thể đe dọa đến "mặt trận thống nhất" Mỹ - Đức. Tại cuộc họp báo chung với ông Scholz, Tổng thống Biden khẳng định sẽ "chấm dứt" tuyến đường ống vận chuyển khí đốt từ Nga đến Đức này nếu Moscow "xâm lược" Kiev. Trong khi đó, ông Scholz từ chối cam kết chấm dứt nó nếu Nga tấn công Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết 6 chiến hạm trên đang từ Địa Trung Hải hướng tới biển Đen để tham gia các cuộc tập trận hải quân "được lên kế hoạch trước". Hồi tháng 1, Nga thông báo lực lượng hải quân nước này sẽ tiến hành một loạt cuộc tập trận với sự góp mặt của tất cả hạm đội vào tháng 1 và tháng 2. Địa điểm tập trận từ Thái Bình Dương đến Đại Tây Dương.

Cùng ngày 8-2, Nga cũng xác nhận bắt đầu các cuộc tập trận hải quân ở khu vực phía Nam.

Các hình ảnh vệ tinh chụp trong hai ngày 9 và 10-2 và do Công ty Maxar Technologies (Mỹ) công bố cho thấy hoạt động triển khai quân sự mới của Nga tại bán đảo Crimea, phía Tây nước Nga và Belarus.

Tại Crimea, Maxar Technologies cho biết Nga điều động binh sĩ và thiết bị mới ở sân bay Oktyabrskoye, phía Bắc TP Simferopol, bao gồm 550 chiếc lều và hàng trăm phương tiện quân sự. Binh sĩ và thiết bị mới cũng được triển khai gần Novoozernoye của Crimea.

Tại Belarus, Nga điều động binh sĩ, xe quân sự và máy bay trực thăng mới tại sân bay Zyabrovka gần Gomel, cách biên giới Ukraine chưa đầy 25 km. Chiến đấu cơ Nga tiến hành các cuộc tuần tra và hệ thống phòng không S-400 được triển khai gần biên giới Ukraine. Ngoài ra, Nga còn triển khai quân sự lớn tại khu vực huấn luyện Kursk, phía Tây nước Nga, cách biên giới Ukraine khoảng 110 km về phía Đông, theo Maxar Technologies.

Tổng thống Putin muốn Mỹ "nếm thuốc đắng"?

Bà Fiona Hill, thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia thời Tổng thống Donald Trump, vừa có bài viết trên tờ The New York Times, theo đó nhận định Tổng thống Nga Vladimir Putin lâu nay vẫn xem nỗ lực đưa Ukraine và Georgia đến gần NATO hơn là bước đi khiêu khích, có thể dẫn đến hành động quân sự phủ đầu từ Moscow.

Không lâu trước khi Hội nghị Thượng đỉnh NATO diễn ra ở Romania hồi tháng 4-2008, NATO thông báo Ukraine và Georgia cuối cùng sẽ gia nhập liên minh này. Ông Putin lập tức có phản ứng mạnh khi gặp Tổng thống George W. Bush tại hội nghị.

4 tháng sau đó, Nga "tấn công" Georgia và Kiev đã nhận được thông điệp mạnh mẽ này từ Moscow. Vài năm sau, Ukraine trì hoãn ý định gia nhập NATO. Dù vậy, đến năm 2014, Ukraine muốn ký thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu vì cho rằng đây là hướng đi an toàn hơn để đến gần phương Tây. Theo tác giả, Moscow khi đó tiếp tục ra tay: Cáo buộc Kiev tìm kiếm cửa sau để gia nhập NATO, sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine...

Phản ứng im lặng của phương Tây đối với hai sự kiện 2008 và 2014 nói trên thúc đẩy ông Putin theo đuổi mục tiêu lớn hơn. Lần này, nhà lãnh đạo Nga còn muốn "trục xuất" Mỹ khỏi châu Âu.

Tác giả Fiona Hill nhận định việc ông Putin lựa chọn hành động gì và vào lúc nào đều có mục đích. Tháng 12-2021 đánh dấu 30 năm sự kiện Liên Xô tan rã, thời điểm Nga mất vị thế thống trị ở châu Âu. Vì thế, ông Putin muốn cho Mỹ "nếm vị đắng của viên thuốc mà Nga phải uống trong thập niên 1990".