Tiền tiêu không hết, 10 bộ ngành, 45 địa phương xin trả lại chục nghìn tỷ đồng

Năm 2020, 10 bộ, cơ quan trung ương và 45 địa phương đề xuất trả lại kế hoạch đầu tư vốn nước ngoài nguồn ngân sách trung ương để điều chỉnh cho các đơn vị khác.

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội kết quả điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương (NSTƯ) năm 2020 giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Theo đó, năm 2020, thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, 5 bộ, cơ quan trung ương và 5 địa phương căn cứ vào tình hình thực tế giải ngân của dự án đã có văn bản đề xuất trả lại kế hoạch đầu tư vốn NSTƯ năm 2020 để điều chỉnh cho các đơn vị khác với tổng số tiền hơn 576 tỷ đồng.

Cụ thể, số vốn được các đơn vị trả lại là: Bộ Kế hoạch và Đầu tư hơn 365 tỷ đồng, Văn phòng Trung ương Đảng 52 tỷ đồng, Ủy ban Dân tộc 50,25 tỷ đồng, Văn phòng Chính phủ 10 tỷ đồng và Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp 1,6 tỷ đồng.

Năm địa phương trả lại vốn là: TP.HCM hơn 35,9 tỷ đồng, Cần Thơ hơn 27,8 tỷ đồng, Bình Dương 14,145 tỷ đồng, Nghệ An 10,552 tỷ đồng và Gia Lai hơn 9,4 tỷ đồng.

Riêng tỉnh Nghệ An, đến 30/9/2020, tỉnh chưa phân bổ chi tiết hơn 10,5 tỷ đồng vốn thực hiện Quyết định số 2086/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nên theo quy định số vốn này sẽ thu hồi về NSTƯ để điều chỉnh cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khác.

Số tiền hơn 576 tỷ đồng nói trên đã được điều chỉnh tăng kế hoạch đầu tư vốn NSTƯ năm 2020 cho 16 địa phương, gồm: Cao Bằng 20 tỷ đồng, Phú Thọ 30 tỷ đồng, Điện Biên 30 tỷ đồng, Nghệ An 115 tỷ đồng, Hà Tĩnh 46,6 tỷ đồng, Quảng Bình 30 tỷ đồng, Quảng Trị 29,994 tỷ đồng, Quảng Nam 25 tỷ đồng, Thừa Thiên - Huế 50 tỷ đồng, Phú Yên 30 tỷ đồng, Gia Lai 38,257 tỷ đồng, Bến Tre 30 tỷ đồng, An Giang 30 tỷ đồng, Bình Phước 40 tỷ đồng, Tiền Giang 12 tỷ đồng, Cà Mau 20 tỷ đồng.

Ngoài ra, báo cáo của Chính phủ cho thấy: Số vốn nước ngoài nguồn NSTƯ đã được Thủ tướng cho phép điều chỉnh giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là hơn 15.100 tỷ đồng của 10 bộ, cơ quan trung ương và 45 địa phương.

Các Bộ, cơ quan trả lại vốn gồm: Kế hoạch và Đầu tư, NN-PTNT, Giáo dục và Đào tạo, Tài nguyên và Môi trường, Y tế, VH-TT&DL, Công Thương, Quốc phòng và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, Ban Quản lý Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Các địa phương trả lại vốn là Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang, Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, TP. Hà Nội, TP. Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thái Bình, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, TP. Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, Cà Mau.

Tất cả các bộ, cơ quan trung ương và địa phương nêu trên đã chủ động có văn bản đề xuất trả lại kế hoạch đầu tư vốn nước ngoài NSTƯ năm 2020 để điều chỉnh cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khác có nhu cầu bổ sung vốn.

Theo đánh giá của Chính phủ, việc các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đề nghị giảm kế hoạch đầu tư vốn nước ngoài nguồn NSTƯ năm 2020 khá lớn do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Về khách quan, các dự án sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài chịu tác động của đại dịch Covid-19 nặng nề hơn so với các dự án trong nước do hầu hết các hoạt động đều gắn với yếu tố nước ngoài từ khâu nhập máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu nước ngoài, tư vấn giám sát, thống nhất với nhà tài trợ đối với từng hoạt động và kế hoạch của dự án...

Tuy nhiên, Chính phủ đánh giá nguyên nhân chủ quan chủ yếu do Công tác lập kế hoạch vốn ODA chưa sát với nhu cầu thực tế, dự án có nhu cầu bổ sung vốn giải ngân không được bố trí vốn kịp thời hoặc bố trí thiếu, vốn đối ứng không được bố trí đủ; Tính sẵn sàng trong chuẩn bị dự án chưa tốt; Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng dự án ODA còn gặp khó khăn, vướng mắc do phải thực hiện hài hòa giữa thủ tục trong nước và chính sách của nhà tài trợ...