Tiến độ các dự án giao thông trọng điểm

Tính đến ngày 30/11/2023, theo Bộ tài chính, tổng số giải ngân của 9 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông là 86.288 tỷ đồng (đạt 68,5% kế hoạch, số tiền giải ngân trong tháng 11/2023 gần 26,5 nghìn tỷ đồng), tỷ lệ giải ngân của các dự án này cao hơn so với toàn quốc tính cùng thời điểm (56,98% kế hoạch).

I) Một số dự án giao thông trọng điểm có tiến độ giải ngân tốt

✅ Vành đai 4 (Hà Nội) đạt 64,3% kế hoạch ở nhóm thành phần bồi thường, hỗ trợ tái định cư, nhóm dự án xây dựng đường song hành chậm hơn đạt 53,4% KH.

✅ Vành đai 3 (TP.HCM) đạt 67,5% kế hoạch ở nhóm thành phần bồi thường, hỗ trợ tái định cư tuy nhiên tiến độ xây dựng chung khá chậm mới chỉ đạt 23,6% KH, riêng khu vực Đồng Nai vẫn chưa thực hiện thi công gói thầu nào.

✅ Cao tốc Bắc-Nam phía Đông 2017-2020 giải ngân được 10.792 tỷ đồng, hoàn thành 67% kế hoạch tập trung đoạn: Nha Trang-Cam Lâm, Cam Lâm-Vĩnh Hảo, Nghi Sơn-Diễn Châu, Diễn Châu-Bãi Vọt

✅ Cao tốc Bắc- Nam phía Đông 2021-2025 với tỷ lệ hoàn thành chung 70% KH, các đoạn trọng yếu có tiến độ đẩy nhanh như: Bãi Vọt- Hàm Nghi, Vũng Áng- Bùng, Quảng Ngãi- Hoài Nhơn, Cần Thơ- Hậu Giang và Hậu Giang- Cà Mau.

II) Các khó khăn vướng mắt ở thời điểm hiện tại

✅ Về công tác phân bổ nguồn: Một số dự án có đa dạng nguồn vốn (đầu tư công, phục hồi kinh tế-xã hội, vừa thuộc ngân sách trung ương và địa phương) dẫn tới thời gian phân bổ vốn kéo dài. Trong quá trình thực hiện cũng chậm điều chỉnh kế hoạch, tổng mức đầu tư dẫn tới tỷ lệ giải ngân thấp ví dụ như cao tốc Châu Đốc- Cần Thơ- Sóc Trăng

✅ Công tác giải phóng mặt bằng: vướng mắc chủ yếu ở phần đất ở, xác định nguồn gốc đất, chưa sắp xếp tái định cư, tính toán giá đền bù…

✅ Thiếu nguyên vật liệu (cát, đá, đất đắp): đặc biệt ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, quá trình phê duyệt gia hạn, cấp mới cũng kéo dài gây ảnh hưởng tiến độ chung

✅ Thủ tục chồng chéo, mâu thuẫn về cơ chế chính sách vẫn đang tiếp tục được rà soát, sửa đổi

III) Đánh giá chung về các dự án giao thông hiện nay

✅ Xét trên góc độ vĩ mô: Theo Bộ Giao thông vận tải (GTVT), năm 2023 toàn ngành đã phấn đấu hoàn thành thêm 475 km đường bộ cao tốc (17 dự án), nâng tổng số km đường bộ cao tốc trên cả nước đạt 1.892 km và phấn đấu năm 2024, sẽ đưa vào khai thác 129 km của dự án cao tốc Bắc Nam 2017-2020 đoạn Diễn Châu- Bãi Vọt, Cam Lâm- Vĩnh Hảo, nâng tổng số lên 2.021 km. Chúng tôi đánh giá rằng, tính kết nối vùng và sự lan tỏa tích cực của việc đầu tư công sẽ ngày càng lớn và trong giai đoạn 3-5 năm tiếp theo sẽ hỗ trợ cắt giảm đáng kể chi phí logistic và gia tăng sức mạnh cho chuỗi cung ứng của Việt Nam.

✅ Xét trên góc độ đầu tư: Xét trong giai đoạn 2010-2023, chúng tôi nhận thấy 3 điểm chú ý như sau:

(1) Khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, Chính phủ sẽ thúc đẩy đầu tư công

(2) Các cổ phiếu được hưởng lợi (nhóm xây dựng, khai thác đá, VLXD khác) đã trải qua 2 chu kỳ tăng giá mạnh vào năm 2016 và 2021, trong đó, thông thường các chu kỳ tăng giá kéo dài 2 năm và chu kỳ giảm là 1 năm

(3) Chỉ số ngành có tương quan thuận với LNST nhưng ở chu kỳ tăng gần đây tính từ đầu năm 2023, thì chỉ số có phản ứng sớm hơn với mặc dù LNST trong 9T2023 vẫn giảm mạnh, nguyên nhân là do các số liệu giải ngân ĐTC vẫn đang thể hiện sự tích cực.