Thu ngân sách tăng, riêng thu từ nhà đất giảm mạnh

Trong 2 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách nhà nước đạt 362.000 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều khoản thu tăng mạnh như thu từ doanh nghiệp nhà nước, thu từ xổ số. Riêng khoản thu từ nhà đất giảm mạnh.

Ngày 3/3, Bộ Tài chính công bố thông tin về tình hình thu ngân sách 2 tháng đầu năm 2023. Theo đó, tổng thu ngân sách đạt 362,3 nghìn tỷ đồng, bằng 22,4% dự toán, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm 2022. Các khoản thu, sắc thuế có tiến độ thu đạt khá so với dự toán nhờ thu khoản phát sinh quý IV/2022 (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân) theo chế độ thực hiện kê khai nộp ngân sách trong quý I/2023.

Tiêu biểu như thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 25,8% dự toán, thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 24,3% dự toán, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 26,1% dự toán, thuế thu nhập cá nhân đạt 23% dự toán; thu từ hoạt động xổ số kiến thiết đạt 24,3% dự toán…

Riêng khoản thu về nhà, đất chỉ đạt 10,4% dự toán và chỉ bằng 46,1% so với cùng kỳ năm 2021. Nguyên nhân của sự sụt giảm khoản thu nhà đất xuất phát từ sự trầm lắng của thị trường bất động sản.

Trước đó, năm 2022, khoản thu từ nhà đất tăng tới 154,5% so với năm 2021. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, giai đoạn 2013-2020, số thu từ đất đai (chuyển nhượng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất) trung bình khoảng gần 160.000 tỷ đồng/năm, chiếm khoảng hơn 15% tổng thu ngân sách nhà nước.

Tại hội nghị lấy ý kiến về vấn đề tài chính đất đai trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi vừa diễn ra, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long chỉ ra bất cập hiện nay là định giá đất không sát với giá thị trường. Để đáp ứng yêu cầu tăng cường năng lực quản lý nhà nước về đất đai, đặc biệt giá đất góp phần bình ổn thị trường đất đai, bất động sản, khai thác tốt nguồn thu từ đất, sử dụng đất đai tiết kiệm hiệu quả; cơ quan chức năng cần phải nghiên cứu giải pháp nhằm định giá đất phù hợp với giá trị thị trường.

Năm 2021 và 2022, khoản thu từ thuế chuyển nhượng bất động sản tăng mạnh nhờ việc Bộ Tài chính quyết liệt giải pháp chặn tình trạng mua bán nhà đất 2 giá (giá kê khai nộp thuế thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế). Ngoài yêu cầu kê khai lại giá thực tế, ngành thuế còn chuyển sang cơ quan công an những hồ sơ có dấu hiệu kê khai sai giá, tiềm ẩn trốn thuế.