Thị trường cổ phiếu niêm yết trên HNX: Tăng quy mô, nâng chất lượng

Trải qua 15 năm hoạt động, cùng với sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, đến nay, thị trường cổ phiếu niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) tiếp tục tăng về quy mô, nâng cao về chất lượng.

Thị trường giao dịch thứ cấp cổ phiếu được HNX khai trương với 6 cổ phiếu niêm yết đầu tiên, giao dịch 3 phiên 1 tuần theo phương thức thỏa thuận. Để đưa được 6 doanh nghiệp này lên sàn, các cán bộ của HNX đã phải đến tận từng doanh nghiệp thuyết phục và đề xuất Bộ Tài chính cho phép doanh nghiệp được hưởng chính sách miễn giảm thuế trong thời gian đầu sau khi niêm yết để tạo động lực cho doanh nghiệp lên sàn.

Chỉ 5 năm sau đó, cùng với nền kinh tế khởi sắc cùng với chủ trương thúc đẩy cổ phần hoá DNNN mạnh mẽ, số doanh nghiệp niêm yết tại HNX đã đạt tới con số 367 doanh nghiệp. Từ đó đến nay mỗi năm, thị trường niêm yết HNX đều đón nhận từ 10-30 công ty niêm yết mới.

Quy mô vốn hoá trên thị trường này nhìn chung tăng trưởng đều qua các năm, đến nay đã đạt 192 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 100 lần so với thời điểm cuối năm 2005. Thanh khoản thị trường niêm yết HNX mặc dù biến động nhiều song vẫn có ở xu thế tăng.

Ngoài sự phát triển về quy mô thị trường, sự thay đổi về cơ chế, phương thức giao dịch (áp dụng cơ chế khớp lệnh liên tục, kéo dài thời gian giao dịch trong phiên, bổ sung cơ chế khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa, đóng cửa…) cũng đã thúc đẩy thanh khoản trên thị trường cổ phiếu. Giá trị giao dịch có phiến đã đạt mức kỷ lục với có giá trị lên tới hơn 1.000 tỷ đồng.

Tính trong 15 năm, các công ty niêm yết tại HNX đã huy động qua HNX hơn 109.677 tỷ đồng vốn cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh, tạo của cải vật chất cho xã hội thông qua hoạt động phát hành cổ phiếu trên TTCK.

Theo các chuyên gia kinh tế, con số này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp phụ thuộc vào vốn vay của ngân hàng và nhất là ở các giai đoạn mặt bằng lãi suất ngân hàng rất cao, khó tiếp cận vốn vay. Nhiều doanh nghiệp đã tăng quy mô gấp nhiều lần sau khi niêm yết, có những doanh nghiệp tăng quy mô hơn chục lần thông qua các đợt phát hành trên HNX.

Để xây dựng và phát triển thị trường, HNX đã chú trọng đầu tư vào hệ thống công nghệ giao dịch để có thể nâng cao năng lực xử lý lệnh, đón đầu các xu hướng giao dịch của thị trường.

Hệ thống giao dịch phiên bản Core I5 do HNX phát triển đã sở hữu các tiêu chuẩn kỹ thuật tiên tiến, hiện đại tương tự như hệ thống của Sở GDCK Tokyo, Sở GDCK New York.

Hệ thống công bố thông tin doanh nghiệp (CIMS) do HNX khởi xướng và triển khai đã giúp 97% doanh nghiệp niêm yết tại HNX chủ động công bố thông tin, rút ngắn thời gian, giảm thiểu sai sót và chi phí công bố thông tin.

Trong nhiều năm qua, HNX còn triển khai một loạt các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp niêm yết hướng tới mục tiêu nâng chất lượng quản trị công ty và tăng minh bạch trong công bố thông tin. Từ hơn 10 năm qua, HNX đã tổ chức các hoạt động thúc đẩy quản trị công ty của doanh nghiệp niêm yết, nâng cao ý thức minh bạch hóa thông tin của doanh nghiệp, hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thông tin của doanh nghiệp.

Định kỳ hàng năm, HNX đều tổ chức các hội thảo về quản trị công ty, tổ chức đoàn doanh nghiệp niêm yết đi học tập kinh nghiệm về quản trị công ty tại nước ngoài, phát hành sổ tay hướng dẫn công bố thông tin cho các doanh nghiệp niêm yết và vinh danh các doanh nghiệp có tiến bộ trong quản trị công ty và minh bạch.

Đặc biệt, từ năm 2013, chương trình Chấm điểm công bố thông tin và minh bạch dành cho các doanh nghiệp niêm yết HNX đã được HNX triển khai hàng năm. Nhờ đó, hoạt động công bố thông tin của doanh nghiệp đã có những chuyển biến tích cực. Doanh nghiệp từ chỗ công bố thông tin theo nghĩa vụ nay đã có những doanh nghiệp tự nguyện công bố thông tin minh bạch, công bố thông tin nhiều hơn theo nghĩa vụ yêu cầu.

Trong thời gian tới, HNX đặt mục tiêu tiếp tục phát triển thị trường cổ phiếu nhằm đưa thị trường này trở thành kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế, hướng đến mục tiêu quy mô thị trường cổ phiếu của HNX đạt mức 30% GDP năm 2020, số lượng công ty niêm yết và đăng kí giao dịch đến năm 2020 tăng 20% so với năm 2018. Cùng với đó, HNX cũng nghiên cứu xây dựng thị trường vốn cổ phần dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, start-ups, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, sẵn sàng triển khai khi các điều kiện cho ra đời thị trường này chín muồi…