Thép cán nóng siêu rẻ của Trung Quốc lấn át thép Việt

Theo dữ liệu từ Hải quan, tháng 4/2024, lượng thép cán nóng (HRC) nhập khẩu vào Việt Nam tiếp tục leo cao, đạt mức 890.000 tấn, gấp 1,5 lần lượng sản xuất nội địa. Trong đó, thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 71%.

Lũy kế 4 tháng đầu năm 2024, tổng lượng thép cán nóng nhập khẩu về Việt Nam là 3,93 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ 2023 và bằng 159% lượng sản xuất của toàn ngành sản xuất HRC trong nước. Trong đó, lượng nhập từ Trung Quốc chiếm 73% với 2,9 triệu tấn, gấp hơn 2 lần cùng kỳ 2023.

Cùng là loại hàng thép cán nóng nhưng trong thời gian qua, Trung Quốc luôn bán rẻ hơn nhiều các quốc gia khác để xuất khẩu ồ ạt sang Việt Nam. Cụ thể, giá nhập khẩu HRC từ Trung Quốc 4 tháng đầu năm luôn thấp hơn giá bình quân các thị trường khác từ 32-59 USD/tấn. Nếu so sánh riêng với thép HRC nhập từ Hàn Quốc, thép cán nóng từ Trung Quốc thấp hơn đến 123USD/tấn.

Doanh nghiệp thép Trung Quốc có dấu hiệu không lành mạnh rõ ràng, bán dưới giá thành do nước này đang đối mặt với khủng hoảng thừa. Dự kiến đà tăng hàng nhập khẩu trong năm 2024 tiếp tục gia tăng mạnh mẽ. Đây là điều bất thường, cơ quan chức năng cần có biện pháp để bảo vệ sản xuất trong nước.

Mới đây, Mỹ đã công bố tăng thuế xe điện Trung Quốc lên hơn 100%, với lý do ngăn chặn hàng giá rẻ tràn ngập nước Mỹ. Cụ thể, thuế suất với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tăng lên 102,5% trong năm nay, từ mức 27,5%. Một số mặt hàng Trung Quốc khác cũng bị tăng thuế xuất khẩu sang Mỹ đợt này, gồm tấm pin năng lượng mặt trời, thép, nhôm và thiết bị y tế.

Trong động thái liên quan, theo Worldsteel, ngày 16/5, Ủy ban Châu Âu (EC) bắt đầu điều tra áp thuế thuế chống bán phá giá (AD) đối với thép cuộn nhập khẩu từ Trung Quốc nếu phát hiện hàng nhập khẩu đó đang bị bán phá giá và gây thiệt hại cho ngành công nghiệp địa phương. Theo thông báo của EU, các biện pháp tạm thời có thể được áp dụng không muộn hơn 7 tháng kể từ ngày 16/5. EU sẽ sử dụng khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 1 năm 2020 để xem xét các xu hướng liên quan đến việc đánh giá thiệt hại.

Theo Eurofer, “ngành công nghiệp thép EU đã mất 1/4 khối lượng bán hàng từ năm 2021 đến năm 2023, trong khi thị phần tiêu dùng của EU do hàng nhập khẩu của Trung Quốc chiếm giữ đã tăng hơn gấp đôi trong cùng kỳ”. Cuộc điều tra sẽ kết thúc trong vòng một năm nhưng không quá 14 tháng.

Thái Lan cũng đang điều tra, xem xét mở rộng các biện pháp chống bán phá giá mới với thép cán nóng TQ do thép nhập khẩu giá rẻ tràn ngập khiến doanh nghiệp thép xứ sở chùa Vàng chỉ sản xuất được 30% công suất, thấp hơn mức trung bình 58% của Đông Nam Á. Ông Wirote Rotewatanachai, Chủ tịch Viện Sắt thép Thái Lan nói với tờ Nikkei, việc để ngành thép Thái Lan thu hẹp sẽ là một vấn đề đối với an ninh quốc gia. Ông Wirote cho rằng cần bảo vệ ngành công nghiệp địa phương trong trường hợp xảy ra các vấn đề như gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt là hiện nay đang có nhiều xung đột địa chính trị.