Thanh tra dự án sân golf Phan Thiết thành khu đô thị: Có hay không nguy cơ thiệt hại ngân sách nhà nước?

UBND tỉnh Bình Thuận đã quy định sau khi nghiệm thu quyết toán nếu chi phí đầu tư thấp hơn 1.693 tỷ đồng, nhà đầu tư nộp bổ sung vào ngân sách phần chênh lệch, nếu phát sinh tăng nhà đầu tư tự chịu.

Đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch đã được sự đồng ý của Thủ tướng

Thanh tra Chính phủ mới đây đã có báo cáo Kết quả kiểm tra xác minh nội dung kiến nghị, phản ánh của công dân liên quan đến việc chuyển đổi sân golf Phan Thiết sang khu đô thị.

Trước đó, ông Đinh Trung, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận đã có đơn phản ánh, kiến nghị về việc chuyển đổi công năng của sân golf Phan Thiết sang khu đô thị du lịch biển Phan Thiết.

Ông Trung cho rằng, việc chuyển đổi này có biểu hiện sai trái, tiêu cực “lợi ích nhóm” câu kết với doanh nghiệp biến đất công thành đất tư nhân không đúng với quy hoạch sử dụng đất của Chính phủ và các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020; không thu hồi khu đất sân golf Phan Thiết để đấu giá quyền sử dụng đất là trái quy định với quy định của pháp luật về đất đai; không bố trí 20% quỹ đất ở của dự án để xây dựng nhà ở xã hội trong phạm vi dự án là chưa đúng quy định của pháp luật về nhà ở xã hội, việc xác định giá đất để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất không sát giá thị trường gây thiệt hại ngân sách nhà nước.

Do đó, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành kiểm tra, làm rõ các nội dung phản ánh, kiến nghị nêu trên.

Kết quả, về quy hoạch sân golf Phan Thiết theo quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020. Theo đề nghị của chủ đầu tư, ngày 23/5/2014 UBND tỉnh Bình Thuận có Tờ trình 1741 trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị đưa sân Golf Phan Thiết ra khỏi Quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 1946 và cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất sân golf sang xây dựng khu đô thị. Tiếp đó, ngày 28/10/2014 Thủ tướng có văn bản 2117 về việc điều chỉnh sân golf Phan Thiết, đồng ý đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi Quy hoạch sân Golf Việt Nam đến năm 2020.

Sau đó UBND tỉnh Bình Thuận thực hiện các thủ tục điều chỉnh quy hoạch xây dựng chung và kế hoạch sử dụng đất của thành phố Phan Thiết.

“Như vậy, việc đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi Quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý”, báo cáo của Thanh tra Chính phủ nêu.

Về sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, báo cáo cho biết, toàn bộ diện tích của dự án đã được cập nhật vào điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ cuối (2016-2020) của tỉnh Bình Thuận, việc UBND tỉnh Bình Thuận cho phép chuyển đổi sân golf Phan Thiết thành khu đô thị là phù hợp với các quy định của pháp luật về đất đai.

Về nội dung kiến nghị “Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết do Hội đồng nhân dân Tỉnh quyết định nhưng UBND tỉnh không thu hồi đất sân golf khi chuyển mục đích sử dụng đất sang dự án khu đô thị mới là trái với điểm d khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai 2013, kết quả xác minh cho thấy CTCP Rạng Đông nhận chuyển nhượng vốn điều lệ từ Công ty Regent International Overseas Corp và Công ty Golf và Câu lạc bộ Golf Phan Thiết, Công ty Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết là tổ chức kinh tế sử dụng đất trực tiếp, khi có nhu cầu và nếu phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được duyệt thì được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.

“Do vậy, sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020, điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng chung và kế hoạch sử dụng đất năm 2015 của thành phố Phan Thiết, UBND tỉnh Bình Thuận cho phép Công ty Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết chuyển từ mục đích đất thể dụng thể thao sang mục đích đất ở đô thị (không phải làm thủ tục thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất) là phù hợp với điểm e khoản 1 và khoản 2 Điều 57 Luật Đất đai 2013.

Hoán đổi 8,7 ha quỹ đất không phù hợp quy định nhưng đã được Bộ Xây dựng cho phép

Về nội dung phán ánh UBND tỉnh Bình Thuận không yêu cầu chủ đầu tư bối trí 20% quỹ đất ở của dự án để xây dựng nhà ở xã hội trong phạm vi dự án là chưa đúng quy định của pháp luật về nhà ở xã hội”, kết quả xác minh cho thấy, quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội của dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết phải bố trí trong phạm vi dự án; việc Chủ đầu tư lập, Sở Xây dựng thẩm định và UBND tỉnh Bình Thuận phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 không bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội trong phạm vi dự án là chưa thực hiện đúng quy định tại Nghị định số 188.

UBND tỉnh Bình Thuận đã bố trí 2 khu đất khác có tổng diện tích 8,57 ha có quy mô tương đương 20% diện tích đất ở của Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết để xây dựng nhà ở xã hội. Đồng thời, vận dụng Khoản 2, điều 5 Nghị định 100 của Chính phủ để cho phép Công ty TNHH Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết nộp khoản tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. Việc làm này của UBND tỉnh Bình Thuận là chưa phù hợp với quy định của pháp luật bởi lẽ theo quy định tại Nghị định 100 thì việc nộp tiền quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội chỉ áp dụng đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị có quy mô dưới 10 ha.

Tuy nhiên, trước khi thực hiện việc hoán đổi quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội tại dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, UBND tỉnh Bình Thuận đã xin ý kiến của Bộ Xây dựng và đã được Bộ Xây dựng cho hướng dẫn.

Do đó, báo cáo của Thanh tra Chính phủ kết luận: việc UBND tỉnh Bình Thuận hoán đổi 8,7 ha quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tuy không phù hợp với quy định của pháp luật nhưng đã được Bộ Xây dựng, cơ quan hướng dẫn chuyên ngành cho phép là phù hợp.

Có hay không “nguy cơ thiệt hại ngân sách”?

Về nội dung kiến nghị UBND tỉnh Bình Thuận xác định giá đất để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất không sát thị trường, có nguy cơ gây thiệt hại ngân sách nhà nước, báo cáo của Thanh tra Chính phủ cho biết, UBND tỉnh Bình Thuận đã “thận trọng” quy định “sau khi nghiệm thu quyết toán công trình nếu chi phí đầu tư thấp hơn 1.693 tỷ đồng, nhà đầu tư có trách nhiệm nộp bổ sung vào ngân sách nhà nước phần chênh lệch. Nếu phát sinh tăng trong chi phí dự phòng nhà đầu tư tự chịu”. “Vì vậy, phản ánh cho rằng việc xác định nghĩa vụ tài chính cho dự án này “có nguy cơ thiệt hại ngân sách nhà nước” là có cơ sở một phần.

Lý do được đưa ra là vì dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết được chủ đầu tư phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật ngày 22/2/2015, trong đó xác định nguồn vốn tự có của doanh nghiệp, huy động và vốn vay thương mại. Tại thời điểm này, Luật Xây dựng năm 2014 đã có hiệu lực thi hành nhưng chưa có văn bản hướng dẫn nên các dự án đầu tư xây dựng thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng (tại văn bản số 3482/BXD-HĐXD ngày 30/12/2014).

Theo đó, Tổng Thanh tra Chính phủ báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát lại thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công và công tác nghiệm thụ hoàn thành thi công xây dựng công trình của dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết; rà soát kiểm tra tổng chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng được kiểm toán so với chi phí đầu tư xây dựng được thẩm tra, trường hợp thấp hơn chi phí đầu tư xây dựng trong phương án giá đất (1.693.637.072.523 đồng) thì tham mưu việc thu bổ sung tiền sử dụng đất nộp vào ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, đôn đốc, hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ hoàn thành công trình theo quy định pháp luật do hạ tầng cơ bản đã hoàn chỉnh, đang thực hiện việc hoàn công, quyết toán.

Tiếp tục tổ chức chuyển đổi 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tại dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước tại Báo cáo kiểm toán kèm theo văn bản số 23. Kiểm điểm đối với các tổ chức, cá nhân để xảy ra các hạn chế, thiếu xót.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng rút kinh nghiệm trong việc hướng dẫn nghiệp vụ cho các địa phương bảo đảm đúng tinh thần của luật chuyên ngành.