Thanh tra Chính phủ chỉ ra sai phạm tại các dự án BT sử dụng quỹ đất sân bay Nha Trang

Chiều 30/6, Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật liên quan đến các dự án BT sử dụng quỹ đất thanh toán tại sân bay Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Kết luận thanh tra cho thấy việc tổ chức thực hiện của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Khánh Hòa còn để xảy ra nhiều hạn chế, thiếu sót, vi phạm.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho biết, sân bay Nha Trang thuộc thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) do Bộ Quốc phòng quản lý, có tổng diện tích trên 238 ha.

Năm 2009, Bộ Quốc phòng và UBND tỉnh Khánh Hòa xin chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất sân bay Nha Trang và đã được Thủ tướng Chính phủ có ý kiến đồng ý tại Văn bản số 2398/TTg-KTN ngày 2/12/2009.

Cuối năm 2015, Bộ Quốc phòng đã bàn giao cho UBND tỉnh Khánh Hòa gần 63 ha trong khu vực sân bay Nha Trang, diện tích còn lại Bộ Quốc phòng tiếp tục quản lý, sử dụng.

Trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, ngày 28/10/2016, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 3262/QĐ-UBND về việc thu hồi đất do Trường sĩ quan Không quân quản lý tại khu vực sân bay Nha Trang và giao đất, cho thuê đất để Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn thực hiện Dự án Khu Trung tâm đô thị Thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang với diện tích trên 62,3 ha.

Tiếp đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn được UBND tỉnh Khánh Hòa chọn để triển khai thực hiện 3 dự án BT, bao gồm dự án các tuyến đường, các nút giao thông kết nối khu sân bay Nha Trang, dự án nút giao Ngọc Hội, dự án đường vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội, với tổng mức đầu tư trên 3.284 tỷ đồng.

Đổi lại, Khánh Hòa thực hiện phương án hoàn vốn đầu tư bằng cách giao tổng số 19,12 ha đất tại dự án Khu Trung tâm đô thị Thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn.

Qua thanh tra cho thấy, việc sử dụng quỹ đất tại khu vực sân bay Nha Trang để thanh toán cho các dự án BT nói trên là phù hợp với chủ trương đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý tại Văn bản số 1175/TTg-KTN ngày 6/7/2016 và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị đã được phê duyệt. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện còn nhiều vấn đề tồn tại cần khắc phục.

Trước hết, về thủ tục giao đất, cho thuê đất, xác định giá thu tiền sử dụng đất tại khu sân bay Nha Trung thanh toán của dự án BT, UBND tỉnh Khánh Hòa tiếp nhận đất từ Bộ Quốc phòng đồng thời bàn giao cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn (tháng 12/2015) khi chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất là không đúng quy định tại Điều 53 Luật Đất đai năm 2013.

UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 3262/QĐ-UBND ngày 28/10/2016, không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất của Sở Tài nguyên và Môi trường là vi phạm quy định tại Điều 3 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 15/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Trong đó, có nội dung giao đất, cho thuê đất có thu tiền sử dụng đất để Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn thực hiện dự án Khu Trung tâm đô thị Thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang là không đúng với đề xuất của UBND tỉnh (sử dụng quỹ đất để thanh toán hợp đồng BT) được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tại Văn bản số 1175/TTg-KTN ngày 6/7/2016.

Đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Khánh Hòa và các sở, ngành chưa thực hiện các nội dung được nêu trong Quyết định số 369/QĐ-UBND ngày 1/2/2018 của UBND tỉnh: Chưa xác định giá đất cụ thể để làm cơ sở xác định giá trị quỹ đất hoàn vốn cho các dự án BT; chưa có quyết định phê duyệt giá đất; chưa rà soát, xác định lại tên, kí hiệu, diện tích, giá trị quỹ đất hoàn vốn cho các dự án BT theo quy hoạch đã được phê duyệt; chưa ban hành quyết định điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn để xây dựng cơ sở hạ tầng sau khi hoàn thành bàn giao lại cho nhà nước quản lý, sử dụng đất để thực hiện dự án khác theo thỏa thuận ghi tại hợp đồng BT, diện tích còn lại sẽ được UBND tỉnh xử lý theo quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, việc UBND tỉnh Khánh Hòa cấp Giấy chứng nhận đầu tư khi chưa tiến hành lựa chọn nhà đầu tư là vi phạm quy định tại Điều 118 Luật Đất đai 2013; không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư là vi phạm Điều 54 Luật Đầu tư 2005, Điều 1 Thông tư số 03/2009/TT-BKHĐT ngày 16/4/2009 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Điều 13 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP ngày 23/6/2010 của Chính phủ.

Ngoài ra, UBND tỉnh Khánh Hòa công nhận chủ đầu tư dự án không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án là vi phạm quy định tại Điều 22 Luật Nhà ở năm 2014; khi hồ sơ của nhà đầu tư đề nghị công nhận chủ đầu tư dự án không phù hợp với việc sử dụng quỹ đất để thanh toán dự án BT tại Thông báo sô 654/TB-UBND của UBND tỉnh nhưng vẫn được UBND tỉnh phê duyệt, công nhận chủ đầu tư là không phù hợp.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, khi Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn đưa bất động sản tại dự án Khu Trung tâm đô thị Thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang vào kinh doanh, thu tiền của khách hàng khi chưa đủ điều kiện được đưa vào kinh doanh là vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, hành vi vi phạm này đã được UBND tỉnh Khánh Hòa kịp thời phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn với mức phạt tiền là 275 triệu đồng, cần phải có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Từ những kết luận trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa (giai đoạn 2014 – 2019) nghiêm túc kiểm điểm và đề xuất hình thức xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. (Tuy nhiên, tháng 6/2021, hai cựu Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa là ông Nguyễn Chiến Thắng và Lê Đức Vinh đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa ra Quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” quy định tại khoản 3 Điều 229 Bộ luật Hình sự, xảy ra tại Dự án sinh thái tâm linh Cửu Long Sơn Tự và Dự án Biệt thự sông núi Vĩnh Trung thuộc khu vực núi Chín Khúc, tỉnh Khánh Hòa).

Tổng Thanh tra Chính phủ đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo Giám đốc các sở: Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, UBND thành phố Nha Trang, Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc các Ban quan lý dự án có liên quan nghiêm túc kiểm điểm và xử lý hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm minh các tập thể và cá nhân có liên quan, đã để xảy ra các sai phạm được nêu trong Kết luận thanh tra.

Bên cạnh đó, cần chấn chỉnh kịp thời công tác quản lý đất đai, quản lý đầu tư xây dựng, nhất là đối với các công trình dự án thực hiện theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT); không để xảy ra tình trạng thực hiện khác với báo cáo, đề xuất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đối với 3 hợp đồng BT do Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn làm nhà đầu tư, tỉnh Khánh Hòa cần ban hành quyết định bổ sung giao đất, cho thuê đất để có đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc thanh, quyết toán các dự án BT theo đúng quy định của pháp luật về đất đai và đầu tư theo hình thức BT; xử lý diện tích đất còn lại theo đúng quy định của pháp luật, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị đã được phê duyệt; rà soát lại đơn giá, định mức, biện pháp thi công, chi phí giải phóng mặt bằng và các hạng mục đầu tư để phê duyệt lại báo cáo nghiên cứu khả thi làm căn cứ cơ sở điều chỉnh hợp đồng BT, phê duyệt thiết kế dự toán.

Khánh Hòa cần phê duyệt giá đất cụ thể làm cơ sở xác định tiền sử dụng đất để thanh toán hợp đồng BT. Về xác định giá thu tiền sử dụng đất để thanh toán hợp đồng BT, sau khi Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo về thực hiện Kết luận thanh tra, UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương tổ chức thực hiện theo đúng thẩm quyền, chịu trách nhiệm xác định thời điểm tính giá đất để thanh toán hợp đồng BT đúng quy định của pháp luật; vừa đảm bảo khắc phục tồn tại, vướng mắc; vừa bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của nhà đầu tư; thu tiền sử dụng đất phải đúng quy định pháp luật, hiệu quả phải đạt cao nhất, không để thất thoát tài sản của nhà nước.

Thanh tra Chính phủ còn nêu rõ, trong quá trình tổ chức thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về Kết luận thanh tra, nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm, phải chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an tỉnh Khánh Hòa để xử lý theo quy định của pháp luật./.