Thanh lọc môi giới bất động sản

Từ 2025, muốn môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề. Nhưng muốn hạn chế tình trạng cò đất thổi giá, tung tin tạo sốt ảo, lừa đảo thì việc quản lý các môi giới sau khi được cấp chứng chỉ vẫn là mấu chốt.

Luật Kinh doanh BĐS 2023 sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2025 đã quy định chặt chẽ hơn

Thực tế, việc cấp chứng chỉ hành nghề cho môi giới bất động sản (BĐS) không mới, từ cách đây gần 2 thập niên, luật Kinh doanh BĐS 2006 đã có quy định về việc này. Thế nhưng chúng ta đã chứng kiến tình trạng cò đất, đầu nậu, môi giới làm loạn thị trường bằng đủ các chiêu trò thổi giá, tung tin, tạo sốt ảo...

Chúng ta cũng chứng kiến không ít thời điểm, nhà nhà làm môi giới, người người làm cò đất mà chẳng cần đến chứng chỉ hành nghề. Nghĩa là không ai quản lý, kiểm soát và hầu như không có trường hợp nào bị chế tài dù không ít kết luận về việc "làm loạn" của các đối tượng này. Giải pháp đối phó của chính quyền địa phương hầu hết chỉ dừng ở khuyến cáo người dân không sập bẫy.

Tất nhiên, giải pháp này không nhiều tác dụng bởi nó thường quá chậm so với tin đồn mà các cò đất tung ra. Còn kết quả chung là mặt bằng giá đất bị nâng lên rồi ngủ đông hết năm này qua năm khác vì sau cơn sốt ảo, người lỡ mua không muốn bán lỗ còn cò thì đã "bay" mất từ lâu.

Nói lại để thấy, cấp chứng chỉ hành nghề cho môi giới là cần thiết để làm lành mạnh thị trường và đặc biệt là để bảo vệ người mua. Nhưng để đạt được mục tiêu này, quan trọng không kém chính là quản lý các môi giới. Bởi nếu không quản lý chặt thì các môi giới có chứng chỉ cũng có thể thổi giá, tung tin, tạo sốt ảo. Hàng trăm cơn sốt đất ở khắp mọi nơi trong suốt thập niên qua, ai bảo không có bàn tay của các môi giới đã có chứng chỉ hành nghề?

Tương tự, nếu không quản lý chặt thì những đầu nậu, cò đất tay ngang không có chứng chỉ hành nghề cũng có thể mạo danh, cũng vẫn hoạt động... thật giả lẫn lộn sẽ khiến thị trường càng thêm rối; rủi ro với người mua càng nhiều, càng lớn.

Nhìn thấy các bất cập này, luật Kinh doanh BĐS 2023 sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2025 đã quy định chặt chẽ hơn. Theo đó, cá nhân hành nghề môi giới BĐS phải có chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS; phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch BĐS hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS. Doanh nghiệp phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới, có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ; có tối thiểu một cá nhân có chứng chỉ môi giới BĐS. Trước khi hoạt động, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới phải gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS... Với các yêu cầu này, có thể nói lực lượng môi giới hiện nay sẽ được sàng lọc.

Nhưng lọc đầu ra phải ngay từ đầu vào. Hiện Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho Dự thảo nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật Kinh doanh BĐS 2023, trong đó đề xuất về trách nhiệm tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề. Có thể nói, đây là khâu hết sức quan trọng. Bởi chất lượng đội ngũ môi giới BĐS thế nào phụ thuộc rất lớn vào khâu này. Vì thế, dự thảo càng chi tiết, cụ thể, chế tài nghiêm minh thì chắc chắn, chúng ta sẽ có một đội ngũ môi giới BĐS chuyên nghiệp, có tâm, góp phần giúp thị trường BĐS phát triển bền vững hơn trong tương lai.