Suy thoái kinh tế, thế hệ Z Trung Quốc và xu hướng pingti

Suy thoái kinh tế của Trung Quốc không phải là một khái niệm trừu tượng đối với Zheng Jiewen, 23 tuổi, người làm việc toàn thời gian tại một công ty quảng cáo ở thành phố lớn phía nam Quảng Châu, CNN mở đầu bài viết của mình về gen Z ở Trung Quốc.

Chủ yếu là một người mẫu in ấn, Zheng từng kiếm được 30.000 nhân dân tệ (4.230 USD) một tháng khi cô bắt đầu làm việc cách đây hai năm. Nhưng, bắt đầu từ năm ngoái, khi hoạt động kinh doanh mới tại công ty nơi cô làm việc bắt đầu suy giảm, lương của cô đã bị giảm dần, lên đến đỉnh điểm là một đợt cắt giảm lớn vào tháng 2 khiến thu nhập của cô chỉ còn một nửa so với mức lương trước đây.

"Tôi đã vô cùng sốc", cô nói với CNN. Cô cho biết cô đã ngay lập tức cắt giảm chi tiêu để phù hợp với mức lương mới của mình. Điều đó có nghĩa là không còn Louis Vuitton, Chanel hay Prada, trước đây là những thương hiệu cô thường dùng.

Laurel Gu, Giám đốc công ty nghiên cứu thị trường Mintel có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết sự suy thoái kinh tế "rõ ràng" đã khiến lượng tìm kiếm hàng nhái trên mạng xã hội tăng gấp ba lần từ năm 2022 đến năm 2024.

Ngày nay, cô và bạn bè đang chi tiêu số tiền hạn hẹp hơn của mình cho cái gọi là sản phẩm "pingti", bản sao chất lượng cao của hàng hiệu mà tiếng Anh hay gọi là dupes (hàng nhái).

Một số sản phẩm hầu như không thể phân biệt được với hàng thật, trong khi những sản phẩm khác lấy cảm hứng từ thiết kế ban đầu và có nhiều màu sắc hoặc họa tiết hơn.

Theo các nhà phân tích, mức độ phổ biến của danh mục sản phẩm này đang tăng vọt khi niềm tin của người tiêu dùng ở Trung Quốc đang gần mức thấp kỷ lục.

Gu cho biết không giống như 10 năm trước khi những người mua sắm Trung Quốc, những người chi tiêu xa xỉ hàng đầu thế giới, đang kêu gào hàng hóa phương Tây từ các thương hiệu nổi tiếng, thì giờ đây người tiêu dùng ngày càng chuyển sang các lựa chọn thay thế hợp túi tiền hơn, một xu hướng đang trở thành "xu hướng chính thống mới".

Hàng nhái có thể rẻ hơn đáng kể so với các đối thủ có thương hiệu. Một chiếc quần yoga Align của Lululemon (LULU) có giá 750 nhân dân tệ (106 USD) trên trang web chính thức của Trung Quốc.

Ngược lại, khi tìm kiếm trên các trang thương mại điện tử phổ biến bao gồm Tmall, bạn sẽ thấy hàng chục lựa chọn khác, thường sử dụng Lulu trong tên cửa hàng của họ, chào hàng những chiếc quần legging tương tự với giá chỉ 5 USD và tuyên bố rằng chất lượng tương đương.

Tình yêu ngày càng tăng của Trung Quốc đối với hàng nhái không chỉ là vấn đề đối với các thương hiệu đã thành danh như Louis Vuitton.

Doanh số bán hàng tại công ty sở hữu thương hiệu xa xỉ LVMH đã giảm 10% trong sáu tháng đầu năm nay tại khu vực Châu Á, không bao gồm Nhật Bản, so với năm 2023. Thị trường đó do Trung Quốc thống trị.

Xu hướng pingti đang góp phần làm cho doanh số bán lẻ và tiêu dùng chung ảm đạm, vốn đã không đạt được kỳ vọng vốn đã thấp vào tháng trước.

Một loạt dữ liệu kinh tế trong suốt mùa hè yếu đến mức các nhà kinh tế lo ngại rằng Trung Quốc có thể không đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% đã công bố vào tháng 3.

Vào thứ Ba, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã công bố một gói biện pháp mới để phục hồi tăng trưởng bằng cách cắt giảm lãi suất chính và giảm lượng tiền mặt mà các ngân hàng cần giữ trong dự trữ, điều này sẽ giải phóng tiền để cho vay.

Thị trường chứng khoán ở Hồng Kông và Trung Quốc đại lục đã tăng mạnh để ứng phó, với chỉ số Hang Seng tăng hơn 3% trong phiên giao dịch buổi chiều và Chỉ số Shanghai Composite tăng khoảng 4%.

Suy thoái kinh tế khiến người tiêu dùng thận trọng

Một năm rưỡi sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại biên giới sau đại dịch Covid-19, niềm tin của người tiêu dùng vẫn đang vật lộn để phục hồi, các nhà kinh tế tại ngân hàng đầu tư Nomura đã viết trong một lưu ý nghiên cứu vào ngày 4 tháng 9.

Họ cho biết chỉ số niềm tin của người tiêu dùng đã giảm xuống 86,0 vào tháng 7 từ 86,2 vào tháng 6, chỉ cao hơn một chút so với mức thấp lịch sử là 85,5 đạt được vào tháng 11 năm 2022, khi đất nước vẫn đang sa lầy trong đại dịch. (Chỉ số này đo lường mức độ tin tưởng của người tiêu dùng trên thang điểm từ 0 đến 200, với 100 biểu thị lập trường trung lập.)

Các nhà kinh tế cho biết người mua sắm đang bị cho ra rìa trong bối cảnh giá cổ phiếu giảm, dòng vốn tháo chạy và mức tăng trưởng tiền lương "chậm chạp".

Tuy nhiên, theo các cuộc phỏng vấn của CNN với người tiêu dùng ở nhiều nơi khác nhau tại Trung Quốc, việc giữ nguyên mức lương hiện tại của bạn đã được coi là một chiến thắng.

Một giáo viên toán tiểu học đến từ Trùng Khánh, phía tây nam Trung Quốc, tự xưng là Xinxin, đã nói với CNN rằng trước đây cô là một người hâm mộ trung thành của tinh chất phục hồi da Advanced Night Repair của Estée Lauder.

Nhưng sau khi bị cắt giảm lương "tàn bạo" hơn 20% trong năm nay, mà cô cho là do "các vấn đề tài chính" trong khu vực trường học của mình gây ra bởi những thách thức kinh tế, cô đã chuyển sang các giải pháp thay thế thân thiện với ngân sách.

Cô tìm thấy một loại mỹ phẩm có cùng thành phần chính với mức giá giảm mạnh khoảng 100 nhân dân tệ (khoảng 14 USD) cho 20 ml (chỉ hơn nửa ounce), so với 720 nhân dân tệ (100 USD) của Estée Lauder cho 30 ml (một ounce).

"Tại sao phải dùng hàng nhái? Tất nhiên là do việc cắt giảm lương rồi!" cô ấy nói đùa.

Xinxin và Zheng, người mẫu, coi mình may mắn khi có việc làm.

Hôm thứ sáu tuần rồi, Trung Quốc tiết lộ rằng tỷ lệ thất nghiệp đối với những người từ 18 đến 24 tuổi, không bao gồm sinh viên, đã tăng lên 18,8% vào tháng 8. Đây là mức cao nhất kể từ khi con số này được đưa trở lại vào tháng 1.

Trung Quốc đã ngừng công bố số liệu này trong vài tháng sau khi đạt mức cao kỷ lục liên tiếp vào mùa hè năm ngoái.

Một sự sụt giảm thu nhập đột ngột

Hôm thứ Ba, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Phan Công Thắng (Pan Gonsheng) đã tìm cách giải quyết mối lo ngại rộng rãi về sự đình trệ tăng trưởng bằng cách công bố cắt giảm một trong những lãi suất cho vay quan trọng của mình, lãi suất tái cấp vốn đảo ngược bảy ngày, từ 1,7% xuống 1,5%.

Ngân hàng này cũng cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng xuống một nửa điểm phần trăm, điều này sẽ giải phóng khoảng một nghìn tỷ nhân dân tệ (142 tỷ đô la) cho các khoản cho vay mới.

Ngoài ra, ông còn tiết lộ việc cắt giảm các khoản thế chấp hiện có và hạ mức thanh toán thế chấp tối thiểu từ 25% xuống 15% đối với những người mua nhà lần thứ hai để hỗ trợ lĩnh vực bất động sản đang gặp khó khăn, mà nhiều nhà kinh tế tin rằng là nguyên nhân gốc rễ của nhiều tai ương kinh tế của Trung Quốc.

Lĩnh vực bất động sản từng chiếm tới 30% hoạt động kinh tế. Lĩnh vực này bắt đầu nguội lạnh vào năm 2019 và rơi vào tình trạng khó khăn sâu sắc khoảng hai năm sau đó, sau khi chính phủ siết chặt việc vay vốn của các nhà phát triển.

Cuộc khủng hoảng sau đó đã dẫn đến giá bất động sản giảm mạnh và người tiêu dùng mất niềm tin. Các cá nhân và công ty đã cố gắng bảo toàn tài sản của mình bằng cách bán tài sản và cắt giảm tiêu dùng cũng như đầu tư.

Nomura cho biết giá nhà hiện tại đã giảm gần 30% so với năm 2021, trích dẫn nghiên cứu từ Beike, một nền tảng theo dõi các giao dịch nhà ở, dựa trên mẫu 25 thành phố lớn.

"Không giống như hiệu ứng tích cực to lớn về tài sản được thấy ở Hoa Kỳ sau Covid, các hộ gia đình Trung Quốc đã phải chịu tổn thất lớn về tài sản do sự suy thoái nhà ở, ước tính lên tới 18 nghìn tỷ USD", các nhà kinh tế của Barclays đã viết trong một lưu ý nghiên cứu ngày 12 tháng 9.

Để hiểu rõ hơn, họ cho biết, cứ như thể mỗi hộ gia đình ba người ở Trung Quốc đã mất khoảng 60.000 USD, một số tiền gần gấp năm lần tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người của Trung Quốc.

Nicole Hal, một nữ doanh nhân tự do 33 tuổi ở Quảng Châu, nói với CNN rằng cô thiếu tự tin vào nền kinh tế đất nước đã khiến cô phải cắt giảm chi tiêu, mặc dù cô dự kiến ​​sẽ kiếm được ít nhất bốn triệu nhân dân tệ trong năm nay (570.000 USD) cùng với chồng mình.

"Tôi đã ngừng mua hàng xa xỉ và các sản phẩm chăm sóc da đắt tiền, bao gồm cả quần áo đắt tiền. Tôi đã ngừng ăn ngoài, thay vào đó, tôi tự nấu ăn ít nhất bốn ngày một tuần", cô nói.

"Vòng luẩn quẩn" của việc giảm tiêu dùng, góp phần vào một loạt dữ liệu kinh tế bi quan, đã khiến một số ngân hàng đầu tư cắt giảm ước tính tăng trưởng của Trung Quốc xuống dưới mục tiêu chính thức là 5%.

Để bù đắp cho sự thiếu hụt do lĩnh vực bất động sản gây ra, các nhà lãnh đạo Trung Quốc chủ yếu tập trung vào việc thúc đẩy mở rộng sản xuất, bao gồm cả lĩnh vực xe điện (EV). Nhưng chiến lược xuất khẩu công suất dư thừa sang các thị trường nước ngoài của nước này đã gây ra sự phản đối trên toàn cầu, đặc biệt là đối với các nhà sản xuất EV ở châu Âu.

“Tại Trung Quốc, nhu cầu trong nước yếu và tăng trưởng sản xuất mạnh đã đẩy thặng dư thương mại hàng hóa lên mức cực cao”, các nhà kinh tế tại Goldman Sachs viết trong báo cáo ngày 13 tháng 9, đồng thời nói thêm rằng Bắc Kinh có khả năng phải đối mặt với thêm thuế quan từ các đối tác thương mại nếu tiếp tục xuất khẩu thặng dư của mình.

Suy thoái kinh tế dường như đã tác động tới mọi gia đình ở Trung Quốc.