Sản xuất toàn cầu giảm mạnh trong tháng 4

Hoạt động sản xuất đồng loạt giảm mạnh ở khu vực châu Á, châu Âu, Mỹ Latinh trong suốt tháng 4/2020, khi các nỗ lực kiểm soát sự lây lan của Covid-19 giáng đòn nặng nền đến nền kinh tế toàn cầu.

Từ Ấn Độ, Ba Lan cho đến Mexico, bức tranh mà các doanh nghiệp sản xuất mô tả cho HIS Markit đều phủ một màu đen u ám: Tháng 4 là tháng giảm mạnh nhất về sản lượng và các chỉ số khác về hoạt động.

Chưa hết, kết quả khảo sát của Mỹ công bố trong ngày thứ Sáu tuần trước (01/05) cũng vẽ ra bức tranh tương tự.

Thế nhưng, giới chuyên gia cho rằng việc phục hồi nhanh chóng về mức trước khi áp biện pháp kiểm soát rất khó xảy ra.Khi nhiều quốc gia bắt đầu nới lỏng các giới hạn di chuyển và tương tác xã hội, các chính quyền, doanh nghiệp và người lao động sẽ hy vọng rằng tháng 4 là tháng thể hiện thiệt hại kinh tế nặng nề nhất từ các biện pháp kiểm soát đại dịch.

“Việc cần phải thực hiện các biện pháp giữ an toàn cho người lao động khiến các doanh nghiệp khởi động lại sản xuất ở công suất thấp và hầu hết sẽ hoạt động trong môi trường mà nhu cầu đã giảm rất mạnh”, Chris Williamson, Chuyên gia kinh tế trưởng tại IHS Markit, nhận định.

Ấn Độ đã áp đặt lệnh phong tỏa lên một quy mô dân số lớn nhất thế giới trong tháng 4/2020 và chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tại quốc gia đông dân thứ hai thế giới đã thể hiện tác động từ lệnh phong tỏa này. Cụ thể, chỉ số PMI rớt từ mức 51.8 điểm vào tháng 3 xuống chỉ còn 24.4 trong tháng 4, một trong những mức suy giảm mạnh và nhanh nhất trên toàn cầu. Được biết, chỉ số PMI trên 50 điểm cho thấy hoạt động sản xuất tăng trưởng và ngược lại, dưới 50 thể hiện sự thu hẹp.

Hoạt động sản xuất của Indonesia cũng thu hẹp ở mức tương tự, và với cùng lý do là các biện pháp phong tỏa. Ở cả hai quốc gia này, các nhà máy cho biết đã sa thải bớt người lao động.

Chính phủ Hàn Quốc tỏ ra phản đối phương án phong tỏa diện rộng như nhiều quốc gia khác, thay vào đó họ triển khai biện pháp giãn cách xã hội tự nguyện và xét nghiệm diện rộng để xác định người bị nhiễm virus, đồng thời theo dõi và cách ly những gì đã tiếp xúc với người bệnh.

Thế nhưng, hoạt động sản xuất của Hàn Quốc cũng bị thu hẹp trong tháng 4/2020, do hoạt động xuất khẩu giảm mạnh kỷ lục. HIS Markit cho biết thậm chí khi các nhà máy có đơn đặt hàng từ nước ngoài, họ vẫn gặp phải những khó khăn trong việc chuyển hàng tới Nhật Bản, Đài Loan và Ấn Độ.

Ở Mỹ Latinh, Brazil, Mexico và Colombia ghi nhận sản lượng giảm kỷ lục trong tháng 4/2020. Đứng ngoài xu hướng giảm mạnh này là Trung Quốc vì nước này đã gỡ bỏ bớt hạn chế và khởi động lại sản xuất trước đó.

Tại châu Âu, kết quả thăm dò cho thấy các nhà máy Hy Lạp chứng kiến sự suy giảm hoạt động lớn nhất khu vực, kế đó là Tây Ban Nha và Italy. Mặc dù các nước Bắc Âu như Hà Lan và Đức cũng ghi nhận sụt giảm, nhưng mức độ khiêm tốn hơn nhiều. Sự khác biệt này đang gây ra căng thẳng chính trị trong khối, về cách thức và việc liệu các nước thành viên có nên chia sẻ gánh nặng khi khắc phục thiệt hại kinh tế do Covid-19 gây ra hay không.

57 nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự đoán kinh tế khu vực Eurozone sẽ phục hồi theo mô hình dấu "tick", tức sụt giảm rất mạnh rồi phục hồi chậm rãi.

Các chuyên gia này cho rằng GDP khu vực này sẽ giảm 5.5% trong năm nay trước khi hồi phục 4.3% vào năm tới. Trong cuộc khảo sát 3 tháng trước đó, giới chuyên gia kinh tế dự báo Eurozone tăng trưởng 1.1% trong năm 2020 và 1.2% trong năm tới.

Trên khắp châu Á và châu Âu, các nhà sản xuất cho biết họ đang sa thải công nhân với tốc độ kỷ lục. Nhưng ở châu Âu, tình trạng thất nghiệp đang hạ nhiệt, nhờ các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trả lương cho lao động của các chính phủ. Chẳng hạn, tại Thuỵ Sỹ, 59% các nhà sản xuất được hỏi nói rằng có tham gia chương trình này. Họ nhận giúp đỡ để trả lương cho 34% công nhân.