Samsung, Intel, Bosch... bị áp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam thế nào?

Hàng loạt “ông lớn” FDI tại Việt Nam như Samsung, Intel, LG, Bosch, Sharp, Panasonic, Foxconn sẽ chịu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu. Dự kiến Việt Nam sẽ áp dụng từ năm 2024, doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài kiến nghị hàng loạt giải pháp nhằm đảm bảo môi trường đầu tư kinh doanh.

Ngày 18/4, Bộ Tài chính tổ chức hội thảo Quy tắc Thuế tối thiểu toàn cầu - kinh nghiệm áp dụng của quốc gia, dự kiến tác động và khuyến nghị giải pháp cho Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, sự phát triển của kinh tế số và toàn cầu hoá đang ảnh hưởng lớn đến các quốc gia. Nhiều loại hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ thông tin ra đời đặt ra thách thức mới cho cơ quan quản lý. Đặc biệt, biện pháp quản lý thu thuế phù hợp nhằm ngăn chặn hành vi làm "xói mòn" cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận.

Thống kê của Bộ Tài chính, có 1.015 doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam có công ty mẹ thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Trong đó, có hơn 70 DN có khả năng chịu ảnh hưởng của thuế tối thiểu toàn cầu khi được áp dụng từ năm 2024.

Theo ông Đặng Ngọc Minh - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế, đến nay, hầu hết quốc gia thuộc Liên minh châu Âu; Thuỵ Sĩ, Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Indonesia, HongKong, Úc xác nhận sẽ áp dụng quy tắc thuế suất tối thiểu 15%, bắt đầu từ năm 2024. Trong đó, Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản là những quốc gia có số vốn đầu tư nước ngoài lớn vào Việt Nam và có nhiều doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng của thuế tối thiểu toàn cầu.

Ông Minh cho biết, hiện nay có khoảng 335 dự án có số vốn đầu tư đăng ký trên 100 triệu USD hoạt động đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Các DN này đang được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn 15%. Trong đó, chủ yếu DN trong lĩnh vực công nghệ cao như: Samsung, Intel, LG, Bosch, Sharp, Panasonic, Foxconn Pegatron... Tổng vốn đầu tư đăng ký của dự án này lại chiếm gần 30% tổng vốn FDI tại Việt Nam (đạt khoảng 131,3 tỷ USD). Đây là những dự án có khả năng sẽ chịu ảnh hưởng.

Lãnh đạo Tổng Cục Thuế cho rằng, nếu thuế tối thiểu toàn cầu được áp dụng và Việt Nam không có những giải pháp ứng phó kịp thời, lợi ích mang lại từ chính sách ưu đãi thuế thu nhập DN mà dự án được hưởng tại Việt Nam sẽ không còn. Từ đó, ảnh hưởng đến tính hấp dẫn dẫn đến mất lợi thế cạnh tranh của thị trường Việt Nam trong thu hút FDI và ảnh hưởng tới kế hoạch mở rộng đầu tư của các dự án.

Doanh nghiệp FDI kiến nghị nhiều!

Là một trong những quốc gia chịu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu, ông Choi Joo Ho - Tổng Giám đốc Tổ hợp Samsung tại Việt Nam - cho biết, bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn hiện nay, nếu không ứng phó triệt để với chính sách thuế tối thiểu toàn cầu sẽ dẫn tới sự gia tăng khó khăn cho rất nhiều DN FDI.

“Chính phủ Việt Nam cần đưa ra những quyết đoán trong quá trình ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu này. Với tư cách là DN, chúng tôi có một số kiến nghị về phương án hỗ trợ duy trì năng lực đầu tư của doanh nghiệp FDI và chính sách ưu đãi có liên quan.

Việt Nam cần xây dựng hình thức hỗ trợ nhằm bù đắp cho DN FDI bị ảnh hưởng do áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Phương án triển khai hình thức hỗ trợ này sẽ tùy theo đặc điểm của từng loại hình DN để có tiêu chuẩn áp dụng kèm theo”, ông Choi Joo Ho kiến nghị.

Ông Robert King - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam - kiến nghị, Chính phủ nên có chính sách hỗ trợ cho nhà đầu tư để tăng tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư. Chính sách ưu đãi như: Hỗ trợ trực tiếp vào chi phí đầu tư, chi phí nghiên cứu và phát triển. Hỗ trợ chi phí đầu tư xây dựng công trình bảo vệ môi trường, hoạt động giảm phát thải...

Trong thời điểm kinh tế suy thoái có thể xem xét việc hỗ trợ các chi phí liên quan đến phúc lợi cho nhân viên như: Chi phí xây dựng ký túc xá cho công nhân, nhà trẻ, trạm y tế phục vụ cho công nhân tại khu công nghiệp. Hỗ trợ khoản chi phí để giảm giá thành sản xuất như hỗ trợ tiền điện, tiền xe đưa đón công nhân.

Thuế tối thiểu toàn cầu là loại thuế đánh vào DN lớn, công ty đa quốc gia có doanh thu lớn, nhưng đầu tư vào những nước có mức thuế suất thấp nhằm trốn thuế, tiềm ẩn nguy hại về cạnh tranh không lành mạnh.

Thuế tối thiểu toàn cầu do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) khởi xướng, hiện đã được 143 quốc gia đồng thuận. Với loại thuế này, DN có doanh thu từ 750 triệu euro (tương đương 800 triệu USD) trở lên trong 2 năm của 4 năm liền kề gần nhất đều phải đóng mức thuế là 15%. Khi các DN đi đầu tư ở nước ngoài mà nộp thuế thu nhập tại nước đầu tư dưới mức 15% thì sẽ phải nộp phần chênh lệch tại nước nơi họ có trụ sở chính.