REE - Thay đổi để phát triển

CTCP Cơ Điện Lạnh (HOSE: REE) luôn là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong mảng cơ điện lạnh ở Việt Nam. Tuy nhiên, doanh nghiệp đã đa dạng hóa cơ cấu kinh doanh rất hiệu quả với bất động sản cho thuê, năng lượng và nước sạch trong những năm gần đây.

Quá trình tái cấu trúc khá thuận lợi

Mảng cơ điện lạnh, vốn là gốc rễ của REE, luôn chiếm tỷ trọng rất cao trong doanh thu và lợi nhuận. Tuy nhiên, kể từ năm 2017, tỷ trọng cơ điện lạnh đã dần phải nhường chỗ cho bất động sản cho thuê, năng lượng và nước sạch.

Đáp ứng lại sự kỳ vọng đó, doanh thu và lợi nhuận đến từ các lĩnh vực kinh doanh mới này đạt tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc. Có thể nói, mảng tiện ích cộng đồng (năng lượng và nước sạch) đã sẵn sàng để thay thế vị trí dẫn đầu của cơ điện lạnh.

Câu chuyện tái cấu trúc tập đoàn đã diễn ra từ lâu khi REE dần chuyển quyền sở hữu cổ phần tại các doanh nghiệp điện, nước và bất động sản sang công ty con để tái cấu trúc mô hình tập đoàn thay vì để công ty mẹ quản lý trực tiếp, cụ thể với Công ty TNHH Năng lượng REE (REE Energy), Công ty Cổ phần Nước sạch REE (REE Water), Công ty TNHH Quản lý & Khai thác Bất động sản REE (REE Property) và Công ty Cổ phần Bất động sản REE (REE Land).

Biến động doanh thu của REE trong giai đoạn 2017-2022F. Đvt: Tỷ đồng

Biến động lợi nhuận của REE trong giai đoạn 2017-2022F. Đvt: Tỷ đồng

Mảng cơ điện lạnh sụt giảm mạnh

Trong năm 2021, doanh thu mảng cơ điện lạnh của CTCP Cơ Điện Lạnh (HOSE: REE) sụt giảm với biên độ lớn (trên 40%). Dự kiến trong năm tới những con số này sẽ tiếp tục có dấu hiệu đi xuống.

Tuy nhiên, cần phải nhận định rõ nguyên nhân việc sụt giảm của mảng cơ điện lạnh vốn không phải do năng lực kinh doanh yếu kém đến từ REE mà là do việc thay đổi cơ cấu kinh doanh (đã phân tích ở trên).

Biến động doanh thu và lợi nhuận sau thuế của mảng cơ điện lạnh trong giai đoạn 2015-2021. Đvt: Tỷ đồng

Dòng tiền ổn định và tăng trưởng đều từ bất động sản

REE Property hiện là nhà quản lý và vận hành các tòa nhà văn phòng cho thuê với tổng diện tích văn phòng cho thuê đạt 144,851 m2.

Trong năm 2021, tỷ lệ lấp đầy của các tòa nhà văn phòng cho thuê do REE sở hữu duy trì ổn định ở mức 98.5% (tương đương 142,437 m2 diện tích cho thuê).

Trước ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, REE đã thực hiện một số chính sách hỗ trợ khách hàng thuê văn phòng trong giai đoạn dịch bệnh căng thẳng, bao gồm: giảm 20% tiền thuê và phí dịch vụ cho các khách hàng đồng thời hỗ trợ tiêm Vaccine cho nhân viên của các khách hàng.

Đối với mảng phát triển bất động sản, năm 2021, REE Land đã ký kết đầu tư 51% vốn góp vào liên doanh với SaigonRes nhằm đồng phát triển một dự án bất động sản nhà ở thương mại tại Phú Hội (Nhơn Trạch, Đồng Nai) với tổng diện tích đất 7.9 ha. Tuy nhiên, do các vấn đề pháp lý và công tác đền bù cùng các vấn đề liên quan đến dịch COVID-19 đã trình bày ở trên mà kỳ vọng về mảng phát triển bất động sản của REE vẫn chưa thực sự đạt được.

Biến động doanh thu và lợi nhuận của mảng bất động sản trong giai đoạn 2017-2021. Đvt: Tỷ đồng

Bước tiến đến từ hệ sinh thái năng lượng của REE

Nguồn cung của thị trường năng lượng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Trong điều kiện đó, mở rộng danh mục tài sản và gia tăng quy mô công suất năng lượng tái tạo vẫn tiếp tục là chiến lược trọng tâm của REE. Trong năm 2022, REE đặt mục tiêu gia tăng thêm 100 MW công suất vào tổng danh mục tài sản.

Năng lượng từ thủy điện. Với hệ thống công trình trải dài khắp phạm vi từ Bắc tới Nam, thủy điện đem lại cho REE nguồn doanh thu đều đặn do các công trình trên khi đã được đi vào phát điện thì chi phí vận hành không quá lớn, do đó doanh thu và lợi nhuận từ thủy điện của REE luôn chiếm trên 50% tổng doanh thu và lợi nhuận từ mảng năng lượng.

Năng lượng từ phong điện và điện mặt trời. Năng lượng từ gió và mặt trời hoàn toàn là năng lượng tái tạo sạch và không để lại tác dụng phụ khác. Tuy nhiên, năm 2021, ngành điện mặt trời hầu như không ghi nhận sự tăng trưởng sau khi Quyết định số 13/2020/ QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam hết hiệu lực từ ngày 31/12/2020 và Chính phủ vẫn chưa ban hành chính sách mới. Trong bối cảnh đó, REE vẫn đặt mục tiêu hoàn thành ký kết và triển khai lắp đặt tổng công suất 100 MWp trong năm 2022.

Phong điện và điện mặt trời sẽ là kênh đầu tư chủ đạo của REE trong tương lai do cam kết phát thải ròng bằng “0” (Net Zero Carbon Emission). Trên thực tế, đã có Nhà máy điện gió số 3 tại vị trí V1-3 là dự án điện gió gần bờ do REE làm chủ đầu tư và sở hữu 100% và dự án đã được đưa vào vận hành thương mại từ ngày 27/10/2021.

Năng lượng từ nhiệt điện. REE vẫn đang nắm cổ phần ở các doanh nghiệp nhiệt điện lớn, tiêu biểu như CTCP Nhiệt điện Phả Lại (HOSE: PPC) với công suất hơn 1,000 MW. Tuy nhiên, do các yếu tố như ô nhiễm môi trường, giá nguyên liệu đầu vào không ổn định… khiến REE đã có những động thái rút lui dần khỏi mảng nhiệt điện. Xu hướng giảm sở hữu này được dự kiến sẽ còn tiếp tục ở những năm tiếp theo.

Cơ cấu sản lượng điện năng sản xuất của REE trong năm 2021. Đvt: Phần trăm

Nợ vay tăng nhưng sức khỏe tài chính vẫn ổn định

Xét đánh giá dựa theo tiêu chuẩn Standard & Poor's, các chỉ số của REE có dấu hiệu đi xuống trong những năm qua nhưng vẫn nằm trong giới hạn cho phép. Nếu trong những năm tới các chỉ số như FFO/Debt và Debt/EBITDA rơi xuống mức Aggressive thì nên loại REE ra khỏi danh mục quan sát và đầu tư.

Biến động cấu trúc nguồn vốn của REE. Đvt: Tỷ đồng

Định giá doanh nghiệp

Áp dụng mô hình định giá SOTP (Sum Of The Parts) cho các mảng kinh doanh, ta có mức định giá lý thuyết của REE là 102,266 đồng. Như vậy, nhà đầu tư có thể chờ khi cổ phiếu rơi về vùng giá hấp dẫn (dưới 71,500 đồng) để mua vào cho mục tiêu đầu tư dài hạn.