Rau quả xuất khẩu hướng tới kim ngạch 5 tỷ USD

Chỉ tính riêng tháng 8, xuất khẩu sầu riêng đã lập kỷ lục mới về kim ngạch khi cán mốc 1,2 tỷ USD, chiếm 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả.

Xuất khẩu rau quả tăng

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong 8 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả tăng tới 57,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 3,45 tỷ USD.

Sầu riêng, xoài, thanh long, chuối là những sản phẩm đóng góp kim ngạch lớn nhất cho ngành hàng rau quả Việt Nam. Đặc biệt, xuất khẩu sầu riêng đã lập kỷ lục mới về kim ngạch khi cán mốc 1,2 tỷ USD trong 8 tháng, chiếm 30% trong tổng kim ngạch rau quả.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu sầu riêng đã tăng mạnh liên tục từ cuối năm 2022 đến nay và tăng đột biến trong tháng 5 và 6, với giá trị thu về lần lượt là 332 và 375 triệu USD do đây là chính vụ thu hoạch sầu riêng ở Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ.

Chỉ tính riêng tháng 7, sầu riêng xuất khẩu thu về gần 154 triệu USD, giảm 60,5% so với tháng 6 vì qua cao điểm thu hoạch sầu riêng, sản lượng không có nhiều. Đến tháng 9, sầu riêng thu hoạch rộ tại khu vực Tây Nguyên, nơi có diện tích trồng lớn nhất cả nước. Thời điểm này, chỉ có Việt Nam có sầu riêng tươi cung cấp cho thị trường thế giới nên mặt bằng giá khá cao.

Thị trường truyền thống

Thông tin trên báo Công Thương, Trung Quốc vẫn đang là khách hàng lớn nhất của rau quả Việt Nam khi chiếm tới gần 65% kim ngạch. Xuất sang thị trường này, ngoài sầu riêng đang rất được ưa chuộng sắp tới sẽ có thêm mít. Thậm chí, nước này cũng xem xét cho dừa tươi Việt được xuất khẩu chính ngạch.

Tuy nhiên, nước này hiện vẫn thực hiện kiểm hóa 100% đối với hàng nông sản, hoa quả nhập khẩu từ Việt Nam. Nếu phát hiện có sinh vật gây hại trên mặt hàng, họ sẽ xử lý rất nặng, yêu cầu toàn bộ lô hàng phải quay đầu.

Nhằm kiểm soát chặt hơn chất lượng rau quả xuất khẩu, Bộ NN&PTNT đã đề xuất với Chính phủ xây dựng 2 nghị định liên quan đến quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói rau quả và quy định xử phạt hành chính đối với các vi phạm.

Tiếp sau thị trường Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản là những thị trường nhập khẩu nhiều rau quả của Việt Nam trong 8 tháng qua.

Kỳ vọng đạt 5 tỷ USD

Trao đổi với Kinh tế & Đô thị, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên cho biết, trong khi sầu riêng của các nước Đông Nam Á khác đã hết vụ thì Việt Nam vẫn còn tiếp tục thu hoạch phục vụ xuất khẩu.

Dự báo những tháng còn lại của năm 2023, Việt Nam còn vùng sầu riêng còn lại ở Tây Nguyên chưa khai thác. Cộng thêm những mặt hàng trái cây khác nữa, dự đoán xuất khẩu trái cây 2023 sẽ khoảng 5 tỷ USD. Như vậy, kim ngạch sẽ bằng dự đoán quy hoạch của Bộ NN&PTNT cho năm 2025, sớm hơn kế hoạch 2 năm.

Cũng theo ông Đặng Phúc Nguyên, trong khi sầu riêng của các nước Đông Nam Á khác đã hết vụ thì Việt Nam vẫn còn tiếp tục thu hoạch phục vụ xuất khẩu. Dự báo những tháng còn lại của năm 2023 chúng ta còn vùng sầu riêng còn lại ở Tây Nguyên chưa khai thác. Cộng thêm những mặt hàng trái cây khác nữa, dự đoán xuất khẩu trái cây 2023 sẽ khoảng 5 tỷ USD. Như vậy, kim ngạch sẽ bằng dự đoán quy hoạch của Bộ NN&PTNT cho năm 2025, sớm hơn kế hoạch 2 năm.

Giá sầu riêng xuất khẩu ở mức cao đã đẩy giá thu mua nội địa tăng cao. Ngày 2/9, các vựa sầu riêng tại Tây Nguyên phát giá từ 93.000 – 96.000 đồng/kg sầu riêng loại 1; 78.000 – 82.000 đồng/sầu riêng loại 2. Ngay cả sầu riêng "dạt" cũng có giá lên đến gần 50.000 đồng/kg.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quý Dương cho hay, Trung Quốc hiện vẫn thực hiện kiểm hóa 100% đối với hàng nông sản, hoa quả nhập khẩu từ Việt Nam. Nếu phát hiện có sinh vật gây hại trên mặt hàng, họ sẽ xử lý rất nặng, yêu cầu toàn bộ lô hàng phải quay đầu. Vì vậy, thách thức lớn nhất trong duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ này chính là đảm bảo được các tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm.

"Nhằm kiểm soát chặt hơn chất lượng rau quả xuất khẩu, Bộ NN&PTNT đã đề xuất với Chính phủ xây dựng 2 nghị định liên quan đến quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói rau quả và quy định xử phạt hành chính đối với các vi phạm", ông Nguyễn Quý Dương chia sẻ.

Bộ Công Thương dự báo, với tốc độ tăng trưởng như hiện nay, xuất khẩu hàng rau quả trong nửa cuối năm có nhiều dư địa tăng trưởng khả quan, đặc biệt là vào mùa lễ hội khi nhu cầu tăng mạnh tại các thị trường.