Quốc gia châu Âu thành công bất ngờ trong thời kỳ khủng hoảng

Albania đã nổi lên như một câu chuyện thành công ngoài mong đợi trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn châu Âu do cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào đầu năm 2022.

Albania đang trở thành một câu chuyện thành công bất ngờ trong thời kỳ khủng hoảng. Các dự báo ​cho thấy Albania sẽ là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Âu mới nổi trong ba năm tới. Quốc gia này là một trong những nước có tỷ lệ lạm phát thấp nhất khu vực năm 2022 và đồng tiền lek của Albania đang ở mức giá cao kỷ lục so với đồng euro.

Không giống như phần còn lại của khu vực vốn có nguy cơ đối mặt với tình trạng suy thoái vào năm 2023 do lạm phát, Albania lại được kỳ vọng sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn đáng kể so với mức trung bình của khu vực Trung và Đông Nam Âu.

Điều này diễn ra sau năm 2022 tốt hơn dự kiến, khi Albania đạt mức tăng trưởng kinh tế 4,8%. Do đó, chính phủ nước này đã duy trì dự báo tăng trưởng GDP năm 2023 ở mức 2,6%.

Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới ban đầu dự báo mức tăng trưởng của Albania là 2,8% vào năm 2023, nhưng sau đó tăng mức dự báo lên 3,3% trong năm 2023 và 2024.

Về phần mình, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng dự báo nền kinh tế Albania sẽ tăng trưởng 3,3% năm 2023, trong khi Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Vienna (WIIW) xếp Albania là một trong ba quốc gia phát triển nhanh nhất trong số 23 quốc gia được đánh giá ở Trung, Đông Nam và Đông Âu và Trung Á.

Theo WIIW, tăng trưởng ở Albania, cùng với các nền kinh tế Đông Nam Âu khác là Kosovo và Romania, sẽ luôn vượt xa tốc độ tăng trưởng trung bình của khu vực rộng lớn hơn. WIIW dự báo mức tăng trưởng của Albania là 3,3% vào năm 2023, 3,8% vào năm 2024 và 4,0% vào năm 2025.

Richard Grieveson, Phó Giám đốc của WIIW, nhận xét trong một hội thảo trực tuyến: “Đây là một câu chuyện thực sự thành công về tăng trưởng trong thời kỳ suy thoái này ở Đông Nam Âu”.

Lạm phát của Albania, mặc dù tăng cao trong nửa cuối năm 2021 và trong suốt năm 2022, nhưng không tăng nhanh như ở các quốc gia khác trong khu vực. Lạm phát đạt đỉnh 8,3% vào tháng 10 năm ngoái - thấp hơn nhiều so với mức hai con số được ghi nhận ở một số nước châu Âu và kể từ đó đã giảm sâu.

Dữ liệu mới nhất cho thấy lạm phát giảm xuống mức trung bình 6,5% trong quý đầu tiên của năm 2023, so với mức 7,9% của quý trước đó. Sự sụt giảm đặc biệt vào tháng 3 khi lạm phát hàng năm giảm xuống 5,3%.

Ivailo Izvorski, nhà kinh tế trưởng của khu vực châu Âu và Trung Á tại Ngân hàng Thế giới, cho rằng lạm phát tương đối thấp của Albania là nhờ mức trần giá do chính phủ đưa ra và thực tế là nước này sản xuất 100% điện năng từ thủy điện.

Một báo cáo gần đây của Ngân hàng Thế giới cho biết, ngành thủy điện phát triển mạnh đã giúp Albania hạn chế được tác động tiêu cực từ cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra ở châu Âu.

Một yếu tố khác là tỷ giá hối đoái lek/euro cao cùng với hoạt động kinh tế trong nước tiếp tục phát triển với tốc độ ổn định. Đồng lek mạnh cũng đã giúp Albania giảm bớt gánh nặng nợ nần sau khi phải vay nợ trong thời kỳ đại dịch COVID-19 để hỗ trợ nền kinh tế.

Bên cạnh đó, nợ công của Albania trong quý 1/2023 giảm xuống còn 63,27% GDP của nước này, so với mức 64,58% vào cuối năm 2022.